Is het Twente of de Graafschap? Een blik op de kaart verschaft helderheid omtrent de grenzen in het oosten des lands: Gorssel speelt qua voetbal in de eerste divisie. Dat neemt niet weg dat ze in het Gelderse dorpje grensverleggend bezig zijn. Verwarrend? In de hoofdstraat van Gorssel - genaamd de Hoofdstraat - wappert fier de Zuidafrikaanse vlag. Restaurant de Zwarte Stier verdedigt geheel alleen de Zuidafrikaanse kleuren in de Nederlandse culinaire competitie. Eredivisie, vanzelfsprekend. Het dankwoord van de Zuidafrikaanse ambassadeur hangt in de keuken: 'Kon ons maar elke week kom smul aan u heerlijke kos, zou dit heuglik wees.' - Echte vaderlandse kost voor die man, want Erica Bult, de kok, is opgegroeid in Zuid-Afrika. Ook haar partner, Hermien Kok, heeft een 'Kaaps' verleden.
Zonder verwachtingen
De Zwarte Stier bestaat sinds 1988, maar pas onlangs (maart '95) heeft het de huidige uitheemse identiteit gekregen. 'Wij zijn nog nooit lang op één plek gebleven,' vertelt Erica. 'Na zes jaar Gorssel was het vertrekken of ter plekke iets bijzonders gaan doen; iets dat helemaal anders was.'Het werd dat laatste. Uit Zuid-Afrika werd een container vol met meubels en keukenapparatuur gehaald. De tafels, stoelen ('riempjesstoelen') en kunstvoorwerpen zijn origineel Kaaps; de saladebar en het buffet (met echte Kaapse potten) zijn in dat verre oord op maat gemaakt voor de Zwarte Stier. Hermien en Erica geloven niet in half werk.Zij geloofden wel in hun trouwe gastenkring. 'De reacties waren direct steengoed,' aldus Hermien. 'Het leuke was, dat de gasten zonder verwachtingen binnenkwamen. Niemand wist zich een voorstelling te maken bij de Zuidafrikaanse keuken.'
Erica kookt; Hermien staat achter het buffet om advies te geven. Vanwege de 'buffetstijl' is een kaart overbodig. Ook een menu is vreemd aan de Kaapse eetcultuur. Erica: 'De meeste Kaapse gerechten moet je in kleine porties met elkaar combineren. Iedereen mag zoveel eten als hij wil, dus het is beter om telkens wat nieuws te halen aan het buffet. In beginsel veranderen we één maal per maand het aanbod, maar uit de praktijk is gebleken dat we ook tussendoor wel nieuwe gerechten maken.'De mensen uit Gorssel en omgeving zijn inmiddels al ter zake kundig. Hun aanvankelijke reserves ('Niet te pittig, hoor'; 'Voor mij geen rijst') verdwenen als sneeuw voor de Afrikaanse zon. Hermien is ferm in de aanpak van twijfelaars: 'Bij Kaapse gerechten hoort rijst, dus dat krijgt men gewoon. Achteraf vinden ze het allemaal toch erg lekker.'
Geen gordijnen
Snoepend van de biltong (zie artikel Zuidafrikaanse keuken) kijken we om ons heen. Het interieur past bij de robuuste 'geen-flauwekul-geest' van de voortrekkers. Ongetwijfeld heeft reeds menig Hollandse dame een opmerking gemaakt over de gordijnen - die zijn er niet. In Zuid-Afrika doet men niet aan gordijnen. Het zou ook zonde zijn van de mooie, in vakjes opgedeelde ramen.'Ik voel me helemaal thuis,' zei de ambassadeur; en hij kan het weten. De bediening zorgt er voor dat ook de meest verstokte Nederlanders zich thuis voelen in de Zwarte Stier. 'Je kunt hoge kwaliteit leveren zonder stijf te zijn,' stelt Hermien. 'De sfeer bij ons is beschaafd-ongedwongen.'En voor wie in de zon wil zitten met zijn bobotie, sosatie, koesisters of tameletjies, beschikt het restaurant over een groot terras met tuin. Buiten of binnen, het zal moeten gebeuren op donderdag, vrijdag, zaterdag of zondag - 'slechts' vier dagen in de week dus. Erica: 'Je moet zeker zijn van voldoende gasten, wil je zo'n uitgebreid buffet kunnen maken.'Pas de agenda maar vast aan. Die gasten komen wel.
MARCO REMO
