Het jaar 2003 zal voor de hotellerie niet de boeken ingaan als een prettig jaar. De conjuncturele neergang, de oorlog in Irak, terroristische acties en SARS hebben de kamerprijzen en de bezettingsgraden flink onder druk gezet. Maar nu het jaar op zijn einde loopt en voorzichtig de balans wordt opgemaakt, klinken er optimistische geluiden. We willen niet te vroeg juichen, maar het herstel lijkt te zijn ingezet.
’Let op mijn woorden: vanaf midden 2004 gaat alles pijlsnel beter, zeker met de hotellerie.’ Dit voorspelde Ewout Hoogendoorn van Horwath Consulting eerder dit jaar in zijn column in dit blad. En ook in het HOSTA 2003-rapport was men niet somber over de nabij toekomst van de hotellerie. ‘Er is alle reden om te verwachten dat de huidige dip relatief schadevrij kan worden doorstaan,’ zeiden de onderzoekers. Uit het rapport bleek onder meer dat de hôteliers voor 2004 stabiele bezettingsgraden met een licht stijgende gemiddelde kameropbrengst verwachten.
Zonneschijn
Positieve geluiden klonken ook door in de Sectorstudie Hotellerie van de ING bank. Economisch herstel, een gunstige bevolkingsgroei (stijging 55-plussers en 25 tot 35 jarigen), een toename van het aantal passagiers op Schiphol en een aantal grote evenementen (Sail 2005, het Van Gogh jaar) moeten, samen met de uitbreiding van de EU naar het Oosten en de ontwikkeling van Aziatische markten, zorgen voor zonneschijn na de hoosbuien van 2003. ‘Na een nog korte moeizame periode volgt een terugkeer naar gezonde groei,’ stelde het Economisch Bureau van ING in de sectorstudie.
Geen trend
’Er lijkt weer “schwung” in de hotellerie te komen,’ zegt Hans van der Kooij, sectormanager Hotels van Koninklijk Horeca Nederland. ‘Ik heb de afgelopen tijd met zo’n dertig hôteliers gesproken die dat gevoel bevestigen. Dat is weliswaar geen wetenschappelijk bewijs, maar wel een indicatie. De hotellerie is heel conjunctuurgevoelig. Als de economie zich in een dal bevindt, behoort de hotellerie tot de bedrijfstakken die dat het eerst merken. Bij herstel van de economie is dat net zo.’
Een van de hôteliers die een verbetering bespeuren, is Leo Hollman, adjunct-directeur van het Utrechtse vijfsterrenhotel Grand Hotel Karel V. Volgens hem zitten met name de bezetting van de kamers en het restaurant sinds een aantal maanden weer in de lift. ‘De zon breekt langzaam door. Tot september was het dramatisch, maar vanaf die tijd merken we een duidelijk herstel waar we eigenlijk niet op gerekend hadden. Zo maken we dit jaar toch nog wat goed.’
Hollman zegt niet te geloven dat de opleving van korte duur is. ‘Het voelt niet als een trend die in januari weer voorbij is. We geloven dat de markt zich aan het herstellen is. Veel bedrijven hebben reorganisaties achter de rug en gaan nu weer naar hun klanten kijken. Het snijden in de kosten houdt een keer op. Ik verwacht dat de markt zich in 2004 op het niveau van de eerste helft van 2002 en de tweede helft van 2003 zal bevinden.’
HM302002
