De voorbereidingen om de gulden te vervangen door de euro zijn in volle gang. In juli 2002 zullen, naar verwachting, de eerste euro's over de toonbank rollen. Eerder al - in 1999 - zal de euro als giraal betaalmiddel worden gebruikt. Wat impliceert dat voor horeca-bedrijven? Kunnen/moeten ondernemers nu al voorbereidingen treffen?
Van de particulieren in Nederland is zo'n tachtig procent voor de invoering van de euro. Vreemd genoeg ligt dat percentage in het bedrijfsleven veel lager. Veel ondernemers zijn van mening dat het met die euro niet zo'n vaart zal lopen; drieënzestig procent van de ondernemers denkt zelfs dat de invoering ervan zal worden uitgesteld. Slechts acht procent heeft op dit moment enige vorm van voorbereidingen getroffen.
G. van der Veen, voorzitter van Koninklijk Horeca Nederland: 'Daarom ben ik blij dat u me belt. Het lijkt ver weg, maar er komt heel wat op de ondernemers af. Ik zou het erg jammer vinden als straks ondernemers opstaan, die zeggen dat ze niet gewaarschuwd zijn.'
Het uur U
Ondanks alle sceptische geluiden, is politiek gezien de invoering van de euro allang geen strijdpunt meer. Slechts de vraag welke landen zich op tijd zullen kwalificeren voor de Economische en Monetaire Unie, en wanneer de andere landen - de zogenaamde derogatielanden - dan gaan meedoen, lijkt de politiek nog bezig te houden.
Het schema om de euro in te voeren, bestaat uit vier stappen. Begin 1998 zal worden beslist welke landen direct al mee gaan doen. Op 1 januari 1999 zullen de koersen van de diverse valuta aan elkaar gekoppeld worden. Op 1 januari 2002 zal de euro voor het publiek worden uitgegeven, en zes maanden daarna (vanaf 1 juli 2002) zullen de nationale biljetten en munten uit de roulatie worden genomen. De euro is dan het enig wettige betaalmiddel. De overgangsperiode zal waarschijnlijk zes maanden gaan duren, maar tweederde van het bedrijfsleven zou liever een onmiddellijke overgang van de gulden naar de euro zien. In de overgangsperiode is namelijk iedereen verplicht zowel de prijzen in euro's als guldens aan te geven en hoe langer die periode duurt, hoe hoger de kosten zijn.
De Nederlandsche Bank bekijkt of de omwisseling sneller kan plaatsvinden, bijvoorbeeld in vier tot zes weken na de invoering van de euro. Toch ziet Van der Veen voor de horeca meer voor- dan nadelen: 'Het zal het toeristisch verkeer zeer bevorderen en de horeca is nauw verwant aan toerisme. U moet zich voorstellen wat dat gaat betekenen als mensen uit heel Europa, Japan, de Verenigde Staten en Australië hier komen en met één muntsoort rond kunnen reizen.'
Kosten
De invoering van de euro zal het Nederlandse bedrijfsleven om en nabij de zeven miljard gulden kosten. Wat het de horeca gaat kosten is volgens Van der Veen op nog geen stukken na bekend. Het bedrag van zeven miljard is overigens een zeer ruwe schatting, want het is niet bekend of de kosten voor nieuwe software daar moet worden bijgerekend. Een groot deel van de computers zal bij het ingaan van het nieuwe millennium sowieso moeten worden aangepast. Jaartallen worden in veel computers immers aangeduid met de laatste twee cijfers en dat impliceert dat de computer niet in staat is om het verschil tussen de jaren 1901 en 2001 te lezen. 'Als u toch van plan bent om nieuwe software aan te schaffen, of uw computersysteem te vernieuwen', zo vermeldt de voorlichtingsfolder van het Nationale Forum, 'dan is het aan te raden alvast rekening te houden met de euro. Daarmee kunt u kosten besparen.'
Het Nationaal Forum is een initiatief van diverse ministeries, van werknemers- en werkgeversorganisaties, en van maatschappelijke instellingen. Er is slechts één probleem: volgens Van der Veen is er nog geen software beschikbaar. 'Nee, bij mijn weten niet. Maar ik ben er wel van overtuigd dat de makers van hard- en software zich aan het voorbereiden zijn op de nieuwe situatie.'
Maar met nieuwe software alleen, is de ondernemer er nog niet. De salarisadministratie; de automaten voor koffie, thee en geld; de training en voorlichting voor het personeel; de extra administratie gedurende de overgangssituatie, de prijs- en tarievenlijsten, het ombouwen van kassa's, de facturering en de contracten zullen allemaal onder de loep moeten worden genomen. Waarschijnlijk zal begin 1997 nieuwe Europese wetgeving worden gemaakt, die regelt dat alle contracten in guldens automatisch worden omgezet in euro's. Dat zal dan gebeuren op het moment dat de euro ingaat, dus in ieder geval op 1 juli 2002. Contracten die worden aangepast, mogen bij die gelegenheid niet op andere punten worden gewijzigd; dus even een contractje 'openbreken' onder het mom van 'eurootje aanpassen' is er niet bij.
Ondernemers hoeven geen clausules in nieuwe contracten op te nemen die de overgang naar de euro regelt. Althans, voor contracten in EU-landen: voor contracten die onder het recht van niet EU-landen vallen, wordt aangeraden om dergelijke clausules juist wel af te sluiten.
Wat nu?
Van der Veen: 'En we hebben nu ook te maken met het nieuwe fenomeen van elektronisch betalen: de chipper en de chipknip. Ik heb inmiddels een verzoek gericht aan beide organisaties om na te gaan of hun apparatuur zo kan worden ingericht, dat er automatisch omgerekend kan worden. Op het verzoek is welwillend gereageerd, en men gaat kijken of het technisch mogelijk is. Stel je voor dat iemand op een terras met euro's wil betalen en je hebt daar een scholier werken, die met al die valuta's te maken heeft.'
De verwachting is, dat kleine bedrijven uiterlijk op 1 januari 2002 met de euro te maken zullen krijgen. Weliswaar kan de girale euro vanaf 1 januari 1999 zijn intrede doen, maar daarbij hangt veel af van de euro-producten die de banken gaan aanbieden. Volgens het Nationaal Forum ligt het voor de hand om de administratie tot die tijd in guldens te blijven doen, en bij de start van het fiscale jaar 2002 op de euro over te schakelen.
Wat kunnen ondernemers nu doen? Van der Veen: 'Ze moeten zich afvragen wat de gevolgen zullen zijn voor hun administratie en de software. Ondernemers kunnen contact opnemen met hun bank, om te overleggen op welk tijdstip de onderneming overgaat op euro's en wanneer dus de salarisbetaling overgaat op euro's.' Van der Veen beseft dat de euro voor veel ondernemers nu nog een 'ver van m'n bed-show is'. Koninklijk Horeca Nederland gaat haar leden daarom voorlichten. Van der Veen: 'We gaan eerst onze medewerkers voorlichten en vervolgens onze leden. Want ook wij zitten met z'n allen nog in een ontwikkelingsstadium.'
Auteur: John Mulder
HM30JAAR HM301996
