Dat de mens een verantwoord ontbijt nodig heeft om de nieuwe dag monter en energiek tegemoet te kunnen treden; daarover bestaat consensus. Dit betekent dat menigeen - dus ook hotelgasten - bewuster dan ooit naar de samenstelling van die belangrijke maaltijd kijken. Veel Nederlandse hoteliers zullen moeten 'umdenken'; zij zullen zich moeten gaan bezinnen en bedenken dat er veel winst kan liggen op kleine bordjes.
Gedurende de nacht moet ons lichaam het zonder voedsel zien te redden; meestal toch een periode van zeven of acht uur. Er zijn dus weer voedingsstoffen nodig om overdag goed te kunnen functioneren en presteren. Uit onderzoeken blijkt, dat men het lichaam letterlijk te kort doet wanneer het ontbijt wordt overgeslagen. Dat tekort is de rest van de dag niet meer adequaat aan te vullen.
Het ontbijt als eetmoment had - tot voor kort - voor veel Nederlanders weinig betekenis: een snel gesmeerde boterham met pindakaas, kaas of hagelslag is o zo Hollands. Maar tegenwoordig nemen steeds meer van onze landgenoten de tijd voor een doordacht ochtendritueel; zeker in het weekeinde en tijdens vakanties.
Ontwikkelingen
Ook in hotels is het ontbijt 'herontdekt'. Niet het ouderwetse, oubollige harde bolletje met ham of kaas, maar dat wat het kán zijn: verrassend en veelzijdig - met veel keuze. Men wil vooral iets te kiezen hebben! Niet iedere hotelgast heeft de tijd en de lust om zich iedere keer weer op een ‘full continental breakfast’ te storten. Bovendien is de consument steeds minder bereid om verplicht tien procent of meer van de kamerprijs te betalen voor een ontbijt dat soms niet eens genuttigd wordt.
Waar eens het uitgebreide ontbijt, compleet met geroerbakte eieren, worst en toast het visitekaartje was van veel hotels, is het nu een knap lastig 'USP' geworden. Dat heeft met twee ontwikkelingen te maken: ten eerste zijn de hotelgasten mondiger geworden en gewend geraakt aan het hebben van veel keuzemogelijkheden; ten tweede hebben veel hoteliers te lang op eigen kracht willen varen - en daarbij onvoldoende gekeken naar de ontbijttrends en -ontwikkelingen.
Een van de grootste ergernissen onder hotelgasten met betrekking tot het ontbijt is, wanneer het idee gewekt wordt dat je de allerlaatste gast bent die aanschuift (in het geval van een ontbijtbuffet). De ontbijtploeg moet er dus nauwgezet op toe zien dat alles goed aangevuld en netjes blijft, zodat hotelgasten het idee krijgen dat ze juist de eerste ontbijters zijn.
Een ander punt van irritatie is een te volle ontbijtzaal. Dit heeft vaak te maken met de eindtijden van ontbijtbuffetten. Veel gasten willen - zeker in de weekeinden en vakanties - een beetje uitslapen. Wanneer het ontbijtbuffet dan al om 10.00 uur sluit, kan er vlak voor dit tijdstip een flinke drukte ontstaan. Dat probleem kan eenvoudig opgelost worden: schuif de eindtijd naar achteren (of laat hem helemaal los), of/en serveer het gewenste ontbijt op de kamer, of/en wijk uit naar ruimtes in het hotel die multifunctioneel te gebruiken zijn; bijvoorbeeld een lounge, de hotelbar, of de lobby. Zo gaan er geen ontbijtgasten verloren aan ontbijtgelegenheden buiten het hotel.
Meenemen
Zelfs wanneer het ontbijt in de kamerprijs verrekend zit, ontbijt menig hotelgast niet in het hotel - zeker in drukke stadscentra. De afgelopen jaren zijn speciale ontbijtlocaties in aantal toegenomen. En de zakelijke reiziger koopt zijn ontbijt steeds vaker onderweg, in de supermarkt of het benzinestation. Hoteliers zouden op deze ontwikkeling in kunnen spelen door een ontbijt te bedenken dat makkelijk mee te nemen is. Een 'ontbijt to go’ dat alleen maar even afgehaald hoeft te worden in het hotelrestaurant of de ontbijtzaal, of dat al klaar ligt in een warmhoud- of koelvitrine. Mogelijk dat in de toekomst ook een ontbijt uit de automaat kan worden getrokken.
We weten dat de consument zich meer en meer is gaan gedragen als een individu; daarbij hoort individuele keuzevrijheid en mondigheid. Hij of zij wil eten wat hij of zij persoonlijk lekker vindt. Hoteliers dienen dus hun ontbijtaanbod te verbreden, wat zijn weerslag heeft op de inkoopkosten.
Ontbijttrends
Tegenwoordig zijn de toverwoorden: gezond en vers. Veel hotelgasten ontbijten, zeker doordeweeks, licht. Zij ruimen daar meestal niet al te veel tijd voor in. Als gasten volstaan met een cappuccino en een croissant (een uit Mediterrane landen overgewaaide trend), dan is het niet reëel om ze een volledig ontbijt in rekening te brengen. Aangepaste prijzen per ontbijttype moeten mogelijk zijn. Door de prijs van het ontbijt buiten de kamerprijs te laten, kan een hotelgast zelf kiezen.
Wat ook opvalt is dat de traditionele ontbijtproducten als brood en beschuit meer en meer worden aangevuld met nieuwe producten: biologische producten; het fruitontbijt; diverse yoghurt- en zuivelproducten; mueslisoorten en andere graanproducten... Ook sappen en gezonde smoothies doen het tegenwoordig goed.
En wat te denken van een ontbijt à la carte? Zeker in hotelrestaurants in het hogere segment steekt men veel tijd en moeite in het bieden van een ontbijtbeleving. Op de tafel ligt damast en zilver. Soms gaat de champagnekurk van de fles.
In veel hotels - wederom in het hogere segment - wordt meer en meer ingezet op een unieke en culinair hoogstaande restaurantformule. En op een trendy hotelbar, teneinde ook gasten aan te trekken die niet blijven overnachten. Dit zou ook gerealiseerd kunnen worden voor het ontbijt. Zo zijn er werkontbijten, waarbij zakelijke gasten een vergadering in de vroege ochtend laten samengaan met een ontbijt in een hotel of conferentieoord. Zeker in stadscentra waar hotelgasten makkelijk buiten het hotel kunnen ontbijten, kan een slag gemaakt worden door het hotel meer open te stellen voor passanten.
Geef de overnachters in ieder geval het gevoel - hoe dan ook - dat hun komst naar de ontbijtzaal, of hun belletje naar de roomservice, gewaardeerd wordt. Door energiek en doelmatig gehoor te geven aan de wensen van de hotelgasten, en door goed rekening te houden met het potentieel van passanten, kan op het gebied van ontbijten mogelijk weer terrein teruggewonnen worden.
Bijzondere ontbijten
China: per streek verschillend. In het noorden rijstepap en warme sojamelk. Gestoomde en gefrituurde broodjes die worden gedoopt in soep of sojamelk. Dim sum, noodles en hartige pannenkoekjes worden voornamelijk in de zuidelijke regio’s gegeten.
Midden-Oosten: ontbijt met yoghurt, kazen, olijven, brood gedipt in olijfolie en kruiden, hummus, falafel en soms eieren.
Samoa: supoesi is een soep van pawpaw (ook wel bekend als prairiebanaan of roomappel) en kokoscrème. Veel inwoners van de eilandengroep ten oosten van Australië beginnen er hun dag mee.
Zuid-Amerika: in Midden- en Zuid-Amerikaanse landen is het niet ongewoon om kliekjes van de avondmaaltijd van de voorgaande dag als ontbijt te nuttigen. De restjes worden koud of warm gegeten.
Hoe de Nederlander doordeweeks ontbijt
Duurt gemiddeld 14 minuten. Men eet bruinbrood (69%), witbrood (11%) of een beschuitje (11%). 9% eet iets anders. 50% hartig en 50% zoet beleg. Het ontbijt nuttigt men bij voorkeur thuis aan tafel, hoewel de tafel niet meer speciaal wordt gedekt. 40% combineert ontbijten met een andere bezigheid (krant, radio, televisie).
Het woord ontbijt komt van ‘ont’, hetgeen ‘voorafgaand aan’ betekent, en van ‘bijt’, hetgeen is afgeleid van ‘bijten’, eten. Het ontbijt wordt dus gezien als ‘het beginnen aan eten’. Het Engelse ‘breakfast’ betekent het doorbreken van het nachtelijke vasten (break the fast). Het Franse ‘petit déjeuner’ is ook hierop gebaseerd (rompre le jeûne). Het Duitse ‘Frühstück’ maakt duidelijk dat er früh/vroeg op de dag een stück/stuk gegeten wordt. Het Portugese ‘café da manhã’ combineert het koffiedrinken met de kleine ochtendmaaltijd.
HM302008