De horecabestedingen zijn in het eerste kwartaal van 2002 met 4,9% gestegen ten opzichte van begin 2001. Het zijn vooral de hogere prijzen die de omzet op peil houden. In termen van hoeveelheden (volume) was er sprake van een daling.
De prijzen zijn gestegen vanwege hogere exploitatiekosten. Diverse bedrijven hebben hun inrichting en bedrijfsvoering aangepast vanwege regelgeving rond veiligheid, hygiëne, milieuzorg en dergelijke. Daarnaast zijn accijnzen op alcoholische dranken per 1 januari verhoogd en die op frisdranken verlaagd.
De sectoren
Bij congres- en zaalbedrijven is de laagconjunctuur merkbaar in bestedingen van bedrijven en particulieren. In het eerste kwartaal is de Nederlandse economie net niet gekrompen. De volumegroei van het Bruto Binnenlands Product was 0%. De lage activiteit in het bedrijfsleven heeft minder congressen, bedrijfspresentaties en -party's als gevolg. De particuliere consument werd minder door het economisch tij geremd om de eerste euro's uit te geven. De restaurantbestedingen groeiden, maar ook het aantal bedrijven steeg waardoor de omzetgroei per bedrijf minder groot was. In de fastfoodsector is daarentegen het aantal bedrijven gelijk gebleven, zodat per bedrijf een behoorlijke omzetgroei gerealiseerd werd. Binnen de hotels konden de kleine bedrijven met hun lagere prijzen een stukje markt terugwinnen op hun grote collega's.
Wellicht geschrokken van de prijsstijgingen zijn de bestedingen in de drankensector het minst gestegen binnen de horeca. De eetcafés deden het beduidend beter dan de standaard cafés en de zaalbedrijven.
Prijsstijging
De prijsstijging is relatief hoog ten opzichte van de meeste andere bestedingen van consumenten. Echter ook de prijzen voor voedingsmiddelen via de detailhandel zijn in het eerste kwartaal met 6 à 8% gestegen. Er waren hogere prijzen voor vis, aardappelen en vers fruit.
Naast gestegen inkoopkosten en accijnzen op drank zijn de exploitatiekosten voor de horeca gestegen vanwege de scherpere uitvoeringsrichtlijnen rond gezondheid en veiligheid. Ook voor de introductie van de euro heeft de horeca maatregelen moeten nemen.
Lage winstinkomens
De gemiddelde winstgevendheid in de horeca is laag en biedt geen ruimte om kostenstijgingen op te vangen. In de Barometer van het derde kwartaal 2001 is de winstgevendheid onder de loep genomen.
Over de gehele bedrijfstak bekeken zijn het vooral de eenmanszaken die kampen met lage winsten: 68% behaalt minder dan 22.500 euro winst. Dat is te weinig om een redelijk inkomen te garanderen voor de zelfstandige. Van de bedrijven met twee meewerkende zelfstandigen realiseert 53% onvoldoende winst om de vennoten redelijk te belonen. In het midden- en kleinbedrijf is het inkomen van de ondernemers en hun meewerkende partners vaak sluitpost. Veel kleinschalige horecaondernemers hebben kostenstijgingen in het verleden niet doorbelast in de prijzen.
De omslag naar een prijslijst in euro's kan voor meerdere ondernemers reden zijn geweest zich in de kostprijscalculatie te verdiepen.
Minder faillissementen
Het aantal faillissementen in de horeca, recreatie en catering is in het eerste kwartaal van 2002 gedaald ten opzichte van dezelfde periode in 2001. Onder de maaltijd en spijsverstrekkers, de catering- en de recreatiebedrijven nam het aantal faillissementen af. Het aantal faillissementen onder alle bedrijven in Nederland steeg het afgelopen jaar met ruim 21 procent.
HM302002
