We weten het nog uit de geschiedenislessen: vroeger had je de gilden. Men werkte toen met het leerling-gezel-meester systeem: een knaap werd binnen het bedrijfje van een meesterambachtsman klaargestoomd voor een werkzaam leven met perspectieven. Na jarenlang assisteren kreeg zo'n jongeling toestemming om een meesterstuk te creëren. Wanneer dat staaltje van eigen kunnen goedgekeurd werd, mocht hij eindelijk zelfstandig aan de slag. Tegenwoordig worden de jongens - en meisjes - hoofdzakelijk extern opgeleid. Het docentschap is uitbesteed. De leerbedrijven herinneren nog aan oudtijdse toestanden, maar in Wageningen is het de omgekeerde wereld. Daar is een school een bedrijf geworden.
De naam van het 'schoolhotel' in Wageningen ('De Nieuwe Wereld') heeft niets te maken met het deel van onze planeet dat eertijds door de Italiaan Amerigo Vespucci ontdekt is (die andere Italiaan, Columbus, kwam niet verder dan Columbia). De naam verwijst natuurlijk naar een nieuwe aanwas hotelvaklieden. Maar ook naar een nieuwe aanpak: de leerlingen worden niet langer naar hotels gezonden, om daar bijgespijkerd en bijgeschaafd te worden; de school zelf fungeert als hotelbedrijf. We praten hier natuurlijk over de Vakschool Wageningen, waarvan de Hotelschool Wageningen een onderdeel is. De Vakschool Wageningen is op haar beurt weer een segment van het regionale opleidingscentrum Rijn IJssel College te Arnhem. Al met al kunnen leerlingen van de hotelschool kiezen uit twintig opleidingsvarianten, gericht op de horeca en aanverwante sectoren. De opleidingen, die door circa 1400 leerlingen worden gevolgd, variëren van korte vakopleidingen tot vierjarige managementopleidingen.
Routine
Het hotel liep vanaf het eerste moment heel goed. 'Het was de bedoeling dat eerst het personeel van de vakschool de kamers zou uitproberen', vertelt Rini Romme, de manager Onderwijs, 'maar de echte gasten stroomden direct binnen. Het had zich kennelijk snel rondgesproken. Allerlei ondernemingen in deze regio hebben bovendien een grote behoefte aan congres- en vergaderfaciliteiten. Zulke faciliteiten hebben wij in huis, plus overnachting.'
Geen 'make believe' dus, in de Nieuwe Wereld. Geen doen alsof. De leerlingen zullen aan den lijve moeten ondervinden wat de hete vuurtjes en de alledaagse onaangenaamheden van het hotelbestaan zijn. 'Als leerlingen voor een stage in een hotel geplaatst worden, willen ze het liefst onmiddellijk de leuke werkzaamheden gaan verrichten; ze willen direct achter de balie staan,' aldus Romme. 'Dat kan natuurlijk niet, want daarvoor ontberen ze de routine en de attitude; de leerlingen hebben nog onvoldoende besef van het gedrag dat van hen verwacht wordt. In ons eigen hotel gaan we ze dat soort zaken aanleren. Niet alleen een techniek, maar ook het routinematig beheersen van die techniek. Zij moeten bovendien leren hun vaardigheden dienstbaar te maken aan het team.'
Dat hotelbedrijven er baat bij hebben, spreekt vanzelf. Het is derhalve niet verwonderlijk dat zij graag bereid waren een steentje bij te dragen aan de bouw van De Nieuwe Wereld. Het onderwijs en het bedrijfsleven hebben elkaar hier probleemloos gevonden. Bekende ketens en individuele hotelbedrijven hebben volgens de eigen stijl en standaard de zogenoemde themakamers ingericht. (Carlton Hotels Nederland, Van der Valk Hotel West End, de Bilderberg groep, Grandorado Hotels, Hotellerie de Holtweijde, de Accorgroep, Novotel Nederland, ...) Maar ook het Dolfinarium Harderwijk. 'Delphinum silvis appingit, fluctibus aprum,' zei Horatius. (Hij schildert een dolfijn in het woud, een zwijn in de golven.) Geweefde en geschilderde dolfijnen in een hotelkamer... Leuk, niets mis mee.
Lachende derde
De praktijkaccommodatie waarover de Hotelschool Wageningen nu beschikt, bestaat uit 19 tweepersoonskamers, en uit verschillende zalen. Die zalen zullen gewoon gebruikt worden voor bedrijfstrainingen, vergaderingen, seminars en congressen. Het hotel beschikt over conferentiefaciliteiten voor 6 tot 154 personen. Er zijn twee vergaderzalen voor 20 tot 24 personen; deze twee kunnen gekoppeld worden tot een grote zaal voor maximaal 80 personen in een theateropstelling. Verder is er nog een kleinere vergaderzaal voor circa 14 personen in een blokopstelling. De congreszaal - voorzien van de nieuwste verworvenheden der techniek - biedt plaats aan maximaal 154 personen. Een restaurant met bijbehorende keuken completeert het bedrijf.
De Nieuwe Wereld zal zich overigens wel voornamelijk richten op groepen die een directe relatie hebben met de school: vrienden en familieleden van leerlingen; externe onderwijsrelaties (buitenlandse collega's en leerlingen die meedoen aan uitwisselingsprojecten bijvoorbeeld); relaties uit de branche. Dat is wel zo eerlijk, want de prijzen die binnen dit hotel gehanteerd worden, zijn erg concurrerend: een Standaard Wageningen-kamer kost 85 gulden; voor een fraaie Themakamer dient 110 gulden betaald te worden. Ontbijt voor een tientje; een driegangenlunch voor 17,50; een viergangendiner voor 28,50; een 32-uurs vergaderarrangement kost 190,- per persoon, waarbij aangetekend moet worden dat de overnachters 42,50 minder voor hun hotelkamer hoeven te betalen.
De tegenprestatie die de gasten leveren is dan ook niet louter financieel. Zij bieden de leerlingen de kans zich te bekwamen in housekeeping, banqueting en receptiewerkzaamheden. De lachende derde is natuurlijk de hôtelier: zijn werklast - als begeleider gedurende de stages - zal aanzienlijk afnemen. 'Het bedrijfsleven zit te wachten op medewerkers die het in de praktijk geleerde snel, maar ook breed kunnen toepassen,' zegt Lugtenberg, de voorzitter van het college van bestuur van het Rijn IJssel College. 'Wij kunnen nu garanderen dat er in een realistische omgeving geleerd wordt. Het gaat daarbij uiteraard wel om de basisvaardigheden. Het bedrijfsleven heeft de taak en de verantwoordelijkheid om samen met de werknemer een en ander te vervolmaken en te onderhouden.'
Betrokkenheid
Volgens Lugtenberg zijn de bedrijfstakken goed doordrongen van het belang van praktijkleren. Daarom hebben zij de realisatie van De Nieuwe Wereld ondersteund in woord en gebaar. Lugtenberg: 'Ik denk daarbij niet alleen aan het inrichten van de hotelkamers; men heeft ook enthousiast geparticipeerd in de evaluatie en de ontwikkeling van onze onderwijsprogramma's. Die participatie is deels te verklaren uit eigenbelang, maar waarachtige betrokkenheid heeft beslist een voorname rol gespeeld. Aan onderwijsmensen hoef ik niet uit te leggen dat kennis en vaardigheden ingeslepen moeten worden, willen zij renderen in de praktijk van de beroepsuitoefening. Aan bedrijven hoef ik niet uit te leggen dat leren in een zo realistisch mogelijke situatie de nodige voordelen biedt, daar waar het gaat om de betere inzetbaarheid van nieuwe werknemers.'
Lugtenberg betoogt dat werknemers pas echt kwaliteit gaan leveren als zij zich prettig voelen in hun werkomgeving. 'Dat begint aan de basis; in dit geval een schitterend praktijksimulatiebedrijf. Ik wil de hotelbedrijven dan ook oproepen hun betrokkenheid een structureel karakter te geven door blijvend te participeren in de ontwikkeling van de onderwijsprogramma's en de instandhouding van De Nieuwe Wereld.'
Auteur: Jason van de Veltmaete
HM30JAAR HM301999
