We hebben niet alles in de hand. Op allerlei maatschappelijke ontwikkelingen kunnen hotels en andere bedrijven nauwelijks invloed uitoefenen. Dat zijn autonome ontwikkelingen. 'UitSlapen', het onderzoek naar het buitenshuis overnachten in Nederland dat het bedrijfschap Horeca en Catering onlangs publiceerde, zette de relevante ontwikkelingen voor de hotellerie op een rij.
Nederland ontgroent en vergrijst. Voor hotels biedt dat enerzijds kansen, omdat senioren die op vakantie gaan, relatief vaak een hotel bezoeken. Anderzijds gaan senioren (nog) weinig met vakantie, al stijgt de vakantieparticipatie. Een nadeel van de ontgroening is, dat er minder jonge werknemers komen, terwijl werknemers binnen de hotelbranche doorgaans vrij jong zijn.
Een andere demografische ontwikkeling is de toename van het aantal eenpersoonshuishoudens. Alleenstaanden kennen een relatief lage vakantieparticipatie, geven vaak de voorkeur aan het buitenland, maar bezoeken wel relatief vaak een hotel.
Sociaal-cultureel
De samenleving individualiseert in toenemende mate. De 'momentconsument' is geboren. Zijn behoeften wisselen sterk: morgen een vijfsterrenhotel, volgende maand kamperen bij de boer. Hij wenst dus een breed aanbod.
De consument is bovendien mondig geworden, en hij kiest heel bewust. Hij hecht toenemende waarde aan 'gezondheid', 'maatschappelijk verantwoorde producten' (milieuvriendelijk, personeelsvriendelijk, ...) en eist perfecte kwaliteit. Wil de hôtelier daarop kunnen inspelen, dan moet hij zorgen voor tevreden werknemers. Denk aan de zogenaamde 'service-profit-chain': een tevreden werknemer zorgt voor een tevreden gast, en die zorgt weer voor winst. Binnen de horeca moet men zowel de werknemer als de gast tevreden stellen.
Economie
De huidige hoogconjunctuur lijkt zijn top in 1999 te bereiken. Door zijn grotere gerichtheid op de zakelijke markt wordt de hotellerie sterk beïnvloed door economische ontwikkelingen. Bovendien is de keuze voor een hotelvakantie inkomensafhankelijk. Als het minder goed gaat, zoeken consumenten goedkopere overnachtingsalternatieven. Door de huidige groei zijn er veel uitbreidingsplannen, maar een voorbereiding op mindere tijden is geen overbodige luxe: investeer in kwaliteit en bezin u op de aantrekkelijkheid van uw hotelformule in de toekomst.
Een tweede economische ontwikkeling is de mondialisering van de economie. Die 'globalisering' heeft natuurlijk een gunstig effect op het internationale toerisme en het zakenverkeer. Dat heeft al geleid tot het luider worden van de roep om een internationale hotelclassificatie. Er bestaat duidelijk behoefte aan herkenbaarheid en een kwaliteitsgarantie op internationaal niveau. Het gevolg hiervan is de sterke toename van het aantal ketengebonden hotels en van 'branding'.
Technologie
Het belang van de informatie- en communicatietechnologie neemt toe. Internet biedt (relatief goedkope) mogelijkheden om een hotel wereldwijd te presenteren. Hotels ontkomen niet meer aan het 'in huis hebben' van diverse communicatiemiddelen en vergaderfaciliteiten in verband met (zakelijke) zalenverhuur.
Geautomatiseerde systemen kunnen inzicht geven in de wensen en gedragingen van de klant. Zo kan met klantherkenningssystemen de dienstverlening optimaal worden afgestemd op de individuele wensen, en kunnen Revenu Management Systemen de prijs afstemmen op de drukte (yield management).
Hierbij dient te worden opgemerkt dat het aantal reserveringen via Internet nog gering is, en dat de keuze van communicatiemiddelen samenhangt met de doelgroep die een bedrijf wenst te bereiken. Internet is met name geschikt voor 'business to business'. Daar komt bij dat investeringen in de informatie- en communicatietechnologie vaak een hoge drempel vormen.
Ruimte
Nederlanders krijgen meer aandacht voor het milieu. Milieubewuste hotels doen het goed bij de consument. Bovendien levert een milieubewuste bedrijfsvoering door diverse besparingen vaak geld op.
Ruimte wordt een schaars goed. Kleine zelfstandige hotels die een nieuwe locatie zoeken, ondervinden zware concurrentie van ketenhotels die meer onderhandelingsmacht, financiële mogelijkheden en internationale kennis hebben. De ketenhotels leggen vrijwel altijd beslag op de toplocaties.
