We weten allemaal dat duurzaamheidsrapportage een snel veranderend veld is met steeds meer regelgeving, zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) in de EU-markt. We weten ook dat meer bedrijven dan ooit op deze punten rapporteren en dat er meer nadruk wordt gelegd op de inhoud van deze rapporten (van marketingdoeleinden naar verantwoording, vergelijkbaar met financiële rapporten). Een nieuwe studie [1] stelt dat duurzaamheidspraktijken en dus rapportagepraktijken worden geleid door meerdere, naast elkaar bestaande institutionele logica.
Institutionele logica verwijst naar het kader van normen, waarden, overtuigingen en praktijken die bepalen hoe beslissingen worden genomen binnen een organisatie of instelling. Het biedt een reeks principes die de onderliggende waarden en aannames van de organisatie weerspiegelen, en die het gedrag binnen de organisatie, de prioriteiten en de besluitvormingsprocessen beïnvloeden. Deze logica helpt individuen en groepen te beslissen welke acties passend of acceptabel worden beschouwd in elke context, en zorgen voor consistentie met de bredere missie en identiteit van de instelling. Er zijn twee goed gevestigde vormen van institutionele logica: (1) markt en (2) stakeholders. Marktlogica kan worden beschouwd als een oudere, meer traditionele logica die de boekhouding vormgeeft. Stakeholderslogica vindt voornamelijk zijn oorsprong in sociale en milieudisciplines. De eerste richt zich op operationele efficiëntie en winstmaximalisatie, terwijl de laatste zich richt op de impact van activiteiten, inclusief niet-financiële impact (Figuur 1).
De studie, onlangs gepubliceerd in Tourism Management [1], onderzocht de grootste hotelbedrijven in een longitudinale steekproef (d.w.z. een onderzoek waarbij dezelfde personen of organisaties over een langere periode worden gevolgd) van 8 jaar om te zien hoe zij hun duurzaamheidsrapportagepraktijken hebben veranderd. De uiteindelijke steekproef bestond uit de rapportageperiodes van 2014, 2018 en 2021, waarbij een content analysis methode werd gebruikt met patroonmatchingtechniek toegepast op de genoemde duurzaamheidsrapporten.
Het artikel concludeert dat sommige hotelgroepen een verschuiving laten zien naar verantwoording aan stakeholders, wat laat zien dat rapporten steeds meer een erkenning weerspiegelen van een toenemende verantwoordelijkheid ten opzichte van samenleving en milieu. Andere hotelgroepen laten nog steeds consequent een marktlogica zien. Deze diverse praktijken bevestigen dat duurzaamheidsrapportage nog in opkomst is onder grote hotelgroepen en dat aanpassing en openbaarmaking niet zo ver zijn als in andere sectoren. Desalniettemin hebben hotelgroepen hun transparantie in hun rapportagepraktijken vergroot en houden ze steeds meer rekening met de behoeften van stakeholders. Hoewel veel hotelgroepen een lijst van stakeholders in hun rapportage opnemen, verklaren weinig waarop deze selectie van stakeholders gebaseerd is volgens hun posities in het proces van waardecreatie. Deze beperkte transparantie over inclusiviteit en materialiteit leidt ertoe dat stakeholders minder in staat zijn om het belang van kwesties, de impact van de betrokkenheid van stakeholders en hoe hotels reageren op de prioriteiten van stakeholders te beoordelen. Daarom is verdere transparantie over de betrokkenheid van stakeholders nodig voor verantwoord relatiemanagement. Er is nog een lange weg te gaan.
[1] Guix, M., Sánchez, J. J. N., Priego, M. J. B., & Font, X. (2025). The changing institutional logics behind sustainability reports from the largest hotel groups in the world in 2014, 2018 and 2021. Tourism Management, 106, 105031.
Over de auteur: Dr. Melinda Ratkai, geboren in Hongarije is lector Hospitality Business aan Hotelschool The Hague. Zij zet zich in voor het bevorderen van corporate governance, duurzame financiering en rapportage, en bereidt de gastvrijheidsindustrie actief voor op nieuwe rapportage-eisen.
