Stephen Covey in 'The 8th Habit': ‘We gaan ontegenzeggelijk van het tijdperk van informatie naar het tijdperk van wijsheid, waarin "servantleadership" de essentie van leiderschap zal zijn.' Dienend leiderschap is van en voor deze tijd. De aandacht gaat steeds meer uit naar de persoonlijkheid van de leider.
Hoteliers zeggen dat hun gasten steeds mondiger worden, maar de teamleden worden ook steeds mondiger. Juist deze mensen hebben behoefte aan leiders die zowel vertrouwen wekken als geven. Volgens cultuuronderzoeker Hofstede is de VS het meest individualistische land in de wereld; Nederland staat, volgens hem, samen met Hongarije en Canada op de vierde plaats. Het belang van het individu weegt hier zwaarder dan het gemeenschappelijke. In een organisatie moet de verantwoordelijkheid dus zo diep mogelijk worden gelegd; directief optreden wordt met tegenzin geaccepteerd.
Intrinsieke motivatie
Hoe meer de mens individualiseert, hoe sterker zijn verlangen om ergens bij te horen; om ‘er toe te doen’. Juist op deze behoefte kan een directeur inspelen. Om zin in je werk te hebben dient je werk zin te hebben, toch?
We zien een toenemende mate van persoonlijke ontwikkeling; we zien groeiende belangstelling voor de natuur, psyche en spiritualiteit. Ieder zichzelf respecterend blad heeft er wel een artikel over. Het blad Happinez is vorig jaar verkozen tot maandblad van het jaar. Mensen zijn meer dan ooit (?) bezig met bestaansvragen (zingeving); zij zijn op zoek naar identiteit, opdat zij een plek kunnen innemen en zodoende kunnen blijven (be)staan in deze snel veranderende wereld (en dus snel veranderende organisaties). Werk dient een harmonieus onderdeel te zijn van iemands leven.
Het tijdperk van managen ('het in de hand houden van...') is voorbij. Deze tijd vraagt om leiders; dienende leiders. Om de doelstellingen van de organisatie waar te maken, dien je als leider de intrinsieke motivatie van de mens in alle geledingen van de organisatie te kunnen aanspreken en aansporen. Daarom dienend leiderschap!
Onzichtbaar
De dienende leider herken je aan de mensen om hem/haar heen, deze mensen groeien. Dienend leiderschap is een (levens)houding en gaat aanzienlijk verder dan managen. Door anderen te dienen, dien je uiteindelijk ook jezelf. Dienend leiderschap is concreet en oprecht en allesbehalve soft en klef! Een dienend leider kan volgen en leiden; hij draagt telkens bij aan een context om zich heen waarin anderen zich optimaal kunnen en mogen ontwikkelen. Een context waarin ieder teamlid wordt uitgenodigd actief deel te nemen en een verschil te maken. De dienende leider haalt zijn mensen voor het voetlicht; hij is zelf ‘onzichtbaar aanwezig’. Vergelijk het maar met de ober waarvan je niet in de gaten hebt dat hij er is; toch is alles tip top in orde.
Persoonlijk leiderschap staat centraal: ieder is zijn/haar eigen leider. De groei van het team is de groei van de dienende leider. En besef: teamleden zorgen op dezelfde wijze voor hun gasten, als de organisatie zorgt voor de teamleden. Mensen volgen gedrag, geen strategie. Mensen vormen de organisatie en niet andersom. Is het ene hotelbedrijf werkelijk anders dan het andere? Ja, andere woorden in de 'missie'; wellicht een ander product in een andere omgeving. Eén ding hebben ze allemaal gemeen: het zijn de mensen die de organisatie vormen.
Een bedrijf waar mensen doen waar ze goed in zijn, waar ze met een lach naar binnen stappen, zich gewaardeerd voelen en fouten mogen maken om ervan te leren, waar gewerkt wordt aan ambitie en breed gedragen doelen; dat is een florerend bedrijf. Hoe kan een hotelier zijn mensen laten schitteren? Ieder mens wil waardering; ieder mens wil erkenning; ieder mens wil ergens aan bijdragen. Dienend leiderschap bepaalt de kracht, ontwikkeling en groei van een organisatie. Immers, mensen volgen gedrag, geen strategie.
Teamleden beoordelen hun leider op wat ze van hem zien; wat de leider dus van zichzelf laat zien. Het enige wat zij kunnen zien is gedrag. Wanneer je anderen wilt leiden, moet je eerst jezelf kunnen leiden. Daarvoor is zelfinzicht nodig.
1. Geef uw organisatie een cijfer voor hoe er wordt omgegaan met gasten, en een cijfer voor hoe er wordt omgegaan met de teamleden.
2. Heeft u helder voor ogen waar de organisatie moet staan, binnen nu en twee jaar? Wat zijn de ambities, de dromen? Weten je mensen ervan?
3. Schrijf op een blad papier aan de ene kant hoe u gezien wilt worden en aan de andere kant hoe u niet gezien wilt worden. Vraag daarna feedback aan vijf teamleden over hoe ze u zien. (Deel uw uitkomsten niet.)
4. Om vooruit te kunnen kijken, dient u ook terug te kijken. Om te leren van het verleden. Neem de tijd om op te schrijven wat u het afgelopen jaar heeft geleerd. Hulpvragen kunnen zijn: wat doe ik steeds weer wat ik eigenlijk niet meer wil doen? Wat doe ik nog steeds niet?
HM302007
