Interview Maya Meijer: hotelplannen rondom Paleis Soestdijk

Auteur: Jason van de Veldmaete

4 oktober 2019

Interview Maya Meijer: hotelplannen rondom Paleis Soestdijk

We ontkomen er niet aan, op die locatie, in dat gebouw: de historie. Bij menigeen zal in het achterhoofd een liedje opduiken: “Ik heb eerbied voor jouw grijze haren” (Gert Timmerman). Zij die oud genoeg zijn om zich dát te herinneren, hebben in hun geheugen ongetwijfeld een warm plekje voor de bordesscènes met Juliana en Bernhard. In de tuinen van het voormalige koninklijk paleis Soestdijk wandelen veel landgenoten die een gezegende leeftijd bereikt hebben, met witte en grijze haren. In het paleis zelf zetelt anno 2019 een vrouw die eveneens al lang pensioengerechtigd is: kunsthistorica en erfgoedconservator Maya Meijer (74). Deze energieke onderneemster gaat Paleis Soestdijk nieuw leven inblazen.

Grijze haren verzachten de sporen der jaren, volgens het liedje van Timmerman. Iets dergelijks geldt voor het gebouw dat van buiten - dankzij de witte façade - de uitstraling van een paleis heeft, maar van binnen… Nou ja, het is begrijpelijk en te billijken dat de dochter van Juliana in 1980 voor een onderkomen in ’s-Gravenhage gekozen heeft. Haar kleinzoon dito. Een buitenlands staatshoofd kon niet met goed fatsoen ontvangen worden in dit ‘paleis’. Hotelgasten straks wel?

Erfgoed

De vrouw die daar alles van weet, kan bogen op een respectabele staat van dienst met betrekking tot monumenten c.q. erfgoed. Maya Meijer-Bergmans en haar echtgenoot Ton Meijer zijn eigenaar van MeyerBergman Erfgoed Groep (Meyer met ypsilon/i-grec, vanwege buitenlands gebruik; idem het weglaten van de s). Op het lijstje van dit vastgoedbedrijf staan o.a. de Westergasfabriek in Amsterdam, Buitenplaats Doornburgh (1623) in Maarssen, Landgoed Voorlei in Leidschendam en - beoogd - de voormalige Amerikaanse ambassade in Den Haag.

Neen, het paleis ‘an sich’ wordt geen hotel. Maar niet getreurd, want dit interview staat niet voor niets in hét vakblad voor de hotellerie. Voordat we verdwalen in de toekomst van 165 hectare park-met-bebouwing (gekocht voor 1,7 miljoen euro), kunnen we het best even stilstaan bij de personen die gestalte gaan geven aan de ambitieuze herbestemmingsplannen.

Ton Meijer kennen velen als oprichter, in 1970, van projectontwikkelaar MAB: een grote speler in Nederland, Duitsland en Frankrijk. In 2004 werd MAB verkocht aan Bouwfonds; de laatste belangen in 2012 aan Rabobank. Ton richtte samen met zijn zoon Markus in 2004 Meyer Bergman op; samen met zijn zoon Bart in 2013 Meijer Realty Partners. MeyerBergman Erfgoed Groep, met Ton en Maya aan het roer, deed in het eerste jaar van het nieuwe millennium van zich spreken: de Westergasfabriek werd het begin van een succesverhaal.

Maya is beslist niet onbekend met de hotellerie: haar vader Willem Bergmans was ooit directeur van het Amsterdamse Hotel Suisse. (In de Kalverstraat; in 1977 door brand verwoest - red.) In 1949 kocht hij Hotel Pomona in Den Haag, en wijzigde de naam in Parkhotel. “Mijn zus en ik hadden niets met de hotellerie,” onthult Maya. “Maar toen ik trouwde begon mijn schoonvader met het Promenade Hotel in Den Haag. Na zijn overlijden werd ik verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van dat hotel. Mijn zus is weliswaar getrouwd met de broer van mijn man, maar zij wist wat betreft de hotellerie de dans te ontspringen.”

Maya’s hart lag bij de kunstgeschiedenis; dat ging zij studeren in Leiden. Als bijvak deed zij Geschiedenis: de periode vanaf Napoleon. Laat nu net onze eerste koning, te weten Lodewijk Napoleon - de broer van - ervoor gezorgd hebben dat het stadhouderlijke jachtslot in Soestdijk enige koninklijke allure kreeg… Maar dat terzijde. Maya’s hart lag en ligt vooral bij erfgoed. Beter gezegd: bij wat er met gerestaureerd en gerenoveerd erfgoed gebeurt. “Zodat mensen er plezier van kunnen hebben. Wij verzinnen ook de invulling, het gebruik. Het moet esthetisch mooi en verantwoord zijn, maar de meerwaarde schuilt in het gebruik. Uiteraard moet het ook financieel iets opleveren, anders schiet het niet op.”

Made by (!) Holland

Dankzij de Westergasfabriek kregen Maya en haar man de smaak te pakken. Een nieuwe bestemming geven aan erfgoed… Het was destijds nog niet ‘in’. Gaandeweg werd ervaring opgedaan en expertise vergaard. Op de website van MeyerBergman Erfgoed Groep staat te lezen: “Erfgoed vormt het hart van persoonlijke verhalen; het is een deel van onze identiteit, van ons collectieve geheugen.” Maya Meijer-Bergmans is directeur Creative Office. Zij staat in wezen aan de wieg van het ‘nieuwe’ Paleis Soestdijk. Dat daar het verleden en de toekomst elkaar omarmen, blijkt onmiskenbaar uit de naam van het plan waarmee MeyerBergman de competitie (120 partijen) gewonnen heeft: Made by Holland. In Paleis Soestdijk - zo is de bedoeling c.q. bestemming - krijgt het beste van ondernemend en vooruitstrevend Nederland een podium. Ondernemers, kennis- en onderwijsinstellingen, overheden, financiers en talenten moeten binnen de historische muren geïnspireerd worden tot samenwerking en interactie. Een aantal terreinen waaraan gedacht wordt, zijn watermanagement, duurzaamheid, agricultuur, voeding en gezondheid.

“Vanaf 2022 laat Soestdijk zien en beleven hoe Nederland een bijdrage levert aan de Sustainable Development Goals zoals die door de Verenigde Naties zijn vastgelegd,” aldus de website. Denk daarbij aan al dan niet tijdelijke tentoonstellingen. In de Soester vleugel van het paleis komen vergaderruimtes, lounges, presentatieruimtes en een auditorium; in de Baarnse vleugel worden educatieve ruimtes en labs gerealiseerd. In het park bevindt zich straks een amfitheater; in de watertoren (uit 1675) komt men van alles te weten over duurzaamheid en energie; in de oude ijskelder zullen hypermoderne vriesmethodes belicht worden; de kassen in het park zullen in het teken staan van agricultuur en voeding.

En de horeca? Daarvoor moet u aan de andere kant van de weg zijn. Op het deel van het landgoed dat De Parade heet. Maya: “Aan de overkant komt een pop-up restaurant, om te beginnen voor drie maanden, vanaf 1 december. Eerst eens even kijken hoe dat gaat. In ons plan zit ook hotellerie. Maar niet in het paleis, want dat is technisch onmogelijk. Dus ook aan de overkant.” Op het terrein van de marechausseekazerne worden woningen gebouwd.

Een dubbeltje per Nederlander

Paleis te koop. Voor een prikkie. Eigenlijk had MeyerBergman nul euro kunnen bieden, aangezien de rijksoverheid vooral geïnteresseerd was in het herbestemmings- en herontwikkelingsplan. Althans… Om een lang verhaal kort te maken, van de 120 partijen die met de ‘tender’ aan de gang gegaan waren, bleven uiteindelijk vier over. Zij ontvingen elk van de rijksoverheid honderdduizend euro voor de uitwerking en financiële onderbouwing van de plannen (waarvoor uiteraard veel deskundigheid van buiten ingehuurd moest worden). Drie partijen wisten in de slotfase de toets der kritiek te doorstaan, met heel verschillende plannen. Vervolgens ging het erom wie het hoogste bod op tafel zou leggen.

“We hebben toen stevig zitten nadenken,“ vertelt Maya. “Natuurlijk moest in het project nog heel veel geld geïnvesteerd worden, maar nul euro bieden; dat konden we eigenlijk ook niet maken, vonden wij. De toenmalige directeur van de Westergasfabriek kwam toen met een idee: laten we 1.750.000 bieden. Een dubbeltje per Nederlander. Alle Nederlanders voor een dubbeltje op de eerste rij. Het was immers de bedoeling dat Paleis Soestdijk opengesteld zou worden voor iedereen. Ons bod bleek het hoogste te zijn. Een van de concurrenten had nul euro geboden, en de ander had het bod afhankelijk gemaakt van eventuele winst na vier jaar. Ongetwijfeld heeft in ons voordeel gewerkt dat we de Westergasfabriek tot culturele hotspot van Nederland hebben weten te maken. Verder zal het een combinatie zijn geweest van onze plannen en het bod. We hadden bovendien een goede naam dankzij MAB: dat was een heel degelijke ontwikkelaar.”

En dan het geld dat er nog ingestoken moet worden. Paleis Soestdijk (bruto vloeroppervlakte 27.000 vierkante meter; landgoed 165 hectare) is gekocht door MeyerBergman Investments BV, Beheermaatschappij Westergasfabriek, Hylkema Consultants (Hylkema Erfgoed is een vaste partner van MeyerBergman) en Leeuwenpoort Ontwikkeling. De investering - geschat op zo’n dertig miljoen - zal mede opgebracht worden door founders: voornamelijk grote Nederlandse bedrijven. Maya: “Net als bij de Hermitage willen zij founder van het idee zijn. Maar ook fondsen, eigen geld en banken (w.o. Triodos). Overigens zal het zo’n twaalf jaar duren voordat we hier winst kunnen draaien.”

Informeel en huiselijk

De deuren bovenaan het bordes gaan - nu nog - hoogst zelden open. Dat heeft te maken met dure spullen die zich daarachter bevinden (in bruikleen), en slecht tegen tocht kunnen. Uiteraard heeft ook de verzekeringsmaatschappij een eisenpakket op tafel gelegd. Vooralsnog dient het paleis, met dat beroemde bordes, enkel als façade voor de concerten die in de riante tuin plaatsvinden. Dat brengt ons bij toekomstmuziek.

Het bestemmingsplan voor dit paleis, althans het ruimtelijk kader, zal waarschijnlijk in november van dit jaar goedgekeurd worden. “Voor de volgende zomer hopen we de ambtelijke procedures afgerond te hebben,” verzucht Maya. “Begin 2021 zouden we moeten kunnen beginnen met de verbouw gericht op Made by Holland. Dat zal circa twee jaar in beslag nemen. Pas daarna hebben we iets aan hotelaccommodatie. Voordat Made by Holland van start gaat, heeft het openen van een hotel geen zin.”

Veel concurrentie zal dat nieuwe hotel niet te duchten hebben. “In de buurt staat geloof ik een van de mindere Hiltons,” zegt Maya peinzend. (Kasteel De Hooge Vuursche op 2,5 km; Hotel Promenade op 2,1 km - red.) Maya heeft hotelkamers voor ogen die net een beetje anders zijn; zij beseft terdege dat ‘Hotel Paleis Soestdijk’ een nichemarkt zal betreden. Vooral het auditorium (tot circa 300 personen?) van Made by Holland zal gasten moeten trekken. Hoe de kamers eruit gaan zien? De kamers van Landgoed Doornburgh te Maarssen geven ons een indruk. En die zijn weer geïnspireerd door de accommodatie van The Pig Hotel (Engeland). Informeel en huiselijk. “Het spannende van haute couture, de kleuren en charme van klassieke Franse stoffenhuizen en de durf van moderne kunst. De rijkdom van authentieke materialen.”

Als Made by Holland gerealiseerd is, moet er betaald worden voor toegang tot het paleis en het park-met-paviljoens. Momenteel wordt gedacht aan een bistro in de stallen aan de paradekant, een café in de Orangerie en een ‘museumbrasserie’ met terras in het paleis. Aan de paradekant komt tevens een hotel met kamers die qua luxe/comfort en dus ook prijs van elkaar verschillen. De kamers worden gerealiseerd in oudbouw en nieuwbouw. “We zullen beginnen met 60 kamers,” verduidelijkt Maya. “Een soort units. Op den duur zal het hotel 120 kamers tellen.”

Affiniteit

Op den duur… Maya Meijer-Bergmans heeft een toekomstbeeld geschilderd. Binnen MeyerBergman Erfgoed Groep zal men de komende jaren nog tal van penseelstreken toevoegen, onder haar verantwoordelijkheid als directeur-grootaandeelhouder én directeur Creative Office. De penselen zijn, ook wat betreft de hotellerie, in vertrouwde handen. De groep begeeft zich ten aanzien van hotelaccommodatie immers niet op onbekend terrein. Als voorbeeld moge het Werkplaatsgebouw op het terrein van de Westergasfabriek dienen. Dat monumentale kantoorpand heeft in anderhalf jaar tijd een metamorfose ondergaan: het is nu Conscious Hotel Westerpark, het sluitstuk van de herontwikkeling van de Westergasfabriek. Conscious Hotel telt 89 kamers, een lobbycafé en een biologisch restaurant. Het project maakt deel uit van de pilot duurzaamheid van het ministerie van OCW.

Gezien haar eigen verleden, is het niet vreemd dat Maya veel affiniteit heeft met hotels én de exploitanten. “Het is écht een mooi vak,” benadrukt zij. “Jullie zouden die jongens van Conscious eens moeten interviewen. Echt de moeite waard. Sam Cohen en Marco Lemmers waren voorheen overnamespecialisten met betrekking tot hotels, voor een grote bank. Zij waren van mening dat het ‘anders’ kon: groener, moderner, jeugdiger. Vanuit die overtuiging zijn ze het zelf gaan doen, en hun hotels zijn op ieder gebied een mega-succes. Zij verzinnen telkens leuke dingen.”

In hoeverre gaat Maya zich bemoeien met haar toekomstige hotels? (Niet alleen met dat van Paleis Soestdijk, maar ook met het boetiekhotel dat in het historische hoofdhuis van buitenplaats Doornburgh komt.) “O, ik bemoei mij overal mee,” bekent zij lachend. “Met alles. Dus ik zal mij daar zeker wel mee gaan bemoeien. Niet dagelijks met het management hoor, maar wel met het concept, met wat er allemaal gaat gebeuren, met hoe het eruit gaat zien. Natuurlijk!”

Op het lijstje van projecten ontbreekt de reeds genoemde ambassade in Den Haag. Ton en Maya verloren nipt met hun plan en bod. Toch is die race - op het moment van schrijven - nog niet helemaal gelopen, aldus Maya. Het winnende concept schijnt niet helemaal te stroken met de tender. Maar ongeacht de uitkomst daarvan, en ongeacht toekomstige mededingers, MeyerBergman is nog lang niet klaar met het vitaliseren van oudtijdse, monumentale gebouwen. Wie weet wordt MeyerBergman Erfgoed Groep ooit ook een beetje een hotelgroep.