Yes! Zomertijd! Ein-de-lijk! De zon heerlijk in het gezicht, het leven dat ons weer toelacht. De mens zit vol plannen en trekt er massaal op uit. Goed nieuws voor goede zaken. En dat terwijl de meeste hotels sowieso al een mooi voorjaar achter de rug hebben.
Geniet vooral van de huidige ‘normale situatie’. Mocht je namelijk denken dat de onheilstrein uit het zicht verdwenen is, dan heb je het helaas bij het verkeerde eind. Elke keer als je denkt dat het niet gekker kan, schuift de overheid een nieuw bizar (wets-)voorstel naar voren, een waarvan de haren nóg verder overeind gaan. Het optreden van het kabinet is mijns inziens zo wereldvreemd - en staat zo ver van het echte leven af - dat ik er als nuchter mens soms spontaan van in de lach schiet. Wat doen ze daar in Den Haag eigenlijk, geestverruimende middelen gebruiken?
The mother of all crises
Maar even serieus, natuurlijk gaan er ook veel dingen goed in ons land, laten we dat vooral niet vergeten. Toch vind ik het kwalijk dat de menselijke maat en dialoog zoek is bij onze politieke leiders. En in het buitenland is het niet anders. Het ‘samen doen’ lijkt te zijn ingeruild voor de ‘my way or the highway’-gedachte. Of het nou gaat over het uitkopen van boeren, het niet kunnen betalen van je gasrekening, de wooncrisis, de torenhoge brandstofprijzen, de toeslagenaffaire waar maar geen beweging in komt, het Groningenschandaal, de oplopende inflatie en dreigende recessie of het voorsorteren op coronarestricties in het najaar of zelfs al deze zomer. Oei. Even happen naar adem… Blijkbaar is het onmogelijk om met een democratisch oor te luisteren naar argumenten van de bevolking en het bedrijfsleven. Ook alternatieve invalshoeken worden trouwens weggehoond en niet bestudeerd.
Ooit typeerde het nuchtere, onafhankelijke en vrije denken ons als Nederlanders én ondernemers. Soms was ons denken een tikkie rebels en tegendraads. Maar er was altijd de vrijheid in handelen en denken. Dat lijkt voorbij te zijn. En rest maar een logische vraag. Hoe vrij ben je als hotelier tegenwoordig nog in je doen en laten?
Een echte baas wil onafhankelijk en vrij opereren
De ruimte om vrij te opereren en ondernemen staat al een tijdje onder druk. Vooral het MKB is er de laatste twee jaar bekaaid vanaf gekomen. Datzelfde geldt ook voor een groot deel van de Nederlandse hotellerie. Onzekere factoren zijn er in overvloed en als je morgen een SWOT maakt voor je organisatie zal het lijstje aan bedreigingen een stuk langer zijn dan de kansen. Ook de sterke en zwakke kanten van je hotel(s) worden steeds meer beïnvloed door externe factoren.
Zoals je ongetwijfeld weet behoren hoteliers en ondernemers doorgaans tot de meest optimistische mensen. De behoefte aan vrijheid en levenslust binnen deze groep is groot. Gewoon doen en het heft in eigen hand nemen, creatief inspelen op alles wat op je pad komt en daartussen manoeuvreren. Dat is vrijheid, daarin zit de drive. Maar zelfs de meest positief ingestelde hotello zakt de moed wel eens in de schoenen. Door de krapte op de arbeidsmarkt bijvoorbeeld of de oplopende inflatie. Dat plus legio andere factoren die een dreiging kunnen vormen en op z’n minst invloed hebben op hoe jij jouw hotel bestiert.
Waar is het gevaar? Daar is het gevaar!
Op de eerste plaats leeft de vraag of de coronamaatregelen weer terugkomen. Vermoedelijk wel. De ministers van VWS in de westerse wereld hebben het gereedschap weer uit de gereedschapskist gehaald en netjes uitgestald op tafel. Welk gereedschap zetten ze deze keer in? Wat is de maatschappelijke impact en wat betekent dat voor jouw organisatie? Elk bedrijf wil immers de deuren zolang mogelijk openhouden en normaal blijven opereren. De vraag is hoe?
Het reisgedrag is wereldwijd veranderd. Laten we vooropstellen dat er bij de lokale en regionale reizigers weinig aan de hand is. De mens is blij er weer tussenuit te kunnen. In grote delen van de wereld wordt echter nog steeds weinig tot niet gereisd, omdat sommige landen nog in lockdown zitten, restricties hebben of nog erger; oorlog voeren.
Covid speelt dit jaar een beperktere rol bij reizigers. Nederland en Europa worden door de intercontinentale gasten vooral gemeden door de oorlogsdreiging. Mensen vertrouwen het niet. Want wat is waar van de berichtgeving en wat niet? De boeker is zwevend en wil tot op het laatst kunnen annuleren, je weet maar nooit. Ook wordt er minder gereisd, omdat de thuisblijvers zich financiële zorgen maken (in de VS geldt dat bijvoorbeeld voor 44% van de thuisblijvers!). Een recessie hangt dreigend boven de markt.
Zijn er nog meer bedreigingen? Jazeker. Wat te denken van de stakingen en personeelstekorten op de diverse luchthavens, en de dreigende uitval en het schrappen van vluchten. De ellenlange wachttijden op de internationale vliegvelden zorgen voor de nodige chagrijnige reizigers.
Internetstoringen en stroomuitval kunnen jouw business platleggen. Dat scenario wordt steeds aannemelijker. Dat ons energienet met black-outs te maken krijgt is al door experts voorspeld. Het net is zo overbelast dat bedrijven moeten uitwijken naar andere locaties. Het is simpelweg te vol. Datzelfde net kan zelfs de stroomteruggave van zonnepanelen niet aan. In jouw hotel kan je dat opvangen met een noodaggregaat. Daar moet je op voorbereid zijn, maar ook dan moet de uitval geen eeuwigheid gaan duren.
De dagenlange pinstoring in Duitsland dit voorjaar bracht pijnlijk aan het licht dat contant geld op zak hebben nog steeds belangrijk is. Pinnen was dagenlang onmogelijk bij o.a. supermarkten en tankstations. Zelf maakte ik vorige zomer iets vergelijkbaars mee aan het strand in Nederland. Door een pinstoring kon er nergens meer digitaal betaald worden. Het was cash betalen of het geld later overmaken. Meer smaken waren er niet. Anno nu is er zelfs horeca waar je niet eens meer met klinkende munt kan betalen. Ik vraag mij serieus af of deze ondernemers een plan B hebben.
Daarnaast heb je als hotelier wellicht verscheidene overeenkomsten lopen met leveranciers, pandeigenaren en medewerkers. De macht van de leveranciers en de druk uit de arbeidsmarkt is groot en kan beknellend zijn. Goede afspraken maken in een inflatoire, onzekere markt is lastig. En afspraken zijn nu eenmaal afspraken.
Het kan bovendien zijn dat je gedicteerd wordt door iemand ‘van bovenaf’. Veel hotels, hotelgroepen en ketens hebben te maken met interne druk van aandeelhouders, investeringsmaatschappijen en eigenaren die de koers bepalen. Zij drukken de stempel op een organisatie en doen dat vaak gedreven door financiën. In moeilijke tijden is dat niet altijd de beste weg. Naast alle verantwoordelijkheid die jouw functie met zich meebrengt, fungeer je als MD, GM of manager dus ook als uitvoerder van de plannen van een ander. Niet elke leidinggevende geniet de volledige vrijheid van handelen. Dan is een open, eerlijke communicatie en rapportage beter dan mooi weer spelen.
‘Profitability will return’
Als je de krantenkoppen mag geloven is het ‘einde der tijden’ nabij. Ga je gewoon naar buiten waar je geniet en leeft, dan blijkt het allemaal best mee te vallen. Het is maar net door welke bril je kijkt. Persoonlijk weet ik graag welke mogelijke bedreigingen er zijn. Ik wil ernaar kunnen handelen. Wat je in elk geval nooit mag doen is mooie kansen tussen je vingers laten glippen.
Mensen pakken het leven vrij snel weer op. Zodra een dreiging weg is, bloeien ze op. Kijk maar naar dit voorjaar. Het lijkt soms alsof Covid helemaal nooit heeft bestaan. Vaak kijkt men na zo’n tijd anders tegen zaken aan. De opgekropte vraag naar reizen en vermaak is groot. Ondanks dat kun je als hotelier maar beter niet al te optimistisch budgetteren voor 2023. Er zijn simpelweg te veel variabelen.
Hotels zijn een lange termijn investering. Met de juiste strategie, alertheid, een stabiel team en een groot portie aanpassingsvermogen overleef je vele stormen. Winstgevendheid is dan als eb en vloed. Wat zich terugtrekt, komt vanzelf weer terug.
Over de auteur
Monique van Gevelt is geboren en getogen in de horeca, in het restaurant van haar ouders. Daarna heeft zij meer dan 25 jaar gewerkt in de Internationale Hotellerie en de meeting & events markt, in zo’n beetje alle disciplines, van medewerker tot commercieel directeur van een hotelgroep. Nu is ze eigenaar van Strategisch Horeca Advies en strategisch partner en mentor voor hoteliers en ondernemers. Verder is ze columnist en geeft ze trainingen aan de HM Academy.
