Het betalingsverkeer in Nederland werd in 2016 gekenmerkt door veel digitale innovaties, een hoge beschikbaarheid van de diverse betaalketens en zeer lage schade door fraude. Het jaarverslag over 2016 van Betaalvereniging Nederland schetst ontwikkelingen waarmee Nederland zich kan scharen in de Europese voorhoede op het gebied van snelheid, gemak, betrouwbaarheid en veiligheid in het betalingsverkeer.
De digitalisering van het betalingsverkeer zette in 2016 door. Diverse dienstverleners introduceerden innovatieve apps en online betaaldiensten. De banken lanceerden onder meer iDIN, waarmee consumenten zich bij andere organisaties online kunnen identificeren, met de veilige en vertrouwde inlogmiddelen van hun eigen bank. Sommige aanbieders hebben mobiele apps ontwikkeld waarmee particulieren snel, makkelijk en veilig aan elkaar kunnen betalen, vaak met behulp van iDEAL. De innovatiekracht van de sector leidde in 2016 ook tot de invoering van (digitaal) Incassomachtigen en iDEAL QR. Met iDEAL QR-codes kun je onder meer facturen op papier, collectanten op straat en rekeningen in de horeca makkelijk en veilig betalen met je smartphone.
Altijd en overal betalen
De elektronische betaalketens voor pinnen, iDEAL, internetbankieren en mobiel bankieren waren het afgelopen jaar stabieler dan ooit tevoren. Ondanks de aanhoudende toename van aanbieders én afnemers in deze betaalketens, waren er minder storingen dan voorgaande jaren.
Van iedere 1000 pintransacties in 2016, slaagden er 998 onmiddellijk, bij de eerste betaalpoging. Internetbankieren en mobiel bankieren waren in 2016 tussen 7u00 ’s ochtends en 1u00 ’s nachts 99,7 procent van de tijd beschikbaar. In 2015 was dat nog 99,6 procent. iDEAL kende in 2016 een vergelijkbare beschikbaarheid: 99,66 procent tussen 6u00 en 0u30.
Deze hoge beschikbaarheid is onder meer te danken aan de permanente aandacht voor storingspreventie door alle deelnemers in de betaalketens. De Betaalvereniging bewaakt de stabiliteit van de betaalketens en zorgt voor goede afstemming, het delen van informatie en soepele samenwerking tussen alle deelnemers.
Schade door fraude historisch laag
Betalen met pinpassen, smartphones, iDEAL, internetbankieren en mobiele apps neemt jaarlijks toe met dubbele groeicijfers. Desondanks is de schade door fraude met elektronische betaalmiddelen van de banken in 2016 gedaald met maar liefst 43 procent ten opzichte van het voorgaande jaar.
Bankklanten laten zich minder snel misleiden, mede dankzij de gezamenlijke voorlichtingscampagne van de Betaalvereniging en de banken, “Hang op, klik weg, bel uw bank!” Daarnaast investeren banken en betaalinstellingen voortdurend in verbeterde monitoring en detectie van frauduleuze betalingen. Dat heeft ertoe bijgedragen dat de totale schade in heel 2016 door malware bij internetbankieren ruim onder een miljoen euro is gezakt, tot 800.000 euro. Met de mobiele apps van Nederlandse banken was er vorig jaar helemaal geen fraude.
Samenwerking tussen betaaldienstverleners, overheidsinstanties en cybersecuritybedrijven en het onderling delen van kennis en informatie zijn de sleutel tot succes bij de beveiliging van het betalingsverkeer. Binnen het Nationaal Cyber Security Centrum en het Financial Institutes – Information Sharing and Analysis Centre richt die samenwerking zich vooral op het voorkomen van cybercriminaliteit, door goede bewaking en detectie.
Acceptgiro blijft nog even
Vanaf 1 januari 2019 zouden er geen Acceptgiro’s meer verwerkt worden maar die einddatum is voor onbepaalde tijd uitgesteld. Goede doelen en sommige consumenten blijken de papieren Acceptgiro nog relatief veel te gebruiken.
Ondertussen gaat de migratie naar betere en efficiëntere alternatieven voor de Acceptgiro door. Betaalvereniging Nederland en de banken blijven gebruikers van de Acceptgiro adviseren om het verouderde papieren betaalmiddel te vervangen, bijvoorbeeld door (digitaal) Incassomachtigen of slim gebruik van iDEAL.
Contant geld goed bereikbaar
Het aantal geldautomaten van banken vertoont een geleidelijke daling, evenals het aantal bankkantoren met kasfunctie. Niettemin constateert het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer dat de bereikbaarheid van contant geld ook in 2016 goed op peil bleef. De Betaalvereniging en de banken blijven zich inzetten om contant geld goed beschikbaar en bereikbaar te houden, ook in dunbevolkte gebieden.
