De recente aanslagen in Brussel hebben een grote impact gehad op de hotellerie in de stad, net zoals de hoteliers in Parijs na de terroristische aanslagen met lege kamers zaten. Daar stonden de hotels in de week na de aanslag voor de helft leeg. Bovendien is in Brussel de luchthaven zwaar getroffen en tijdelijk buiten gebruik gesteld, waardoor de stad lastig te bereiken was.
“Brussel heeft inderdaad een grote klap te verwerken gekregen. Zowel emotioneel als materieel”, vertelt Marc van Muylders, voorzitter sectie hotels van Horeca Bruxelles. Op het moment dat dit interview met Marc plaatsvindt, is Zaventem weer in gebruik, maar met een kleinere capaciteit dan gebruikelijk. Op dit moment is de capaciteit slechts 20 procent van de normale situatie. “De terreurdreiging is een reële angst, die mensen ervan weerhoudt om Brussel te bezoeken. Daarnaast is Zaventem dicht; deze ‘hub’ is voor veel gasten essentieel om hier te geraken. De gasten die met de auto en trein Brussel kunnen bezoeken, geven aan wel te komen. We hebben zelfs nieuwe reserveringen ontvangen uit sympathie en we geven niet zomaar op.” Naar verwachting duurt het herstel van vliegveld Zaventem nog maanden. Reizigers die naar Brussel reizen per vliegtuig, wijken uit naar Luik, Deurne of zelfs Amsterdam. Voorwaarde voor herstel van de hotelmarkt in Brussel is een goede bereikbaarheid; de hotellerie in de Belgische stad zal daarom nog enige tijd in onzekerheid zitten.
Dramatische terugval
De woorden van Van Muylders laten een positivisme en hoop doorschemeren, die hij eerder niet tentoonspreidde. Enkele dagen na de aanslagen sprak hij over een dramatische terugval van het aantal hotelovernachtingen. Tegenover De Tijd verklaarde hij zelfs dat van de 35 verhuurde kamers in zijn eigen hotel er maar 4 daadwerkelijk bezet werden. Er zouden bovendien al veel annuleringen binnengekomen zijn voor groepsreizen in de periode van april tot en met juni, wat toch een belangrijke periode is. In Londen duurde het in 2005 driekwart jaar voordat jet aantal bezoekers weer op het oude niveau was. Op paasmaandag was maar 18 procent van de hotelkamers in Brussel bezet, normaal gesproken is dat meer dan 75 procent. Ook in de dagen voor Pasen werden er massaal boekingen geannuleerd. Om een hotel rendabel te houden, moet ere en bezettingsgraad van minimaal 70 procent aangehouden worden.
Hotels failliet
Brussel kende eerder al een volledige lockdown, dit gebeurde direct na de aanslagen in Parijs in november 2015. De daders zouden toen immers gevlucht zijn naar Brussel. De impact van deze lockdown was enorm, evenementen die gepland stonden in november werden verplaatst naar januari en februari, en de hotels begonnen juist weer uit het dal te klimmen. Overleven de hotels deze tweede klap wel? “Het is evident dat de hotelsector het na de aanslagen in Parijs al zeer moeilijk had”, vertelt Van Muylders. “Het is ook geen geheim dat de horeca in het algemeen kleine marges hanteert en dat de sector zeer arbeidsintensief opereert binnen een speelveld met veel concurrentie. Nu zijn die marges zo klein, dat wij op korte termijn faillissementen verwachten. De hotelsector heeft de regering en banken gevraagd om medewerking te verlenen om de hoteliers wat ademruimte te geven. De regering heeft zich meer dan positief opgesteld: er zijn inmiddels afspraken om sociale premies gespreid te kunnen betalen. Daarnaast vallen hotelmedewerkers nu onder een werkloosheidsregeling bij onvoldoende bezetting. Dit is inmiddels goedgekeurd door minister van Werk, Economie en Consumentenzaken, Kris Peeters. Een hotelier mag nu vanaf dag één ‘werkloosheid’ invoeren; de werknemer wordt dan door de overheid betaald. We mogen daarnaast ook de BTW vooruitschuiven, wat weer wat lucht geeft.” De hotelsector heeft eveneens gevraagd om de toeristenbelasting af te schaffen.
Toerisme Vlaanderen
Toerisme Vlaanderen kwam eerder met cijfers over de terugval van het aantal hotelovernachtingen na de aanslagen in Parijs. Na de aanslagen in Parijs liep het aantal buitenlandse overnachtingen in heel Vlaanderen tijdens de maanden november en december terug met 15 procent, waarna de hotellerie in januari en februari weer opkrabbelde. De impact van de recente aanslagen zal naar verwachting aanzienlijk groter zijn. Toch zijn veel hoteliers bang voor wat komen gaat. De bezettingsgraad van het Chelton Hotel in Brussel daalde in november van 90 naar 50 procent. Daarnaast verloor het hotel 35 procent van de revenues omdat zakelijke gasten wegbleven, meetings werden afgeblazen en toeristen liever elders vertoefden.
Positief ingesteld
Marc van Muylders blijft positief: “Van de geplande congressen en internationale beurzen is er geen enkele afgezegd. We gaan hier door met het dagelijks leven; al is dat soms wel op een andere manier. Verschillende hoteliers hebben contact gezocht met hun klanten om ze te vertellen dat zij hier meer dan welkom zijn. Met name kleinere hotels, die een directe band met hun gasten hebben, zijn proactief bezig geweest. Zij hebben hun gasten overtuigd om tijdens de paasdagen gewoon naar Brussel te komen. Is het geruststellen van mensen niet ook een rol voor ons als hoteliers?”
HM302016
