Wie denkt dat dit interview met Atilay en Gunay Uslu (à la Quote 500) gaat over het reeds vergaarde vermogen van de oprichter of over het succes van Corendon op het gebied van touroperating of airlines, komt bedrogen uit. Nee, de hoteltak van Corendon is inmiddels zo groot geworden, dat dit onderdeel op het vlak van marge de afdeling touroperating is voorbijgestreefd. “Toen ik de cijfers van onze hoteloperatie beter bekeek, vielen mij de schellen van de ogen”, aldus Atilay.

Het jaar 2019 staat daarom bij Corendon in het teken van het professionaliseren van de hoteltak. “Ik lever aan de lopende band hotelbedden”, aldus Gunay. “Niet slecht voor een cultuurhistoricus.” Ja, want Gunay doceert ook nog aan de Universiteit van Amsterdam, al staat dat nu op een wat lager pitje vanwege de grote drukte op het vlak van hotelontwikkeling. Ze promoveerde met een proefschrift over de Ottomaans-Turkse invloeden die de overlevering van de inname van Troje hebben beïnvloed. Haar kennis op dit vlak doet ons vermoeden dat Corendon een Trojaans paard is, dat ongemerkt het bastion van de gevestigde hotelketens binnen is gereden. In 2019 stappen de tot aan hun tanden bewapende ‘Corendonezen’ uit de buik van het bouwwerk om de gevestigde orde aan het wankelen te brengen.

1000 hotelkamers in de planning

Gunay moet er om lachen, maar erkent dat er een enorme batterij aan hotelkamers in de planning zit. “Terwijl Atilay de business draaiende houdt en zichtbaar is voor de media, ben ik op de achtergrond met de ontwikkeling van nieuwe hotelkamers bezig. Op dit moment zitten er 2300 bedden in de pijplijn, dat zijn zo'n 1000 kamers. En dat terwijl onze hotelafdeling nog niet eens een compleet management heeft! Dat is ook een uitdaging voor volgend jaar.” Atilay beaamt dit. “Het besef dat we eigenlijk best groot zijn geworden binnen de hotellerie is er pas kort, we kochten hotels namelijk op vanuit noodzaak, als verdediging. We zagen het tot voor kort niet als investering. Hoe dat zit? Dat kan ik prima uitleggen. Binnen de reiswereld is er een beddenstrijd gaande, waarbij de concurrentie met partijen als TUI en Thomas Cook steeds heviger wordt. Zij zorgen ervoor dat wij op onze bestemmingen geen bedden meer krijgen, uiteraard om ons tegen te werken en zo een nog groter marktaandeel te vergaren. Dat is logisch, maar het heeft ons ook gedwongen om zelf bedden te kopen, om hotels te kopen. Als touroperator kun je niets zonder bedden; touroperating is een middel, geen asset. Hotels zijn daarentegen wel assets, en met het investeren in hotels stellen we onze toekomst veilig en kunnen we reizen aan blijven bieden. Zie het als zelfverdediging.”

Klinkt duidelijk. Logisch ook. Maar die hotels in Amsterdam dan? Corendon vliegt niet op Amsterdam, er zijn geen all-inclusive reizen vanuit Turkije naar de Amsterdamse rivièra, hoe graag sommige hoteliers dat ook zouden willen. “We passen ons altijd aan aan de bestemming, dus in dit Amsterdamse hotel is geen all-inclusive”, aldus Atilay. We zitten op dit moment in Corendon City Hotel Amsterdam. “De hotels in Amsterdam zijn een investering, en een goede ook.” Qua bezettingsgraad is Amsterdam overduidelijk de juiste plek om te investeren, maar ook de andere Corendon-locaties zitten goed vol. “Ons hotel op Ibiza, een property met 316 kamers, heeft een bezettingsgraad van bijna honderd procent en eigenlijk lukt het ons overal om vraag te creëren om de bedden te vullen.” En daarmee zijn we er niet, want ook in Turkije heeft Corendon enkele hotels en op Curaçao vind je het Livingstone Jan Thiel resort, dat ook in handen is van deze gedreven ondernemers. “Op Curaçao openen we bovendien een hotel met 800 kamers, dat wordt het grootste hotel van de ABC-eilanden, nee, zelfs van het Koninkrijk der Nederlanden.”

Kroon op het werk

Voor Gunay is dit een pronkstuk, haar Odyssee, de kroon op haar werk tot nu toe. “Toen Village in Amsterdam opende, dacht ik dat dit het grootste project zou zijn dat ik ooit zou doen. 680 kamers is natuurlijk al heel wat, het is het grootste hotel van de Benelux, maar nu gaan we een nog groter project opleveren. Zo’n traject is behoorlijk intensief; ik ben dan met allerlei zaken bezig: van koop tot bouw en van inrichting tot vergunningen. Als zoiets klaar is, dan voelt dat als een climax. Bij het Corendon Village Hotel in Amsterdam toverde mijn broer ook nog eens een konijn uit zijn hoge hoed; toen alle offertes al geaccordeerd waren, besloot hij tóch een all-inclusive restaurant in het hotel te willen openen. Als je ineens een ander concept besluit te plaatsen in dat hotel, dan moet je heel veel omzetten. Gelukkig heb ik een team met heel veel leuke, creatieve mensen. Samen met hen heb ik het tot een goed einde weten te brengen. Wat we nu op Curaçao doen, gaat nog een stapje verder, ook op logistiek vlak.” Atilay merkt dat ook: “Voor Curaçao zijn wij een perfecte partij, het eiland moet het vooral hebben van toerisme. Bijna alles wordt er geïmporteerd, dus de impact van zo’n groot hotel is zeer groot. Een kleine rekensom leert ons dat we in totaal op Curaçao aan 450 mensen werk verschaffen. Dat zijn er nu al 81 in Livingstone, 20 bij de airline en straks 350 in het nieuwe hotel. Je kunt dat getal met drie vermenigvuldigen met betrekking tot werkgelegenheid op Curaçao, dus we zorgen voor 1350 arbeidsplaatsen op het eiland. Denk daarbij ook aan taxichauffeurs, restaurateurs en eigenaars van souvenirwinkels."

Toch al bijna 10.000 hotelbedden

Het besef dat Corendon een grote speler is geworden op de hotelmarkt kwam toen Atilay een presentatie voor moest bereiden. “Minister Martina vroeg me een persconferentie te houden. Natuurlijk ging ik op die uitnodiging in, dat lijkt mij vanzelfsprekend. Dat was op 22 oktober, dus nog vrij recent. Tijdens mijn voorbereiding ging ik onze kamers eens tellen. ‘Wat is dat?’, dacht ik bij mezelf… We bleken duizenden hotelkamers te hebben, terwijl ik mij daar totaal niet van bewust was. Toen ik verder ging rekenen, bleek uit de cijfers dat onze hoteltak in 2018 al zorgde voor een omzet van 80 miljoen euro, met de nieuwe hotels erbij wordt dat in 2019 dadelijk 97 miljoen. De omzet van de touroperator is iets meer dan een half miljard, als hoteltak zijn we dus goed op weg. We gaan de hoteltak nu verder professionaliseren en meer zichtbaar maken. In 2019 wordt het bedrijf gesplitst, zodat de touroperating- en hoteltak gescheiden worden. Dat is hard nodig ook, want nu hebben we al ruim 9600 bedden en daar komen er zo’n 2500 bij op korte termijn. Zo’n aantal vraagt om een gedegen organisatie, dus ik ga mij echt focussen op de hotels de komende tijd; ik heb er zin in!”

Droom van Curaçao wordt verwezenlijkt

Het reeds bestaande Livingstone Jan Thiel Resort wordt in fases aangepakt. Atilay: "Fase 1 is sinds 1 mei 2018 klaar, we zijn toen uitgebreid van 128 kamers naar 204 kamers. In fase 2 gaat het hotel drie maanden dicht en breiden we verder uit naar 320 kamers. Dit stond gepland in mei 2019, maar we hebben het verschoven naar april 2020, want anders hebben we geen kamers beschikbaar op het eiland. Het nieuwe hotel opent op 1 december 2019 met 380 kamers. Een jaar later komen hier nog eens 420 kamers bij. Op 1 december 2020 hebben wij op Curaçao in totaal 1120 kamers. Het is echt strak plannen, maar uiteindelijk is alles in twee jaar tijd helemaal klaar en hebben we in de tussentijd gewoon door kunnen draaien. Wanneer beide hotels helemaal klaar zijn, dan gaan we ook de airlineverbindingen flink uitbreiden. Er komen heus niet alleen Nederlanders, maar we richten ons sterk op Brazilië. Vanuit São Paulo vliegen we straks twee keer per week op Curaçao. Voor ons is dat niet vreemd, want we hebben altijd al onze eigen bedden gevuld en onze eigen markt gecreëerd. Dat is iets wat andere hoteliers niet kunnen waarmaken. Het is een misvatting dat Brazilianen weinig te besteden hebben trouwens: São Paulo is een welvarende stad en van de ruim 200 miljoen inwoners van Brazilië kunnen er wel 50 tot 60 miljoen op vakantie. Samen met het verkeersbureau hebben we dit soort zaken onderzocht en er zijn inmiddels al veel stoelen verkocht. Naast die twee vluchten zijn er vijf wekelijkse vluchten vanuit Sint Maarten en kennen we daar een ‘softe’ start. Er zijn nu al aanvragen vanuit Chicago en Boston, dus wat betreft doelgroep gaan we breed. Corendon gelooft in Curaçao, wij gaan helpen om de toeristische droom van het eiland uit te laten komen. Om het toerisme op het eiland te vergroten, heb je zowel nieuwe bedden als nieuwe verbindingen nodig. Corendon heeft beide disciplines en daarom zijn wij de perfecte partner voor Curaçao.”

Nationaal spektakel

Nog een project dat alle ogen van Nederland op het baanbrekende merk zal richten is de plaatsing van de Boeing 747-400 ‘City of Bangkok’ in de tuin van het Corendon Village Hotel in Badhoevedorp. Uiteraard met uitzicht op luchthaven Schiphol. Gunay: “Op 9 februari halen we absoluut alle Nederlandse nieuwsuitzendingen; het wordt een nationaal spektakel. Om de Boeing op ons terrein te krijgen, wordt de A9 afgesloten en we verwachten dat er veel toeloop is van vliegtuigfanaten. Wat er allemaal in het voormalige KLM-vliegtuig komt, blijft nog even geheim, maar dit wordt echt groots!”

Groeien, groeien, groeien…

Natuurlijk kunnen we niet om het gegeven heen dat Corendon de allergrootste is in Nederland op het vlak van reizen naar Turkije. Corendon bezit er vier hotels - met ruim 5000 bedden operationeel. Turkije is helemaal terug en zeer populair bij de Nederlandse en Belgische vakantiegangers. Atilay: “De touroperator heeft in 2018 750.000 vakantiegangers vervoerd, dat worden er in 2019 850.000. De vraag naar bedden wordt dus ook alsmaar groter.” Voor Gunay levert dit veel werk op, maar het is leuk werk. “Mijn achtergrond in de kunstwereld kan ik doorvoeren in onze hotels, je ziet het in dit hotel aan de kunstig gemaakte foto’s aan de wand, waarbij Istanboel en Amsterdam in elkaar verweven zijn. In het Village hotel staan kunstwerken uit de collectie van het Amsterdam Museum, dat zie je in geen enkel ander hotel, daar vind je alleen replica’s. We vervullen dus een museale functie. We voelen ons ook verantwoordelijk voor kunstenaars en zien ons als een mecenas. Datzelfde geldt voor kleine ontwerpers; de stoelen in dit hotel zijn ontworpen door twee jonge ontwerpers. Wij waren destijds hun eerste opdrachtgever en inmiddels zijn ze aardig gegroeid. We ontwikkelen ook veel zelf, van matrassen tot aan tapijten en fauteuils. Daarbij kijken we wel goed wat handig is… Je matrassen in Turkije laten maken is prima voor onze Turkse bedden, maar logistiek gezien niet handig in Nederland. Als je tien nieuwe matrassen nodig hebt, sta je voor een uitdaging als ze niet direct verkrijgbaar zijn. Wist je trouwens dat we de matrassen en stoelen ook verkopen via de webshop? We kregen namelijk zoveel vragen over deze producten, dat we dat gat ook hebben weten op te vullen. Het vervult me bovendien van trots, want je werk wordt duidelijk gewaardeerd.”

Vrijwel ieder nieuw opgeleverd hotel claimt het meest milieuvriendelijke hotel ooit gebouwd te zijn. Corendon strooit vooralsnog niet met persberichten over uitzonderlijke prestaties op dat vlak, maar is daar volgens Atilay wel degelijk mee bezig: “In het hotel waar wij nu zitten, zijn er jaarlijks 96.000 overnachtingen door 150.000 klanten. Toch bedraagt de water- en energierekening slechts 12.500 euro per maand. We creëren namelijk onze eigen energie en hebben vijf jaar geleden al geïnvesteerd in een WKO-installatie, waarbij je warmte en koude terugwint. Er zit op dit moment al voor twee winters aan energie in de grond, dus misschien mogen we inderdaad wat minder bescheiden zijn op dat vlak. Op Curaçao hebben we straks twee megawatt aan elektriciteit voor 2000 gasten per dag nodig, maar we gaan veel meer produceren. Dat gaat terug naar het net. Overigens gaat de kwaliteit van de productie naar beneden naarmate het warmer is, de kwaliteit van het licht is veel belangrijker. Ook bij onze projecten op Curaçao willen wij zo groen mogelijk opereren en daarover zijn wij nu in onderhandeling met Aqualectric, de electra- en waterleverancier van het eiland. Ik ben heel blij met Curaçao en de bewoners. Ze hebben enorme kennis, ze werken hard, het zijn vriendelijke mensen en super enthousiast.” 

Hotels kunnen leren van airlines

Hotels lopen op het vlak van technologische ontwikkelingen niet bepaald voorop, airlines vaak wel. Neemt Atilay deze kennis mee naar zijn hotels? “Ja, die kennis is bij ons aanwezig, maar we zullen niet de eerste zijn die dat implementeert. Volgens mij is NH ons voor op het vlak van selfservice check-in. Dat geeft niet, want toen wij in 2014 met ons eerste hotel als eerste binnen de hotellerie volledig in de cloud gingen werken waren we weliswaar de eerste, maar liepen we ook tegen heel veel ‘bugs’ aan. Als ik terugkijk op dat proces, was ik liever niet de eerste geweest. Maar je hebt gelijk, in de luchtvaart kun je al tien jaar online inchecken en in hotels nog steeds niet. Nergens! Er zijn altijd handelingen nodig in het hotel, vaak aan een balie, en dat is vreemd in deze tijd. Voor ons wordt 2019 niet alleen ons hoteljaar, waarbij al onze hotels een duidelijke Corendon-branding krijgen, maar ook een ‘IT-jaar’. Eerst moeten we de backoffice op orde hebben en dan gaan we vol gas. Binnen de tak touroperating investeren we vier tot vijf miljoen per jaar en op het vlak van hotels nog bijna niets. Dat gaat nu anders, we gaan stappen zetten. Maar vergeet niet dat we pas een jaar of vier in de hotelwereld zitten hé? We gaan eigenlijk al best hard op deze manier en samen met Gunay ga ik van 2019 het hoteljaar van Corendon maken!”

Over Corendon

Corendon is een trendsetter in reizen in Nederland en België. Begonnen in 2000 als Turkije-specialist, is het concern in zestien jaar uitgegroeid tot een grote veelzijdige reisorganisatie die vernieuwende concepten in de markt zet. Hierbij hebben zij eigen hotels en een eigen luchtvaartmaatschappij tot onze beschikking. De vloot van 24 toestellen vliegt jaarlijks ruim 3 miljoen vakantiegangers naar tientallen internationale bestemmingen.

Sinds 2005 heeft Corendon een eigen luchtvaartmaatschappij die jaarlijks ruim 3 miljoen passagiers vanuit 28 landen naar 143 luchthavens vliegt. De thuishaven van de luchtvaartmaatschappij met code CAI is Antalya in Turkije. In 2011 is de Nederlandse tak toegevoegd, Corendon Dutch Airlines (CND). De allereerste vlucht werd uitgevoerd op 30 april 2011. In 2017 werd Corendon Airlines Europe opgericht met als thuisbasis Malta. De luchtvaartmaatschappijen beschikken over 24 toestellen, waarvan de meeste van het type Boeing 737. Honderden stewards, stewardessen, gezagvoerders en piloten staan klaar om de reizigers veilig en comfortabel naar hun bestemming te brengen.

Hotelportefeuille

Behalve het onlangs aangeschafte hotel op Curaçao, bezit en exploiteert Corendon Hotels & Resorts ook Livingstone Jan Thiel Resort op het eiland. Corendon Hotels & Resorts bezit ook het Vitality Hotel en The College Hotel in Amsterdam, drie all-inclusive resorthotels in Turkije en een boetiekhotel in Turkije en een Marble hotel op Ibiza. In Badhoevedorp opende Corendon in 2018 het grootste hotel van Nederland, Corendon Village Hotel Amsterdam. In totaal heeft Corendon nu 9665 bedden, verdeeld over 3169 kamers operationeel.

De reizigers kunnen kiezen uit de volgende bestemmingen: Bali, Bonaire, Bulgarije, Curaçao, Cyprus, Dubai, Egypte, Istanbul, Gambia, Griekenland, Indonesië, Italië, Macedonië, Marokko, Portugal, Spanje, Thailand, Tunesië, Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten.

HM302018