Hotelpersoneel in trek binnen andere sectoren

Alhoewel onze branche in last is, zijn mensen met een hospitality-achtergrond in trek binnen andere sectoren. Niet alleen de zorg zit verlegen om mensen met een sterke dienstverlenende achtergrond, maar ook de uitvaartverzorging is een sector waar deze professionals welkom zijn. Tegelijkertijd zien horecaopleidingen het aantal aanmeldingen teruglopen en is het banenverlies in de horeca groot.

Monuta is een bedrijf waar verschillende mensen met een hospitality-achtergrond werkzaam zijn en waar veel vacatures zijn die aansluiten bij het profiel van hotelprofessionals. In de vacaturetekst voor ‘uitvaartverzorger’ wordt bijvoorbeeld deze profielschets genoemd: ‘iemand die een aantal jaren werkervaring in de zakelijke dienstverlening meebrengt bijvoorbeeld in de richting van hospitality, eventmanagement, commercie of hotellerie’. Een andere overeenkomst is de flexibele inzetbaarheid. De secundaire arbeidsvoorwaarden en het salaris overstijgen die van de meeste aangeboden vacatures in de hotellerie, dus een overstap naar deze sector wordt door verschillende hotelprofessionals gemaakt.

Yolanda Copier is HR-adviseur bij Monuta. “Binnen deze functie ben ik verantwoordelijk voor onder andere de werving en selectie van de buitendienst, dus voor alle tachtig locaties. Op niet iedere locatie werken evenveel mensen, want verschillende locaties zijn bij elkaar aangesloten, maar ik ben wel landelijk actief. Mijn baan is uitdagend en heel divers, want ik krijg te maken met alle niveaus binnen de organisatie, van hospitalitymedewerker tot landelijk operationeel manager.” Qua niveau zijn er dus verschillen binnen de organisatie, maar in alle lagen zien ze mensen vanuit de hospitalitysector terug. “Dat klopt”, vertelt Copier. “Een hospitalitymedewerker kan in principe ongeschoold zijn, maar er zijn wel sterke raakvlakken met de hotellerie. Zo’n persoon moet servicegericht en dienstverlenend zijn en daarnaast oog hebben en zorgdragen voor de kwaliteit. De intrinsieke motivatie om dit werk te gaan doen is altijd leidend en in de praktijk zie je dat het vaak mensen zijn met een ruimere levenservaring die kiezen voor dit vak. Dat komt waarschijnlijk ook door ervaringen met uitvaarten in de persoonlijke sfeer.”

Nu, ten tijde van de coronacrisis, ziet ook Monuta een grote belangstelling vanuit de hotellerie. “Dat zien we terug bij vacatures voor vrijwel alle functies. Twee van de vier regiomanagers komen uit de hospitalitybranche, maar we hebben ook uitvaartverzorgers in dienst die uit de hotellerie komen. De interesse van horecamensen voor de uitvaartbranche is sterk toegenomen. Althans, we zien heel veel reacties vanuit jullie branche, terwijl die er voor corona niet of nauwelijks waren. Toen kwamen er juist meer sollicitanten vanuit, bijvoorbeeld, de zorg. Ter illustratie: de afgelopen periode hadden we meerdere vacatures uitstaan in de regio Noord. Dat waren posities voor leidinggevenden van de hospitalitymedewerkers. Daarop kwamen heel veel reacties vanuit de horeca en uiteindelijk zijn de vacatures vervuld door mensen die daarvoor in de horeca werkten. Ze bleken gewoon uitermate geschikt.”

Overeenkomsten en verschillen

Er zijn grote overeenkomsten in de profielen die passen binnen de hospitality en de uitvaartverzorging, maar er zijn ook verschillen. Die verschillen maken de uitvaartbranche interessant voor een groep mensen die de hotellerie - al dan niet noodgedwongen – wil verlaten. “Nu zie ik tijdens recente sollicitatiegesprekken met mensen vanuit de hotellerie niet direct terug dat hun baan vervallen was of direct op de tocht stond, maar ik merk wel dat hun werkgevers ervoor openstaan om ze de kans te bieden elders aan de slag te gaan”, zegt Copier op tactvolle wijze. “De mensen die hier aan de slag gaan, doen dat meestal niet vanwege het hogere salaris, alhoewel ik zie dat dit bij ons doorgaans wel hoger ligt dan in de horeca. Wie bij ons start aan een opleiding tot uitvaartverzorger, ontvangt direct een mooi salaris, een leaseauto, bedrijfskleding en een opleiding. Het traject is wel intensief; het vergt op vele fronten veel van je. Je doet aan zelfreflectie, je wordt beoordeeld door onze klanten en moet uiteraard flink studeren. Maar dan ben je na een jaar wel een geregistreerd uitvaartverzorger die zelfstandig kan werken. Daarbij wil ik wel benadrukken dat degenen die bij ons aan de slag gaan, dat vrijwel altijd doen vanuit hun eigen motivatie; ze handelen vanuit het hart en niet vanwege de loonstrook. Net als in de hotellerie gaat het om de beleving die je kunt bieden, maar dat gaat bij ons nog een stapje verder dan in de hotelwereld of evenementenbranche. Er is een inhoudelijk verschil; wij bieden de familie het allerlaatste wat je voor iemand kunt doen. Het is letterlijk het ‘laatste evenement’, en dat geeft je werk meer betekenis. Het is meer dan gewoon een fijne dag.”

Wie denkt dat wisselende werktijden verleden tijd zijn als je aan de slag gaat bij een bedrijf zoals Monuta komt bedrogen uit. “Een overlijden is niet te sturen, dat snap je best. De werkzaamheden houden ’s avonds na negen uur wel op over het algemeen. Het kan ook zijn dat horecamensen gewend zijn aan toeslagen en dat hebben wij niet voor ze in petto. We bieden wel een vaste eindejaarsuitkering bovenop het vaste salaris. Het is wel heel mooi en waardevol dat mensen met een hospitality-achtergrond voor ons kiezen, want het verhoogt de kwaliteit van onze dienstverlening. Vroeger kreeg men een plakje cake na de uitvaart, maar tegenwoordig kan werkelijk alles en zo persoonlijk mogelijk. Mensen die ervaring hebben met het organiseren van events zijn dus van harte welkom.”

Een heikel punt misschien, maar heeft de uitvaartbranche het niet extra druk vanwege de oversterfte die veroorzaakt wordt door corona? “Aan het begin van de coronapandemie zagen we in Noord-Limburg en Brabant een piek, waarna de drukte noordwaarts opschoof. Later, eind vorig jaar, zagen we dat de crematoria en uitvaartcentra in en rondom de grote steden een hoge belasting kenden. Het is druk, maar vooral ook anders, met alle maatregelen die gelden. Er is nu gelukkig wat meer ruimte, maar voor onze uitvaartverzorgers blijft het zwaar om aan de familie uit te leggen dat er keuzes gemaakt moeten worden omwille van het maximum aantal mensen dat aanwezig mag zijn. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat ome Jan er wel bij mag zijn en tante Simone niet. Op dit moment is het maximum vastgesteld op vijftig personen exclusief uitvaartpersoneel. Dan is ook een nazit met een hapje en een drankje mogelijk. Een condoleance op een andere locatie kent een maximum van dertig personen en dan is er geen mogelijkheid tot het aanbieden van een hapje en een drankje. We gaan strikt om met de regels, want we hebben vaak te maken met fragiele mensen die een uitvaart bijwonen.”

Uitvaart in een hotel?

Overigens is het normaliter ook mogelijk om een uitvaart in zijn geheel in een hotel of restaurant plaats te laten vinden, aldus Copier: “Een kist mag je overal laten komen, dat is wettelijk gezien geen probleem. Dat houdt in dat een uitvaart in een hotel mogelijk is, wanneer de hotelier dit toestaat. Wanneer de overledene een speciale band had met het hotel, dan kan ik mij voorstellen dat deze locatie wordt gekozen om de laatste eer te bewijzen. Omdat hotels vaker worden gebruikt als plek om de condoleance plaats te laten vinden, kennen hotelmedewerkers onze branche ook en weten ze dat er raakvlakken zijn. Ik denk dat dit meeweegt bij de keuze om voor onze branche te kiezen, maar ik vermoed dat de zekerheid met het oog op de toekomst ook meespeelt. Het zijn immers onzekere tijden voor de horeca.”

De cijfers (zie kader) laten zien dat er minder animo is om een horecaopleiding te volgen. Uiteraard vanwege de coronapandemie en de vooruitzichten binnen de sector. Dat heeft gevolgen voor de goed opgeleide mensen binnen onze sector, maar er is ook personeel dat de horeca nu verlaat vanwege de pandemie en de vooruitzichten op korte termijn.

Extreem banenverlies in de horeca

De nieuwste banencijfers van het CBS voor de horeca zijn niet rooskleurig. Sinds de start van de coronacrisis zijn bijna 90.000 horecamedewerkers de sector uitgestroomd, waarvan het grootste deel sinds de tweede lockdown. Edwin Vlek, bestuurder FNV Horeca: "Deze leegloop is funest voor de horeca. Nu zijn de coronamaatregelen nog de grootste vijand van de horeca, maar door de massale uitstroom van horecamedewerkers is dit straks het immense personeelstekort. Als de horecabedrijven hun deuren weer mogen openen – wanneer dit ook moge zijn – is het zoeken met een lantaarntje naar medewerkers die de zaak weer kunnen opbouwen."

Cijfers ontwikkeling banen horeca

(Bronnen: Cijfers CBS 18 maart 2021 en Arbeidsmarkthoreca

Gebrek aan zekerheid

Veel horecamedewerkers hadden graag in de horeca willen blijven werken omdat hun hart daar ligt.  Echter, het gebrek aan zekerheid en onvoldoende financiële middelen bij hun werkgever heeft velen doen besluiten de sector toch te verlaten. Vlek: “Wij betreuren het extreme banenverlies in de horeca en vinden dat de overheid hier debet aan is. Het voortdurende gebrek aan perspectief en de ontoereikende tegemoetkoming in de loonkosten terwijl er sprake is van een verplichte sluiting, hebben deze negatieve ontwikkeling in de hand gewerkt.” FNV Horeca verzoekt de overheid om de NOW te verhogen naar 100% van de loonkosten, om op deze manier de overgebleven horecamedewerkers in dienst te kunnen houden.

Studenten haken af

Veel studenten lijken deze keus inmiddels al gemaakt te hebben door gebrek aan perspectief en te kiezen voor zekerheid: op de mbo-horecaopleidingen is het aantal aanmeldingen voor het schooljaar 2021-2022 met 75 procent gedaald. Dit betekent dat een hele lichting potentieel nieuw talent verloren is gegaan en er waarschijnlijk pas vanaf het schooljaar 2022-2023 - dus pas over anderhalf jaar - weer volwaardig opgeleid zal worden. Talent dat broodnodig is om de horeca de komende jaren weer op de rails te krijgen. Economen verwachten dat de horeca over twee of drie jaar weer op het oude niveau zit.

Horeca dicht, toch volop vacatures

Terwijl de horeca gesloten is vanwege de lockdown, zijn er toch veel vacatures binnen de branche. Hoe kan dat? Volgens verschillende horecaondernemers is het moeilijk om aan personeel te komen. Taco van der Meer, eigenaar van restaurant Bakboord in Almere en ook vertegenwoordiger voor Koninklijke Horeca Nederland in Flevoland, beaamde dit tegenover Omroep Flevoland: “Veel personeel is tijdens de crisis op zoek gegaan naar ander werk.”

De overheid heeft werknemers opgeroepen om zich om te laten scholen, wat door veel werknemers is opgevolgd. Dat laatste wordt de overheid verweten door een groep horecaondernemers. Het wordt gezien als een belangrijke reden waarom veel mensen de horeca hebben verlaten.

De NOW-regeling en personeel

Een verplichting voor werkgevers die de NOW-regeling aangevraagd hebben, en toegekend hebben gekregen, is het stimuleren van werknemers om ontwikkeladvies aan te vragen of scholing te volgen voor behoud van werk. Werknemers zijn zich daarvan bewust: Mochten werkgevers niet uit zichzelf aandacht geven aan loopbaanontwikkeling en scholing, dan kan de personeelsvertegenwoordiging of OR de werkgever hierop aanspreken. De eisen die aan werkgevers gesteld worden wanneer zij gebruik maken van de NOW-regeling zijn openbaar, net als de bedrijven die gebruikmaken van de regeling. Werkgevers hebben eveneens een inspanningsverplichting om werknemers van werk naar werk te begeleiden. Wanneer het gaat om een ontslag op bedrijfseconomische gronden, dan zijn er in de NOW3 geen verdere gevolgen voor de hoogte van de subsidie voor de werkgever, anders dan in NOW1 en NOW2.