Ruim een maand is de horeca verplicht dicht. Hotels kiezen voor sluiting of laten mondjesmaat een beperkt aantal gasten binnen. Het is de nieuwe realiteit. Onzekerheid is nog altijd troef als naar de (nabije) toekomst wordt gekeken. Hoe ziet die eruit? Is de anderhalvemetereconomie vatbaar binnen de hotellerie? Zijn de huidige maatregelen niet te streng? En hoe ziet het (inter)nationale verkeer eruit in een wereld na de crisis?
Lees hier deel 1: Hotellerie op slot: Vier hoteliers uiten hun zorgen
In dit vervolginterview bespreekt tafelheer Sander Allegro de uitdagingen binnen de hotellerie met Marijke Schreiner (Stayokay) Marco Lemmers (Conscious Hotels), Bastiaan Klomp (Thermae 2000) en Erwin Rozendal (Villa Beukenhof).
De hotellerie staat in de startblokken. Onderhoud is gedaan, financiering geherstructureerd en de marketingstrategieën worden uitgerold om de juiste gasten aan te spreken. “De medewerkers staan te trappelen om gasten te ontvangen. De vraag is nu hoe we dat gaan invullen”, vertelt Marijke Schreiner. De verwachting is dat Nederlanders na de gedwongen maatregelen de hotels gaan opzoeken. “Dat is goed nieuws, maar er blijft ook een hele grote groep internationale gasten weg. Op het hoofdkantoor zijn we nu voornamelijk bezig met welke boodschap we de mensen aan ons willen binden. Kijken we voorlopig alleen naar de Nederlandse markt of ook naar de buurlanden?
Zweden
Vanuit ondernemersperspectief komen er steeds meer kritische geluiden naar boven over de ingevoerde coronamaatregelen. Helpen we de economie om zeep door de intelligente lockdown? Zij we te streng in Nederland en zouden we, net zoals Zweden, de horeca niet gewoon open kunnen houden? “Ieder land kiest voor zijn eigen beleid. Het is op dit moment te vroeg om in te schatten of wij in Nederland te strenge maatregelen hebben genomen. Van Zweden gaan we zien of dat goed werkt. Het is denk ik te vroeg om veel kritiek te hebben op ons overheidshandelen. Het is bemoedigend dat de cijfers nu de goede kant op gaan, maar dat kan als de maatregelen te vroeg worden versoepeld, weer de ander kant op schieten. Ik heb vertrouwen in dit beleid. Ik vind dat we het hier best goed doen”, verdedigt Marco Lemmers de manier waarop Nederland het coronavirus bestrijdt.
Bastiaan Klomp sluit zich daar bij aan. “Ik denk dat we vooral moeten gaan nadenken wat vooral wél mag zodra we de hotellerie weer mondjesmaat gasten mag toelaten. Alles nu open gooien lijkt mij geen goed idee. Wat hebben we de afgelopen maand dan gedaan? Een dipje in een spanningsboog gecreëerd. Dan gooi je alle inspanningen in een keer overboord. De deur gaat hopelijk na 21 april weer op een kier. Ik hoop dat we snel stukje bij beetje mogen opschalen en de verliezen die we de afgelopen weken hebben gedraaid enigszins weer goed kunnen maken.”
Het nieuwe normaal
Aanstaande dinsdag 21 april is de persconferentie van premier Rutte waarin wordt aangekondigd of en hoe de maatregelen die gelden tot en met 28 april versoepeld worden. De hotellerie heeft de hoop dat de anderhalvemetereconomie toepasbaar wordt in het hotel. Feit blijft dat nu niemand weet hoe die maatregelen eruit komen te zien. “Met je roomservice kan je met de richtlijnen van het RIVM service bieden op de hotelkamer. Wij hebben vrij grote suites. Daardoor kunnen we tafels op de kamer plaatsen”, vertelt Erwin Rozendal. “Iedereen is zich bewust van de situatie en past zich daarop aan, ook de gasten. Het is mooi om te zien dat ook zij meedenken. De anderhalvemetereconomie is in het hotel toepasbaar. Bij het ontbijt zetten we grotere tafels in. Een ‘tweetje’ zit aan een ‘viertje’. Het is passen en meten, maar het bewustwordingsproces is er bij zowel de gast als het personeel.”
In een hostel, waar meerdere personen in een kamer kunnen slapen, is dat lastig. “De anderhalvemetereconomie is voor ons een enorme uitdaging. We zullen in het begin minder mensen op een kamer gaan huisvesten. Ontbijt zal in take-out worden geserveerd. Gasten kunnen bijvoorbeeld een tas krijgen waar het ontbijt in zit. We hebben het geluk dat in de zomer de gasten naar buiten kunnen in bijna alle hostels. De kamers zijn een uitdaging. Minder personen op een kamer betekent een lagere bezetting. We hebben privékamers met twee, vier of zes bedden. Voor gezinnen is dat geen probleem, maar voor een groep sporters is dat een ander verhaal. Het gaat nog wel even duren voordat die markt op gang komt, net zoals de internationale backpacker, die blijven voorlopig nog weg.” Bij Stayokay bestaat 50 procent uit groepsboekingen en 50 procent uit individuele boekingen en gezinnen. Van de vijftig procent individuele boekingen is ongeveer 10 procent gezin. “En dat is een markt die we na de crisis kunnen laten groeien, daar zien we nog meer mogelijkheden.”
Ook Bastiaan Klomp ziet mogelijkheden. Thermae 2000 kent naast de sauna en het hotel een paramedischcentrum met fysiotherapeuten, ergonomisch specialisten en huidtherapeuten. “Ik heb er vertrouwen in dat die doelgroepen, waar ook kappers en tandartsen onder vallen, met creatieve oplossingen komen om weer aan het werk te kunnen. We denken vooral in wat we wel kunnen realiseren. Wij hebben het geluk dat niet al onze inkomsten uit de sauna en het hotel komen. Een masseuse een massage laten geven wordt vertaald naar een workshop massage geven. De hospitalitybranche is een branche die zich altijd creatief heeft ingezet. Dat laten we nu ook zien en ik denk dat er ook veel mooie dingen worden ontwikkeld.”
Hoop op een doorbraak
Ondanks alle creatieve en ondernemende initiatieven zijn de omzetten van veel hotels ten opzichte van vorig jaar met 90 tot 100 procent gedaald. Koffie-to-go, zevengangediners op de hotelkamer en hotelkamers beschikbaar stellen voor zzp’ers die niet thuis kunnen werken gaan die verliezen niet opvangen. Niemand weet hoelang de genomen maatregelen nog gaan duren en hoe lang de nasleep wordt. Volgens premier Rutte moeten we leren leven met de anderhalvemetereconomie. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie verwacht op z’n vroegst een vaccin aan het eind het jaar. Hoe lang kan de hotellerie, met de kennis van nu, dit volhouden?
“Ik hoop op een medische doorbraak”, antwoordt Marco Lemmers de vraag van tafelheer Sander Allegro. “Ik denk dat dit jaar een ‘clusterfuck’ gaat worden, dit jaar gaat niet goed komen. Met de verwachte versoepelingen van de maatregelen zullen we denk ik pas in het derde kwartaal weer een straatbeeld krijgen en zullen mensen in Nederland voorzichtig weer gaan reizen, de Schengenlanden zullen dan volgen en als laatst zullen de intercontinentale reizen volgen. Bij Conscious Hotels hebben we al deze drie groepen hard nodig. Het wordt een ‘shitjaar’. Niet het beste concept, maar het bedrijf dat zich ‘moneywise’ door deze crisis heen sleurt, zal het beste uit de strijd komen. Je zal aan de achterkant van je bedrijf goede afspraken moeten maken met je leveranciers en je financiers om hier uit te kunnen komen.”
Liquiditeit is King
“Liquiditeit is King”, haakt Erwin in. “We zijn pas vier weken verder en we hebben eigenlijk nog geen benul hoeveel schade dit op gaat leveren. De NOW-regeling gaat komen en we halen wel een beetje omzet binnen, maar ik hoor verhalen van bedrijven die drie ton of zeven ton per maand verliezen. Dat zijn bedragen waar de beste horecaondernemer niet tegenop kan. Hoe langer dit duurt, hoe panischer de mens wordt. Elke dag dat het langer duurt, duurt drie dagen herstel. Drie maanden dicht, betekent minimaal zes maanden economisch herstel. Omzetten dalen van 100 procent naar vijf procent. Ik denk dat wij niet eens weten hoe groot de shake-out zal zijn als dit nog lang aanhoudt.”
De afgelopen decennia maakte de globalisatie grote sprongen. Wereldburgers groeide op, grenzen vervaagde en continenten werden binnen enkele uren overbrugd. Dat is voorlopig verleden tijd. Vliegtuigen blijven aan de grond en de globalisatie ligt op z’n gat. Dat heeft gevolgen op de korte termijn. Mensen werken thuis. Ondernemen gebeurt van achter de laptop en vergaderingen en kleine congressen gaan via Zoom of Microsoft Teams. “Mensen zullen anders gaan denken over de effecten die deze crisis op de natuur heeft. De lucht is schoner en de toppen van de Himalaya zijn weer zichtbaar. Dat gaat het reisgedrag denk ik beïnvloeden op de korte termijn. Dat zal weer wegebben en we zullen met z’n allen een manier moeten vinden om reizen, werken en elkaar ontmoeten weer mogelijk te maken in een ‘normale wereld’. Dat gaat gebeuren, de vraag is hoelang dat gaat duren”, voorziet Marijke Schreiner.
Het zal een aantal jaar gaan duren voordat de de reislustige mens weer het volledige vertrouwen heeft, verwacht Marco Lemmers. “Eerst zal het vaccin er moeten komen. De verwachting is nu dat die er ongeveer aan het eind van het jaar is. Dan zal de mens het vertrouwen moeten ontwikkelen om weer te gaan reizen. Het is de vraag of Amsterdam ooit weer de volumes toeristen kan draaien die het de afgelopen jaren heeft gedaan. Uiteindelijk heeft de mens een grote behoefte om elkaar op te zoeken, met elkaar in contact te komen. Het schijnt zelfs zo te zijn dat onze hersens slinken als we te weinig sociale prikkels krijgen. In dat opzicht heb ik vertrouwen in het herstel, alleen weet ik niet hoe die eruit gaat zien.”
Voor nu bereiden de hoteliers zich voor op de periode die anderhalvemetereconomie. Bastiaan Klomp zal, als de maatregelen versoepelen, Thermae 2000 rustig aan opschalen. “We zullen ontzettend goed met de gasten moeten communiceren om duidelijk te maken wat wel en wat niet mag: hoeveel mensen er bijvoorbeeld tegelijk in de sauna’s mogen. Daar worden rekensommen op los gelaten. Hoewel we op dit moment dicht zijn werken we keihard om, als we open mogen, er ook klaar voor te zijn. We hebben 64.000 vierkante meters, maar zullen grens moeten stellen aan hoeveel mensen er tegelijk binnen mogen zijn en hoeveel mensen tegelijk in de kleedhokjes mogen zijn...”
Tot slot kijkt Erwin Rozendal naar de nabije toekomst. De ras-ondernemer hoopt, om het jaar door te komen, dat er meer vergoedingen komen en er snel duidelijkheid komt over de anderhalvemetereconomie. “Ik hoop dat we snel naar een ‘break-even-economie’ kunnen gaan waarin we voor vijftig procent mogen draaien en zo hoop ik dat ik uit de kosten ben, met daarbovenop de nodige maatregelen en vergoedingen die noodzakelijk zijn. Verder durf ik eigenlijk nog niet te kijken. De Nederlands hotellerie zal de komende maanden zich moeten richten op de Nederlandse gast. Internationaal verkeer staat stil.”
Daar sluit Marco Lemmers zich bij aan. “Ik hoop dat we in de zomer de terrassen weer open mogen gooien en binnen die anderhalvemetereconomie een vorm van bedrijvigheid gaan vinden. Dan moet het ook mogelijk zijn om Nederlandse gasten te mogen verwelkomen. Om iedereen een hart onder de riem te steken wil ik afsluiten met een quote van Winston Chruchill in oorlogstijd: Never, never, never give up.”
Sander Allegro
Tafelheer Sander Allegro is sinds 1 januari 2020 algemeen directeur van QL Hotels. Daarnaast is Allegro de vaste columnist van Hospitality Management en eigenaar van INN ovations Hospitality Consultancy.
Bastiaan Klomp
Bastiaan Klomp is sinds anderhalf jaar de algemeen directeur van Thermae 2000. Hij was daarvoor directeur-gastheer van het exclusieve Kruisherenhotel Maastricht. Werkte eerder al op de Cauberg, waar hij een managementpositie bekleedde bij het Holland Casino.
Marijke Schreiner
Marijke Schreiner is naar eigen zeggen een echt hotelkind. Ze begon haar hotelcarrière in het hotel van haar ouders in het Limburgse Swalmen. Is al twaalf jaar algemeen directeur van Stayokay. Ze heeft daarvoor gewerkt Voor Hampshire Hotels, NH Hotels en Golden Tulip.
Marco Lemmers
Marco Lemmers startte ruim tien jaar geleden samen met Sam Cohen zijn hoteldroom: Conscious Hotels in Amsterdam, waar duurzaamheid centraal staat. Tien jaar later is het merk uitgegroeid tot vier vestigingen in Amsterdam.
Erwin Rozendal
Erwin Rozendal heeft in een rijke horecacarrière maar liefst 32 zaken gehad. Van bistro’s tot restaurants tot hotels. Rozendal is voormalig voorzitter van Jeunes Restaurateurs d'Europe, een vereniging voor jonge restaurateurs. Hij heeft inmiddels 24 jaar Villa Beukenhof, een luxe en vintage hotel-restaurant in Oegstgeest.
