Op verzoek van gasthoofdredacteur Caro van Eekelen bracht Hospitality Management drie vrouwelijke general managers samen om te spreken over de implicaties van ‘het vrouw zijn’ op hun loopbaan.
Vrouwelijke GM’s zien gelijke kansen voor iedereen
“Mijn ultieme droom was moeder worden.” Marieke Lamberts, GM van het Pullman hotel in Eindhoven, is er heel open over. “Gelukkig is dat ook gebeurd en heb ik twee schatten van kinderen. Aan het begin van mijn carrière werd ik eigenlijk steeds gevraagd voor functies. Al vanaf mijn veertiende werkte ik hard en met veel passie. Dat zette mij aan het denken; uiteindelijk werd ik steeds enthousiaster over de stappen die ik kon maken. Gelukkig ben ik daar ook thuis enorm in gesteund. ”
Voor Okura GM Emmy Stoel was het anders: zij heeft altijd geweten dat ze voor een carrière in de hotellerie zou gaan. “Daarom ben ik immers naar de hotelschool gegaan. Alleen de manier waarop mijn carrière is verlopen, is wel toevallig. Ik heb geen van tevoren uitgestippeld pad gevolgd. Ik houd van het speelveld waarin we ons binnen de hotellerie bewegen; zowel de complexiteit als de compleetheid ervan.”
Als jong meisje wilde Caroline Receveur, GM van het Double Tree by Hilton, niets liever dan F&B- manager worden. “Ik ging absoluut voor de horeca, wilde een carrière in F&B, maar werd min of meer per vergissing GM. In de horeca ligt mijn hart; ik liep op mijn veertiende al pannenkoeken te serveren. Een hele tijd geleden alweer, heb ik heel even getwijfeld over een loopbaan in een andere branche. Maar toen ik tijdens een van mijn laatste gesprekken zag dat iedereen om vijf uur het licht uit deed en naar huis ging, wist ik zeker dat het niets voor mij was. Ik houd van het hele pakket in onze branche. Je bent bij ons van A tot Z bij het eindproduct betrokken, en er is altijd wel wat loos.”
Hebben jullie je altijd voldoende gesteund gevoeld tijdens je carrière?
Stoel: “Ik werk voor een Japans bedrijf; de Aziatische cultuur is anders, maar toch heb ik me altijd gesteund gevoeld. Ik heb nooit enige tegenwerking ervaren. Gelukkig ook geen positieve discriminatie!”
Receveur: “Ook ik heb me altijd gesteund gevoeld. Bij Hilton zijn vrouwen in hogere managementposities een echt thema. Persoonlijk denk ik echter wel dat het van belang is om als vrouwelijke leidinggevende over bepaalde mannelijke eigenschappen te beschikken. De hotellerie is een harde wereld, dus soms moet je iets steviger doorbijten.”
Stoel: “Vanzelfsprekend hangt het ook af van je privésituatie. Wij hebben een 24/7 baan; daar heb je echt de ondersteuning van het thuisfront bij nodig.”
Van het thuisfront wel, maar van de organisatie niet per se, stelt Lamberts. “De organisatie hoeft wat mij betreft geen rekening te houden met mijn vrouw-zijn of moederschap. Ik vind dat je het zelf goed moet regelen. Dat heeft ook met geestesgesteldheid te maken: je moet je niet schuldig voelen. Zoek de kwaliteit in je werk en in je privésituatie, en sta daar dan ook achter. Anders moet je het misschien wel helemaal niet doen.”
Receveur: “Hoe help je vrouwen in het GM-zadel? Juist niet door het paternalistische pad te kiezen. Je moet niet alles op die manier voor ze willen invullen. Vrouwen op weg naar topfuncties hebben, naar mijn mening, op een heel ander vlak steun nodig. Bij Hilton hebben ze dat goed gezien. Vrouwen worden bijvoorbeeld actief benaderd voor management development programma’s. Want in tegenstelling tot mannen, melden vrouwen zich hier zelf niet snel voor aan. Vrouwen worden ook actief met elkaar in contact gebracht in landen waar minder vrouwennetwerken zijn. Daarnaast moet je natuurlijk goed letten op wie je aanneemt. Veel vrouwen creëren namelijk nog steeds hun eigen glazen plafond.”
Lamberts: “Women at Accor Generation, een door Accor opgericht forum voor dames, heeft solidariteit en wederzijds support als motto. Dat vind ik echt geweldig. Overigens vind ik ook dat organisaties respect moeten blijven houden voor vrouwen die een ander pad kiezen. Want niet iedereen kan en wil voor het hoogst haalbare gaan.”
Wat zijn de grootste verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke GM’s?
“Vrouwelijke GM’s zijn meer sparringpartners,” aldus Stoel. “Wij werken meer volgens het poldermodel en kennen een andere overlegstructuur.”
Lamberts: “Ik zie het niet direct als polderen, maar herken wel het samenwerken; het belang dat wij als vrouwen eraan hechten om iets als team te bereiken. Natuurlijk zijn we veeleisend, maar we gaan ver om met de hele groep tot iets moois te komen.”
Receveur: “Bij een goede GM horen zowel mannelijke als vrouwelijke eigenschappen. Zoals ik eerder zei, je moet in staat zijn om het soms hard te spelen, maar andere keren is de gevoelsmatige, invoelende benadering de beste.”
Stoel: “Hospitality is inderdaad een ‘people business’; dat moet je echt als team doen. Te grote ego’s redden het in onze branche niet.”
Lamberts: “Het verschil zit ook in het proces, in de manier waarop we iets aanpakken. Vrouwen hebben menigmaal meer oog voor de details. Toch heb ik mijn vrouw-zijn nooit bewust ingezet voor mijn werk. Ik ben gewoon vrouwelijk; dat ga ik niet uitvergroten, maar ook niet afzwakken vanwege mijn functie.”
Receveur: “De commerciële afdeling bij ons bestaat voor de helft uit vrouwen. Soms maken we bewust de afweging, kijken we wie het best bij een klant past. Dat hoeft overigens niet altijd met man/vrouw te maken te hebben: je kijkt ook wie er als persoon het beste past.”
Voor Stoel is het anders als ze naar Japan afreist, waar het hoofdkantoor van Okura zich bevindt. “Als ik daar ben - dat is tweemaal per jaar - dan is het wel belangrijk dat ik besef dat ik daar als vrouw zit. Van mezelf ben ik nogal extravert, maar als ik in Japan ben, pas ik mijzelf aan. Dat heeft te maken met cultuurverschillen, want op het zakelijk vlak wordt er binnen onze groep geen enkel onderscheid gemaakt.”
De hotellerie is lange tijd een echt mannenbolwerk geweest. De hotelschool in Maastricht laat bijvoorbeeld pas sinds 1975 vrouwelijke studenten toe. Merken jullie dat anno 2014 nog steeds?
“In de hotellerie speelt dat nu echt geen rol meer,” meent Lamberts. “De hotellerie van tegenwoordig is ook zeker een vrouwenbranche.”
Stoel is het niet helemaal met haar eens: “In het Verre Oosten merk ik de verschillen nog wel. Jammer eigenlijk, dat het nog steeds een thema is.”
Lamberts: “Ik heb heel weinig vriendinnen die voltijds in een managementfunctie acteren. Ik realiseer mij dat ik een voorbeeldfunctie heb, maar ook dat we zullen moeten blijven respecteren dat het mannelijk aandeel groter is, omdat vrouwen hun moederrol moeilijk kunnen loslaten.”
Receveur: “Een hotel kan een vrouwelijke GM natuurlijk nooit helpen aan een parttime baan…”
Lamberts: “Ik wil, als dat nodig is, mijn baan 24 uur per dag goed kunnen doen. Komt dat in conflict met de thuissituatie, dan kan ik ook direct stoppen.”
“Natuurlijk is er ook wel sprake van enige flexibiliteit in je werk,” oppert Receveur, “maar een hotel is en blijft nou eenmaal een 24-uurs operatie. Toch denk ik wel dat bijna alle functies onder GM-niveau deeltijd ingevuld kunnen worden.”
Lamberts: “Weet je, ik wil ook niet anders zijn dan iemand die geen kinderen heeft. Het is immers mijn eigen verantwoordelijkheid. Daarnaast merk ik toch wel dat moeders onderling elkaar helpen. Soms word ik gewoon naar huis gestuurd.”
Stoel: “De helft van mijn managementteam is vrouw, deels ook met een gezin. Onze afdelingshoofden kunnen, afhankelijk van de functie, parttime werken als ze dat willen. Dat probeer ik wel te faciliteren. In de hotellerie kennen we eigenlijk geen 9 tot 5 banen. Je vraagt en verwacht veel van je mensen. Ik maak nooit mee dat er misbruik van gemaakt wordt.”
Kijkend naar de manager van de toekomst. Welke eigenschappen zijn het belangrijkst? Is het een man of een vrouw? En mag hij of zij ook van buiten de gastvrijheidsindustrie komen?
De dames zijn unaniem van mening dat de manager van de toekomst de belichaming van generatie Y is. Man of vrouw? Dat speelt geen enkele rol. “Ik vind het heel leuk om met jongere generaties te werken, en om te kijken naar wat ze voor de organisatie kunnen betekenen,” zegt Stoel enthousiast. “We laten jonge mensen tegenwoordig instromen vanuit een veel bredere blik; ze hoeven niet per se van de hotelschool te komen. De generatie Y wil kansen, is hongerig en durft te sparren op elk niveau. Ze zijn wars van hiërarchie. Toch is een hotelschoolachtergrond voor sommige functies wel van belang. Op de operationele afdelingen moeten onze medewerkers over een brede basiskennis van de gastvrijheidprincipes beschikken. Het moet al in hun DNA zitten op het moment dat ze bij ons beginnen. Bijvoorbeeld in onze restaurants, met één of twee Michelinsterren.”
Lamberts is van mening dat competenties en talenten op een heel ander vlak belangrijk worden. “Natuurlijk is een bepaalde basisintelligentie een vereiste, maar we zoeken nu toch echt een ander soort medewerkers dan tien jaar geleden. De gasten worden steeds kieskeuriger, ze zijn inmiddels zoveel gewend. In plaats van USP’s hebben we tegenwoordig ISP’s (Inspiration Selling Points). De kennis die onze medewerkers nodig hebben kunnen we ze zelf wel leren. Maar in hun gedrag moeten ze de Personal Assistant van elke gast willen zijn. En dat leren ze nog niet voldoende op school.”
Stoel: “In het Okura geldt een ander principe: wij ‘hosten’ de mondiale gast, die juist ook voor de sterrenrestaurants komt. Daarvoor heb je gedegen vakkennis, maar ook een bepaalde etiquette en een bepaalde manier van doen nodig. Dat nemen onze medewerkers vanuit hun hotelschoolopleiding mee. Maar het is hoe dan ook best moeilijk om de medewerkers te vinden die passie hebben voor het hotelvak. Nu zijn er veel meer hotelscholen; het aannamebeleid is nauwelijks nog streng te noemen.”
Receveur: “Opvoeding staat op nummer 1 als het gaat om de geschiktheid van een persoon. Daarnaast speelt snelheid tegenwoordig een grote rol: creatieve intelligentie heeft de opleiding een beetje van tafel geschoven; de 10-pagina offerte van vroeger is het mailtje van nu. Snelheid is essentieel in bepaalde functies. Daar moet je in je aannamebeleid rekening mee houden.”
Lamberts: “De generatie Y kan alles tegelijk. Vanzelfsprekend moet je ze nog steeds duidelijkheid verschaffen en hebben ze regels nodig, maar alles valt of staat toch vaak met de manier waarop je iets zegt.”
Daarbij komt de theorie van Simon Sinek goed van pas, vindt Stoel. “Leg zorgvuldig uit waarom je de dingen wilt. Dan wordt het ook door de generatie Y goed opgepikt. Wel merk ik dat ze soms te snel de volgende stap willen maken; ze zijn wat ongeduldig. Een aandachtspunt blijft: zorg voor een stevige basis voor het latere verloop van je carrière.”
Emmy Stoel is, met een tussentijdse onderbreking bij Hilton, sinds 1991 verbonden aan het Amsterdamse Okura. Dit 300 kamers tellende hotel is onderdeel van het met name op Azië gerichte, uit 77 hotels bestaande Okura Hotels & Resorts.
Marieke Lamberts is sinds februari 2013 general manager van Pullman Eindhoven Cocagne. Dit 320 kamers tellende hotel maakt deel uit van Accor, waarvoor Lamberts sinds 2006 in diverse GM-functies actief is.
Caroline Receveur werkt sinds 2010 voor Hilton. In december 2011 werd zij general manager van het 553 kamers tellende Double Tree by Hilton in Amsterdam. Daarvoor vervulde zij diverse senior managementfuncties bij NH Hotels.
Fotografie: Jørgen Koopmanschap
