Heel veel Duitsers komen nog steeds graag naar Nederland, maar het valt niet te miskennen: het aantal oosterburen dat ons met een toeristisch bezoekje vereert, loopt al enige jaren terug. Dat komt niet alleen door slecht weer, of door bijvoorbeeld de mkz-crisis. Menig Duitser vindt ons niet meer zo bijster verrassend en spannend. Het imago van Nederland mag dus best een beetje worden opgepoetst. De organisatie Toerisme Recreatie Nederland heeft die schone taak op zich genomen; extra campagnes en ‘andere beelden’ zijn de strijdmiddelen.
Waarom komen Duitsers naar Nederland? Omdat ze het een leuk land aan zee vinden; omdat ze Amsterdam - die stad waar alles kan - ‘bestimmt’ een goede bestemming vinden; omdat ze het strand en de nabijgelegen camping heerlijk vinden; omdat ze de Nederlanders gewoon sympathiek vinden.
Nederland is toeristisch gezien een behoorlijk compleet land: strand en zee, maar ook bos, heide, grote steden, kunst, cultuur, pretparken... Daarnaast wordt in dit land vrij veel georganiseerd. Wie de toeristische activiteitenagenda bekijkt, beseft onmiddellijk dat kiezen soms heel moeilijk is.
‘Zapschade’
Het brede aanbod sluit goed aan bij de wensen en verlangens van de hedendaagse toerist. Dat is maar goed ook, want die moderne toerist ‘shopt’ en ‘zapt’ dat het een lieve lust is. Als hij ergens vaste klant is, kan hij toch plotseling besluiten om weg te lopen, enkel omdat het begeerde product twee straten verderop iets goedkoper is. Een onbelangrijk brokje ergernis kan hem doen besluiten zijn ‘vaste’ relatie te verbreken.
De ‘schade’ van dit zapgedrag is maar beperkt te sturen. Iemand die uitgekeken is op de Nederlandse bossen kun je wel naar het Hollandse strand verwijzen en omgekeerd, maar landsgrenzen tellen niet meer, dus de toerist die ‘iets anders’ wil, vlucht net zo makkelijk naar België of verder.
Ook het vakantiegedrag van de Duitsers, de belangrijkste groep buitenlandse klanten, is de laatste jaren - ten opzichte van Nederland - sterk veranderd. De cijfers geven een goed beeld. Tot 1999 groeide het aantal Duitsers dat naar Nederland kwam (het record was ongeveer 3 miljoen); in 2000 werd een daling geconstateerd van iets minder dan 6 procent. Op zich misschien nog niks aan de hand, want elk jaar zijn er wel incidentele oorzaken aan te wijzen: EK-voetbal et cetera. Maar als de cijfers een trend laten zien...
En dat laatste is het geval, want ook het afgelopen jaar ging het verder naar beneden. Wat mag de oorzaak zijn? Natuurlijk, we hadden de mkz-crisis; en al die regen... Maar los van die ‘incidenten’ gaat de daling gewoon verder; ook in 2002, luidt de verwachting.
Misschien zullen de gebeurtenissen in Amerika en Afghanistan wat extra Duitsers doen besluiten dichter bij huis te blijven. Laten we echter niet vergeten dat Oostenrijk, Zwitserland, België en Frankrijk ook buurlanden van Duitsland zijn. Daarnaast is het nog maar de vraag hoe lang het dicht-bij-huis-sentiment zal duren. De doorsnee toerist is immers kort van memorie.
Waarom komen er minder Duitsers? Misschien omdat ook andere landen leuk aan zee liggen? Omdat daar ook gezellige campings zijn, die net zo betaalbaar zijn? Omdat ook niet-Nederlanders aardige mensen kunnen zijn? Misschien is het elders wel goedkoper? Minder natte en kille zomers?
Kwaliteit
Die groeiende concurrentie is beslist niet de enige reden waarom minder Duitsers voor ons kiezen. Allereerst heeft de Duitser sinds een jaar of tien meer eigen land, met meer eigen kust (‘Oost-Duitsland’). Op de tweede plaats blijkt de economische neergang zelfs niet aan Duitsland voorbij te gaan. Ten derde is er een ‘Heimat-trend’ waarneembaar: veel Duitsers kiezen welbewust voor lekker ‘weg’ in eigen land.
En dan is er nog die heel andere, zeer belangrijke reden: de Duitsers horen nu al jarenlang verhalen over lange files, agressie, criminaliteit, narcotica, legale euthanasie en abortus. Bovendien hebben ze inmiddels ook wel door dat de Nederlandse kwaliteitsnormen niet altijd de Duitse toets der kritiek kunnen doorstaan: een Duitser is verwend, zeker qua objectieve kwaliteit. Over sfeer en gezelligheid valt niet te twisten, maar in kwalitatief opzicht laat een Duitser zich niet bedotten.
Landelijk moeten we dus actie ondernemen om Nederland te ‘herpositioneren’. We zullen ons imago spiritueler en attractiever moeten maken. We moeten weer leuk en gastvrij worden. Dat wil helemaal niet zeggen dat we de tulpen en klompen in de sloot moeten mikken. Integendeel! We moeten echter wel laten zien dat de Nederlanden anno 2002 meer te bieden hebben. Dat het hier in alle opzichten goed toeven is; voor ons en voor onze gasten. De veranderingen die binnen onze samenleving hebben plaatsgevonden, kunnen een houvast bieden voor nieuwe USP’s.
We zullen ons meer moeten richten op thema-activiteiten. ‘Pakketten’ met een overnachting en een bezoek aan een popconcert of opera bijvoorbeeld. Vooral lokaal moet er worden gezocht naar vernieuwing van het product. Niet alleen kwalitatief, maar ook op het gebied van entertainment. Zelfs de toerist die voor de natuur en de rust komt, wil iedere keer weer iets anders meemaken. Een gerenommeerd restaurant vernieuwt niet voor niets frequent zijn menukaart.
Doorkijkje
Toerisme Recreatie Nederland (TRN) is begonnen met nieuwe, uitgebreide imagocampagnes in Duitsland en Engeland. Deze campagnes worden mede gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken. Vooral onze oosterburen moeten ervan overtuigd worden dat zijn beeld van Nederland niet meer volledig overeenkomt met de werkelijkheid. De bestemming ‘die Niederlände’ moet geassocieerd worden met een fascinerende samenleving waarin tal van kleurrijke elementen zichtbaar zijn.
Naast de campagnes heeft TRN ook een nieuwe serie prachtige foto’s aangeschaft. De vastgelegde beelden wijken sterk af van veel tot nu toe gebruikt materiaal; zij geven de buitenlander een geheel nieuw doorkijkje naar ons polderland.
TRN is ervan overtuigd dat deze aanpak, in combinatie met de gewone activiteiten, de nieuwe middelen en de callcenters, er uiteindelijk toe zal leiden dat de stroom Duitsers richting Nederland zal stabiliseren en later weer zal groeien. De nieuwe TRN-campagnes zullen de Duitsers moeten tonen waarin we zo anders, spannend en verfrissend zijn. Want dat we anders ‘en zo’ zijn, staat natuurlijk buiten kijf. Voor ons dan. We moeten het gewoon de Duitsers nog eens nadrukkelijk vertellen.
HM302002
