Iedere hoteleigenaar wil natuurlijk dat zijn gasten zich veilig voelen, maar soms staat hij machteloos. Het kan namelijk overal en altijd gebeuren: brand. Uiteraard moeten alle denkbare voorzorgsmaatregelen getroffen worden, maar als dan toch... En wat te doen als geblakerde stenen getuigen van menselijke onmacht?
Tal van maatregelen kunnen in hotels het risico op, en de gevolgen van brand verminderen. Denk aan het openhouden van vluchtwegen; de stabiliteit van het gebouw; de ontvlambaarheid van gebruikte materialen; de bedrijfsveiligheid van technische installaties en apparatuur, de plaatsing van waarschuwingstoestellen; het naleven van veiligheidsvoorschriften; het overal ophangen van een plattegrond met vluchtwegen en het verstrekken van hulpmiddelen voor eerste brandbestrijding.
De veiligheidsvoorschriften en de plattegrond met de vluchtwegen moeten worden aangebracht in elke ruimte die normaal door de gasten of het personeel wordt bezocht. De vluchtwegen moeten zo worden aangelegd dat zij onafhankelijk van elkaar uitkomen op een straat of vrije ruimte die voldoende groot is om zich van het gebouw te kunnen verwijderen; groot genoeg ook, om het gebouw snel en veilig te kunnen ontruimen.
Deuren, trappen, uitgangen en gangen naar de vluchtwegen moeten zijn voorzien van genormaliseerde veiligheidstekens die dag en nacht zichtbaar zijn. Voor zover mogelijk moeten de deuren in de vluchtwegen opengaan in de vluchtrichting.
In het algemeen moet een gebouw met meer dan drie verdiepingen vanaf de begane grond over ten minste twee trappenhuizen beschikken. De maximale lengte van 10 meter voor een doodlopende gang en van 35 meter voor de afstand tot de trap mogen nooit worden overschreden.
Marcel Pluk, adviseur van Adviesbureau Brandbeveiliging: 'Als tip voor hoteleigenaren geef ik mee dat alles organisatorisch goed geregeld moet zijn. Wanneer dan toch brand uitbreekt, zal het vluchten goed gaan. Oefen een paar keer met het personeel, want in de praktijk kan veel mis gaan. De grootste oorzaak van brand in een hotel was altijd roken; sinds het rookverbod zal de oorzaak vooral in de installatiehoek zitten.'
Kerst en versieringen
Gure wind, regen en kou; de wintertijd komt eraan en dat betekent dat de feestdagen voor de deur staan. Versieringen worden tevoorschijn gehaald, maar deze kunnen behoorlijk brandgevaarlijk zijn. Slingers, textiel, vlaggetjes en andere versieringen kunnen bepalend zijn voor de snelheid waarmee een brand om zich heen grijpt. Alle versieringen en stofferingen moeten worden vrijgehouden van lichtjes en van andere apparatuur die warmer wordt dan handwarm. Plafondversiering moet buiten bereik van het publiek hangen, oftewel op ten minste twee en een halve meter hoogte.
Als ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch brand uitbreekt, moeten mensen snel kunnen vluchten. Dat betekent dat de deuren en vluchtroutes vrij van obstakels dienen te zijn; dat in gangen en trappenhuizen die leiden naar een nooduitgang geen spullen staan. Horizontale of verticale versiering is daar uit den boze; versieringen op de deuren moeten meedraaien met de deuren en uiteraard niet het openen bemoeilijken.
Brandblussers, vluchtrouteaanduidingen, handbrandmelders, brandmeldpanelen en dergelijke moeten altijd goed zichtbaar zijn - en natuurlijk in goede staat. Automatische voorzieningen, zoals noodverlichting, sprinklerinstallaties en rook-/brandmelders moeten ongehinderd kunnen werken.
De wet
Vanaf 1 november gelden landelijke regels voor het brandveilige gebruik van gebouwen. Op die datum trad het 'Besluit brandveilig gebruik bouwwerken', kortweg het 'Gebruiksbesluit' in werking. Het Gebruiksbesluit hanteert grotendeels dezelfde brandveiligheidsregels als de Modelbouwverordening (Mbv) van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Met de inwerkingtreding kwam een einde aan onnodige verschillen tussen plaatselijke bouwverordeningen; de regels zijn nu landelijk geüniformeerd. Meer informatie is te vinden op www.vrom.nl.
Handleiding
En dan toch die brand... Een deel van het hotel is verwoest. Tijdens de brand kon u niets doen, maar na de brand wel. Koninklijk Horeca Nederland heeft een handleiding samengesteld waarin aandacht besteed wordt aan de eerste tien dagen na de brand. Hier een korte samenvatting:
De brandweer schakelt bij een grotere brand een coördinator van de Stichting Salvage in. De Stichting Salvage coördineert de activiteiten zodra de brand meester is, zoals:
tijdelijk onderdak zoeken voor de gedupeerden (eventueel zorgen voor kleding enz.);
het treffen van maatregelen als voorbereiding voor het latere bereddingswerk, zoals afdekken van inboedel of inventaris, afdichten van woonhuis en bedrijfsruimten, organiseren van bewaking;
het nemen van schadebeperkende maatregelen;
het plegen van overleg met autoriteiten;
het maken van een eerste situatieopname;
het maken van een rapport ten behoeve van de schade-expert van de verzekeringsmaatschappij.
De brandweer stelt een onderzoek in naar de oorzaak van de schade en bepaalt, wanneer het hotel niet volledig afgebrand is, in hoeverre het pand vrijgegeven kan worden voor gebruik. De verzekeringsmaatschappijen betalen de kosten van beredding door Salvage. Elke hotelier die tegen brandschade is verzekerd, is automatisch verzekerd voor deze kosten.
De eerste dagen
Waarschuw direct uw verzekeringsmaatschappij of assurantietussenpersoon. Overleg met hen of een onderzoek door een expert gewenst is (bijvoorbeeld bij schade boven € 12.000). De kosten van de expert zijn voor rekening van de verzekeraar. U heeft recht op een contra-expertise. Het is raadzaam om hier altijd gebruik van te maken. De contra-expert kan u helpen met het vaststellen van de oorzaak, het schadebedrag, het bedrag van de bedrijfsschade en het bepalen van welke kosten voor rekening van de verzekering zijn. Hij zal ook adviseren bij het beperken van de schade. Maak met de brandweer afspraken over hun rapport, vraag ook het rapport van Salvage op. Het is handig om foto’s te maken van de brandschade. Als polissen en taxaties bij de brand verloren zijn gegaan, kunt u zich hiervoor ook tot uw tussenpersoon of verzekeringsmaatschappij wenden.
Inventariseer in hoeverre de schade enige vorm van exploitatie direct weer toelaat. Stel een periode vast waarin uw hotel in ieder geval niet kan draaien. Herstel de communicatieverbindingen. Zorg ervoor dat u ergens e-mail kunt blijven ontvangen en laat uw post doorsturen. Als uw reserveringen verloren zijn gegaan, is het wellicht verstandig om dat te melden en aan te geven waar gasten terecht kunnen voor vragen. Als u het pand huurt, maak dan direct met de verhuurder een afspraak. Hang ergens op de locatie een briefje op met een telefoonnummer waar vooral gasten terecht kunnen voor vragen.
Als met de brand uw administratie verloren is gegaan, zal uw accountant over veel gegevens (en wellicht ook nota's) beschikken zoals bouwkosten, aankoopkosten enz. Bespreek met uw expert het rapport van de brandweer en van Salvage en de schaderapportage. Schakel (bij onroerend goed in bezit) een bouwkundig adviseur in om tot een plan te komen hoe en hoe snel u uw bedrijf weer op de rit kunt hebben. Uiterlijk binnen een week zult u een globaal plan moeten hebben hoe en wanneer u weer in business kunt zijn. Maak met uw verhuurder afspraken over herbouw en reparaties. Regel het opruimen en schoonmaken van het terrein. Houd milieuvervolgschade in de gaten, bijvoorbeeld asbest of gelekte vloeistoffen.
Na een week
Trek ergens - na het aanleggen van de eerste 'noodverbanden' - gewoon een dag uit om samen met uw bouwkundig adviseur (en eventueel verhuurder) de herbouw te bespreken. Maak van de brand ook een kans om een aantal zaken te realiseren die voorheen 'niet te doen' waren. Dit wordt verder een normaal nieuwbouwproject. Bespreek bij een uitgebreidere (en dus wellicht langdurigere) herbouw de uitkeringsduur van uw bedrijfsschadeverzekering. Als u voor bedrijfsschade (gemiste inkomsten) verzekerd bent, zult u aan moeten geven wat de bedrijfsschade is. Uw accountant kan u hierbij helpen.
Bespreek direct met de bedrijfsschade-expert en/of eigen contra-expert welke kosten eventueel op de bedrijfsschadepolis verhaald kunnen worden. Vraag ook aan de experts hoe de bedrijfsschade zo veel mogelijk beperkt kan worden. (Bijvoorbeeld door het huren van een mobiele keukenunit.) Uw verzekeringsmaatschappij zal voor wat betreft de herbouwwaarde echter altijd uitgaan van de waarde van het gebouw dat verloren is gegaan.
De conclusie van dit alles is eenduidig: niet alleen de brandpreventie moet goed geregeld zijn. Ook de nasleep van een brand vergt voorbereiding.
HM302008
