De Nederlandse Horeca heeft grote moeite met het vinden van gekwalificeerd personeel; je kunt geen vaktijdschrift openslaan of horecaondernemers melden tekorten. Dat is niet alleen zo in Nederland: wereldwijd onderzoek van de Internationale Hotel & Restaurant Associatie (IH&RA) toont aan dat deze tekorten overal voorkomen. Er bestaan echter wel verschillen: waar wij te maken hebben met 'gewoon' een tekort aan arbeidskrachten, gaat het in veel landen om een tekort aan gekwalificeerde (!) arbeidskrachten. Er zijn daar voldoende werkzoekenden, maar deze missen de kennis en vaardigheden om in de bedrijfstak te kunnen functioneren. In die landen lijken training & opleiding de oplossing, maar wat te doen in onze situatie? Hoe komen we aan personeel in onze overspannen arbeidsmarkt? Hoe kunnen we er als bedrijfstak voor zorgen dat we onze concurrentiepositie verbeteren?
Het onderzoeksrapport van de IH&RA geeft hiervoor nog geen pasklare oplossingen. Wel wordt een aantal trends gesignaleerd die bij de oplossing van het probleem in het oog gehouden moeten worden. Bijvoorbeeld de veranderende verwachtingspatronen bij de werknemer van de toekomst. Die werknemer wil een werkkring waarin hij zich verder kan ontplooien en waarin hij met respect behandeld wordt. Verder verwacht de werknemer in spe veel afwisseling. Opgegroeid met dertig tv-kanalen en Internet, zal zijn 'concentratiespanne' niet bijster groot zijn. Als het niet bevalt 'zapt' hij door naar een nieuwe uitdaging. Nieuwe branches, zoals de informatietechnologie en de telecommunicatie, spelen daar handig op in met de belofte van flitsende carrièrepatronen en aantrekkelijke secundaire arbeidsvoorwaarden. Veel van de technologiebedrijven geven meer uit aan werving en selectie van nieuw personeel dan aan de werving van nieuwe klanten.
Juist op dat punt loopt de horeca nog in de achterhoede. Hoewel iedere ondernemer direct toegeeft dat personeel tot zijn belangrijkste troeven behoort, valt in de praktijk nog een hoop te doen. Personeel wordt nog teveel als een kostenpost beschouwd, en elke gulden die besteed wordt aan opleiding is dan ook louter en alleen een kostenverhogende factor. Om in de toekomst succesvol te kunnen zijn op de arbeidsmarkt, is een omslag in dit denken noodzakelijk. Werknemers zijn het menselijk kapitaal van de onderneming. Geld dat besteed wordt aan de ontwikkeling van het menselijk kapitaal, maar ook geld dat besteed wordt aan werving en selectie, moet worden beschouwd als investering.
Natuurlijk moet er ook een rendement op deze investering worden behaald. Rendement dat moet worden uitgedrukt in termen van arbeidsproductiviteit, beheersbaarheid van personeelsverloop en toegevoegde waarde. Dat laatste werkt twee kanten op: de waarde die de werknemer toevoegt aan het bedrijf, en de waarde die het bedrijf toevoegt aan de werknemer.
HM30JAAR HM301999
