Een kale vlakte, doorsneden met wellicht de lelijkste snelweg van ons land (A9). Geen gebied om een toerist naartoe te sturen. Van de snelweg af, bij Alkmaar, wordt het landschap wat vriendelijker, en verderop wacht de zee... Langs de boulevard van Egmond aan Zee staan de bekende Zimmer-frei-hotels, maar iets verderop - aan de Zeeweg - domineert een kolos de 'skyline': hotel Zuiderduin, bestaande uit drie flatgebouwen. De naam van de directeur past wonderwel: Groot.
In de tien jaar interviews voor Hotelformule is het nog niet eerder voorgekomen dat een hotelier zich liet bijstaan door een p.r.-manager. Mogen we Rith Groot die schroom of terughoudendheid kwalijk nemen? Neuh..., want A. zijn bedrijf is erg groot, en B. eigenlijk is hij meer aannemer dan hotelier. Dat heeft zo zijn voordelen: hij zet rustig de moker in een tussenmuur als een gezelschap wat meer ruimte behoeft. Ook in andere opzichten is hij een 'buitenbeentje': uitkomsten van al het gecijfer en gereken binnen de hotellerie, bijvoorbeeld, bekijkt hij met de ogen van een nuchtere West-Fries. Gewoon niet! En ketens of groepen? Ook niet.
Via de rechter
Eind jaren zeventig stond op de plek van dit hotelbedrijf nog een kinderkolonietehuis. Egmond aan Zee was zo'n biovakantieoord voor bleekneusjes uit de stad. De vader van Rith Groot kocht dat tehuis en begon een hotel. Niet lang daarna werd een tweede koloniehuis aangekocht; na een bouwproject dat van de oorspronkelijke gebouwen niets overliet, ontstond in 1992 zo ongeveer wat nu Zuiderduin heet: een hotel met 365 kamers, gelegen in het Egmondse duingebied, op ongeveer honderdvijftig meter van het strand.
De vader was projectontwikkelaar en aannemer; de zoon volgde in zijn voetsporen en ging dus ook de bouw in. 'Pas een jaar of zes geleden ben ik met het hotel bezig gegaan,' vertelt Rith Groot. 'Alles wat hier staat, hebben we in ieder geval zelf gebouwd. Overigens zijn we elders nog steeds met projecten bezig; voor andere zaken die we hebben. Dat maakt het wel leuk. Als ik de bouw er niet bij zou hebben...' Lachend: 'Dan was ik er allang uitgestapt.'
Pratend over de nieuwbouwplannen voor het hotel, en de verbouwplannen, en de renovatieplannen, leeft hij helemaal op. Momenteel wordt een groot aantal kamers aangepast aan de eisen, wensen en mode van de nieuwe tijd. De laatste grote verbouwing was in 1998; toen kwamen er 63 kamers bij, en het restaurant werd opnieuw ingericht. Het moderne entreegebouw dat op brochures en in advertenties staat afgebeeld, stamt uit 1999; vóór die tijd ontkwamen de gasten visueel niet aan de 'afstotende' buitenkant van de flatgebouwen. Maar, voor de goede orde: binnen is het een heel ander verhaal.
Misschien omdat de buitenkant van Zuiderduin 'er niet uitziet', is de relatie met de gemeente niet om over naar huis te schrijven. 'Alle bouwplannen zijn bij de rechtbank geweest,' zegt Groot. 'De gemeente keurt alles af; het maakt niet uit wat we indienen. Er zit ook nog oud zeer uit het verleden, omdat we toen - weliswaar met bloed, zweet en tranen - een paar bouwplannen erdoor wisten te krijgen. Volgens de gemeente heeft dit hotel de maximale groei bereikt, maar dat bepalen zij niet! Dat bepaal ook ik niet. Dat bepaalt de markt.'
Beide markten
Groot beschikt over zo'n duizend bedden, inbegrepen een ander hotel en zeven appartementen. Dat is nogal wat, in een badplaatsje dat landelijke, noch internationale faam geniet. Akkoord, zeeheld Van Speyk ('Dan liever de lucht in!') kwam er vandaan; de vuurtoren is - met grote gedenkplaten - aan hem gewijd, maar vaderlandse geschiedenis wordt allang niet meer onderwezen. 'Iedereen raadde mijn vader dan ook af om hier zo'n groot hotel met vergader- en congresaccommodatie neer te zetten', vertelt Groot, 'maar daar heeft hij zich niets van aangetrokken. Hij zei: "We zetten het gewoon neer en gaan draaien." Dat was een gouden greep. Hij heeft destijds ingezien dat Egmond niet voldeed aan een belangrijke behoefte: de combinatie van zalen met kamers. In Zuiderduin is de combinatie precies goed. Zo veel overnachtingcapaciteit bij zo'n groot aantal zalen; dat zie je niet veel in Nederland.'
De ommezwaai van de toeristische naar de zakelijke markt heeft zich voor Zuiderduin in de jaren negentig voltrokken. Groot: 'Het verschijnsel "brainstormen" op de heide, of "teambuilding" aan het strand werd "big business". Daar hebben we tijdig op ingespeeld. Overigens bedienen we nu beide markten naast elkaar: we richten ons niet uitsluitend op de zakenlieden.'
Zwembad, Finse sauna, Turks baden, Japanse baden, fitness, kapsalon, kuur & beautycentrum, squashbaan, kinderparadijs, grote restaurantzalen en barruimtes... Eenmaal binnen, begrijp je best dat ook vakantiegangers die hun werkzame leven in kantoorgebouwen slijten, zich laten inboeken in deze betonnen viersterrenkolos. Na het zonnen wil je immers ook wat. En mocht de zomerzon verstek laten gaan - niet denkbeeldig -, dan is het geen straf om in een Japans bad te zitten.
Landsgrenzen
De keuken van Zuiderduin is afgestemd op gasten uit alle windstreken. Gezelschappen vanaf dertig personen kunnen kiezen uit een buffet Oostzee, een buffet Pacific, een Italiaans Buffet, een Zuid-Amerikaans buffet, een Oosters buffet en gelukkig ook een Hollands buffet. 'Der Mensch ist was er isst,' schreef Ludwich Feuerbach, en wellicht verklappen de prijzen van de buffetten dus ook iets. De Pacific (Grote Oceaan / Stille Zuidzee) staat bovenaan met 48 euro; de Baltische volkeren en de Italianen redden de Europese eer met 40 euro (een gedeelde tweede plaats); Holland staat onderaan met 27,50.
Arrangementen leveren in Zuiderduin de meeste kamerboekingen op; dit hotel bedient dan ook elke doelgroep: vijftigplussers, feestvierders, vergadertijgers... Groot: 'Voor bedrijven is het heel prettig dat de deelnemers niet al te veel kunnen uitzwermen. Hier in Egmond blijft men bij elkaar, terwijl in Amsterdam iedereen zoekraakt, zodra je even de andere kant opkijkt. Vooral internationale bedrijven vinden het geruststellend dat het overzichtelijke strand de enige verleiding is.'
Dat strand trekt overigens nog voldoende Duitse toeristen. 'Ik heb kennis genomen van de berichten in de media', zegt Groot, 'maar wij merken niets van een verminderde belangstelling vanuit Duitsland. Ze zijn nog steeds Reiseweltmeister, en al gaan er wat meer naar de Oostzee of Turkije, voor ons landje blijven er genoeg over. Duitsland is een groot land. Bovendien kijken wij meer naar de kansen. Veel collega's staren zich blind op bedreigingen. Wij hebben de afgelopen jaren middels promotiecampagnes de naam Zuiderduin in Nederland gevestigd, maar we zijn ook druk doende om de internationale bekendheid te vergroten. Buiten de landsgrenzen valt er nog genoeg te doen.'
Groot vertrouwt erop dat de internationale congresmarkt voor zijn hotel een groeimarkt is. Via beurzen en tijdschriften probeert hij de beslissers in het buitenland warm te krijgen voor Zuiderduin.
Op eigen kracht
Voor de aanloop uit het buitenland heeft dit hotel en congrescentrum geen samenwerkingsverband, groep of keten nodig, beweert Groot. 'We hebben aansluiting nooit overwogen. Waarom zouden we? Voor het reserveringssysteem? Dat vind ik geen goede reden. Ook inzake marketing en inkoop geloof ik veel meer in de expertise en kracht die wij zelf hebben. Op bepaalde vlakken kunnen ze vast nog wel iets van ons leren. We beslissen gewoon lekker alles zelf, en voor onze naamsbekendheid hebben we ook geen merk nodig.'
Geen 'branding' dus aan het strand van Egmond aan Zee. Hotel Zuiderduin gaat van zijn eigen kracht uit, en die kracht bestaat uit flexibiliteit. Groot: 'Wij kunnen heel snel beslissen. De bedrijven bij ons iets willen laten plaatsvinden, hebben het voordeel dat ze gewoon kunnen onderhandelen met de eigenaar; zij krijgen onmiddellijk antwoord op hun vragen. Laatst kwamen we een grote zaal tekort... Nou, toen sloegen we dus een tussenmuur eruit. Het is bij het extreme af, zo flexibel als we zijn. Ook als ze hier in huis zijn. Het is echt niet zo dat elke stoel die ze extra willen hebben, op de rekening komt. Welnee! Bovendien zijn we vrij prijsconcurrerend bezig; toch belangrijk in deze tijd. Laten we wel zijn, een groot aantal hotels heeft jarenlang de boel overvraagd. En wat de horeca op een terrasje durft te rekenen... Absurd! Op den duur laat de consument zich niet foppen.'
De bedrijfscultuur in Zuiderduin kenmerkt zich door West-Friese nuchterheid. De Duitse toerist en de zakenman uit Singapore zullen zich hier allebei 'senang' voelen. Over wat een hotelkamer moet hebben, is deze hotelier kort: 'Sfeer.' Hemelse bedden als U.S.P.? Groot moet erom lachen. Plasmaschermen? 'Iemand die denkt dat hotelgasten afkomen op platte beeldschermen of bijzondere bedden, wil ik graag uit de droom helpen. Daar komt geen hond voor.'
Hotel Zuiderduin
Fotografie: NFP Photography
HM302005
