Hospitality Management 25 jaar: Hotel van de Toekomst

In 1995 ging Hospitality Management op bezoek bij het Hotel van de Toekomst; destijds een zeer innovatief en baanbrekend project. Een verhaal
over een - voor die tijd - hypermoderne herberg.

Voor sommige mensen zal Chriet Tietulaer voor altijd vereenzelvigd worden met het televisieprogramma ‘de Wondere Wereld’. Maar Tietulaer heeft meer in zijn mars dan sterren en planeten. De laatste jaren blinkt hij vooral uit door innovatieve projecten als het ‘Huis van de Toekomst’ en ‘Kantoor van de Toekomst’. In september 1996 komt daar het ‘Hotel van de Toekomst’ bij: een futuristisch gebouw vol technisch vernuft op gastvrijheidsgebied. Alvast een kijkje in de keuken.

In een rustige woonwijk in het landerige dorpje Houten, onder de rook van Utrecht, staan enorme schotelantennes op het dak van een garage. Het kan niet missen: hier huist Chriet Tietulaer Produkties. Ook binnenin draagt het kantoor alle sporen van een ongebreidelde interesse in techniek. Tietulaers werkkamer staat vol schaalmodellen van raketten en satellieten. In de garage schuilt een waar mediacentrum, compleet met AV-editsuite, honderden videobanden en opzienbarende technische gadgets. Aan de muur prijkt ‘s werelds eerste digitale polshorloge met calculator. Een symbolisch object want de tijd dringt: daags na het interview zullen de eerste heipalen de grond ingaan langs de A27 in Houten. Dan start de bouw van zijn nieuwste en grootste project tot nog toe: Het Hotel van de Toekomst.

*Futuristisch*
Dat Hotel van de Toekomst belooft een groots innovatief centrum te worden voor de Horeca: een hypermoderne herberg waar het nieuwste van het nieuwste op het gebied van hospitality management, milieu- en energiebeheer, automatisering en telecommunicatie bijeenkomt. Meer dan 250 demonstraties van vindingrijkheid, afkomstig van een groot aantal bedrijven die in het project participeren. Deze participanten leveren gratis, of tegen kostprijs, een bijdrage aan de bouw, inrichting of bedrijfsvoering. In ruil hiervoor kunnen ze hun nieuwste producten tonen. Tietulaer: ”Het Hotel biedt bedrijven een kans om zich te profileren in een internationale, innovatieve omgeving”. Het initiatief staat inderdaad volop in de belangstelling. Aan participanten heeft Tietulaer dan ook geen tekort: zo’n 145 organisaties hebben zich reeds verbonden voor een periode van zeven jaar, variërend van bouwbedrijven, projectinrichters tot foodproducenten. Nog tijdens het interview wordt een deal gesloten met koelkastfabrikant Electrolux. Zij zullen voor een aantal kamers minibars ontwikkelen die automatisch de consumpties registreren.

Hoe ver loopt het Hotel eigenlijk op de tijd vooruit? Tietulaer: “De meeste producten zijn actueel op de markt beschikbaar, anders konden wij ze niet gebruiken. De kracht zit vooral in de verzameling van vernieuwingen, het geheel geeft een zeer futuristisch beeld“. De bijdragen van participanten zullen regelmatig worden ververst oftewel: aangepast aan de nieuwste ontwikkelingen. Hiermee wordt voorkomen dat het innovatieve karakter wordt ingehaald door een belangrijke protagonist van het project: de toekomst.

*Duurzaam*
De huisvesting van het Hotel kan voorlopig de tand der tijds weerstaan. Het gebouw, een ontwerp van de Utrechtse architect C. Verkade, ziet er niet alleen futuristisch uit maar kent zelf ook talloze innovaties om een efficiëntere bedrijfshuishoudig te garanderen. Verkade baseerde zijn constructie op “het streven naar een duurzame verhouding tussen tijd en cultuur, economie en ecologie”. Die duurzaamheid blijkt bijvoorbeeld uit de dakbedekking. Als eerste gebouw in Europa zal de overkapping bekleed zijn met Titanium, een optimaal duurzaam materiaal dat vrijwel geen erosie kent. Er rust een garantie op van 500 jaar (!) tegen invloeden van weer en wind. Andere bouwmaterialen zijn juist zeer recyclebaar of starten al een ‘tweede leven’. Het complex is opgebouwd uit een combinatie van hoogbouw en laagbouw. Het hotelgedeelte telt twaalf verdiepingen. Aan de top, zijdelings buiten de verticale structuur, is een opvallende schijf bevestigd: een extra etage van 80 m2. Deze ruimte zal langzaam roteren en biedt zo een spectaculair uitzicht, een bijzondere zaal dus voor recepties en kleine partijen. De laagbouw bestaat uit drie verdiepingen, te beginnen met een open, overzichtelijk plein met restaurants, keukens en recreatievoorzieningen. Een etage hoger is een ruime lobby gepland die ruimte biedt aan de entree, de receptie, en een wandelgebied. Nog hoger, direct onder de overkappende koepel, worden conferentiezalen ingericht.

*Snufjes*
Chriet Tietulaer betrekt de nodige Horecakennis voor dit initiatief van twee van zijn partners: Karel Want en Hein Joosten van HP ProjectSelect. Eerder zette zij hotels op als Nobis Asten en Parkhotel Vechel. Bovendien is een uitgebreide Raad van Advies geformeerd met organisaties als Horeca Nederland, Alliance Gastronomique en het bedrijfschap Horeca. Het Hotel van de Toekomst zal volledig operationeel draaien met, naar verwachting, de conferentie- en vergaderfaciliteiten als grootste profit center. Door de innovatieve uitstraling en de aanwezige audiovisuele gimmicks, zijn deze faciliteiten bijzonder geschikt voor o.a. produktpresentaties. De restaurantvoorzieningen vormen de tweede bron van inkomsten: per jaar zullen ongeveer 150.000 maaltijden worden geserveerd.

Voor de diverse restaurants, waarvan de grootste 175 zitplaatsen telt, zal vooral gebruik gemaakt worden van een ‘operationele keuken’ van 250 m2. In deze keuken zullen vele technische snufjes op het gebied van voedselbereiding en koeling toepassing vinden. Zo zal een geavanceerd ELRO kookeiland worden geplaatst dat verschillende warmtebronnen combineert: inductie, halogeen, infrarood en gas. Leventi levert convectie/ stoomovens met regeneratie- en sous vide technieken. De koelingen worden uitgerust met een centraal waterkoelingssysteem. In het plafond komt een krachtige afzuiginstallatie met centrale warmte-terug-winning. Ook de vaatwasmachines van Hobart sparen energie door warmte te recycelen. Duidelijk is dus dat milieubeheer een belangrijke rol zal spelen in de bedrijfshuishouding.
Naast de operationele keuken krijgt de witte brigade beschikking over een proef- en demonstratiekeuken van 60 m2. Hierin kunnen zowel nieuwe kookapparatuur als kersverse food-produkten en recepten worden getest. Dit testen is een belangrijke nevenfunctie van het Hotel van de Toekomst: in verschillende afdelingen zullen pas ontwikkelde producten op hun merites worden onderzocht. Voor deze zogenaamde TNO-functie zijn bijvoorbeeld twee hotelkamers ingericht: vol van technisch vernuft en met een zeer futuristische uitstraling.

*In hoger sferen*
Sfeerbeleving blijft essentieel, ook in een high-tech hotel. Ruime aandacht wordt dan ook besteed aan het interieur, in het bijzonder de inrichting en stoffering van de gastverblijven. Het Hotel telt in totaal 60 tweepersoons kamers waaronder 3 suites. Elke kamer draagt een uniek karakter, niet alleen in stijl maar ook in technische voorzieningen. Zo zijn sommige kamers uitgerust met infrarood gestuurde kranen, andere met designerbedden vol moderne media. Drie kamers worden uitgerust met spiegels die warmte afgeven. ” Deze waren oorspronkelijk ontwikkeld om condensvorming tegen te gaan maar ze bleken een hele kamer te kunnen verwarmen”.

Digitale communicatie neemt in de huidige en toekomstige samenleving een grote vlucht. De kamers zijn daarom uitgerust met alle (tele-)communicatie voorzieningen die een gast zich maar wensen kan: fax, CD-i, cd-rom, ‘video on demand’ en ‘pay-per day’ TV. Aansluiting op het ISDN netwerk maakt het mogelijk om supersnel faxen te versturen en brengt zelfs beeldtelefoongesprekken binnen bereik. Bijzonder is ook het ‘electronische behang’ van Holland Behang: rustgevende achtergrondbeelden zoals een waterval of een open haard vuur die via de receptie op TV zijn te bestellen. Op alle kamers staan PC’s die directe communicatie met de front office mogelijk maken, bijvoorbeeld voor het oproepen van de actuele menulijst of het plaatsen van bestellingen. De gast kan desgewenst een overzicht van zijn rekening opvragen of ‘on-line’ uitchecken en betalen. Ook berichten sturen naar andere kamers behoort tot de mogelijkheden. Maar het gaat verder: de PC’s zijn uitgerust met Internet aansluitingen zodat wereldwijd gecommuniceerd kan worden.
?
*Nouvelle Urine?*
In Hotel van de Toekomst zijn uitgebreide voorzieningen getroffen om het milieu te sparen. Direct naast het hotel zal een ‘Recyclingtuin’ worden ingericht waarin alle afval wordt gescheiden en mogelijk geprepareerd voor hergebruik. Al het GFT afval wordt in de eigen recyclingtuin gecomposteerd. Een innovatie die nu nogal opzien baard is het project: “van Urine tot drinkwater”: alle waterverbruik van het Hotel, inclusief de uitwerpselen van de gasten, zal worden gezuiverd voor hergebruik. In een drietal kamers zal het herwonnen water zelfs als drinkwater worden aangeboden. De ingenieuze systemen hiervoor zijn ontwikkeld in de lucht- en ruimtevaart en voldoen aan strenge zuiverheidsnormen van het Ministerie van VROM. Ondanks dat een gedachte die hoteliers niet direct prettige gevoelens zal geven: de gast een gerecyclede slok urine voorzetten. Tietulaer:” In het Huis van de Toekomst werd in 1989 al GFT-scheiding ingevoerd. Daar werd toen hard om gelachen. Enkele jaren later stonden de GFT-bakken door heel Nederland. Misschien gaat dat nu ook wel zo”.

Met oog op het milieu zal ook veel aandacht worden besteed aan energiewinning. Het Hotel kent een uitermate doordacht systeem van stroomvoorzieningen waarbij zoveel mogelijk natuurlijke bronnen worden ingeschakeld. Hiervoor is zelfs een speciale ‘Energietuin’ ingericht met een diversiteit aan systemen: zonnecellen, zonnepanelen, een windturbine, brandstofcellen, warmtekrachtwinning, warmteterugkoppeling en koude- en warmteopslag. Bijzonder kostenvriendelijk is de gigantische glazen pui met geïsoleerde ramen die warmteënergie opvangt en deze gebruikt voor de ventilatieïnstallatie. Tietulaer:” Het Hotel kan grotendeels in zijn eigen energiebehoefte voorzien. Natuurlijk zijn we wel aangesloten op het energienet maar dat is meer voor noodgevallen”.

*Vingerafdrukken*
Het Hotel van de Toekomst is uiteraard uitgerust met een uitgebreid automatiseringsnetwerk. Alle afdelingen zijn op dit informatiesysteem aangesloten: van reserveringen tot housekeeping, van beveiliging tot klimaatbeheer. CAP Volmac stelt het netwerk samen uit bestaande software pakketten, zoals ‘Win-IN’. Het reserveringssysteem zal on-line, vanaf de hele wereld toegankelijk zijn. Via de electronische snelweg kan de gast zelfstandig informatie raadplegen over faciliteiten en prijzen. Over enkele jaren wordt het zelfs mogelijk om in Virtual Reality de kamers op afstand te bekijken. De gast kan dan in 3D door de verschillende kamers ‘wandelen’ en thuis een keuze maken.

Het vernieuwende van de automatisering schuilt in de totale integratie: wanneer de gast bijvoorbeeld in de bar een drankje drinkt wordt de bestelling automatisch doorgegeven aan de receptie, voorraadbeheer en salesrapportage. De gast rekent steeds af met een ‘intelligente pas’ die hij ontvangt bij het inchecken. Behalve als creditcard doet deze zogenaamde ‘IE-keyprocessor’ dienst als sleutel en identificatiemiddel. Wanneer de gast zijn kamerdeur opent, activeert de kaart automatisch faciliteiten als fax, TV en verwarming. De gast kan er ook de snelle, panoramische lift mee bedienen die dan automatisch naar de verdieping met zijn logement zoeft. De garderobe werkt zelfs volautomatisch: er komt geen ‘garderobe juffrouw’ meer aan te pas. De gast hangt zijn jas aan een haakje, houdt een vinger tegen een scanner en de jas wordt keurig opgeborgen. Bij vertrek herkent de machine de vingerafdruk van de gast en geeft automatisch de juiste spullen terug: gewogen en wel zodat direct kan worden gesignaleerd wanneer iets uit de jas mocht zijn ontvreemd.

*Draadloos*
Dreigt de gast in al het technologische geweld niet een nummer te worden? Tietulaer: “We passen zeer gebruikersvriendelijke systemen toe, de gast zal soms niet eens iets merken van de techniek. Gewoon inchecken bij de receptie blijft bijvoorbeeld mogelijk. Bestellingen in het restaurant zullen worden opgenomen door een ober met een potloodje en een papiertje. Maar zodra de ober achter de schermen komt gaat de automatisering draaien. Alle menucomponenten worden afgeboekt bij voorraadbeheer, de bestelling wordt gepland, de annoncering wordt draadloos doorgegeven. De ober heeft zo meer tijd om aandacht te besteden aan zijn gasten. De techniek staat in dienst van de gastvrijheid”.