De afgelopen tien jaar nam het aantal horecazaken in Nederland explosief toe. Het aantal groeide met 13 procent naar ruim 43000 zaken. KHN is blij met deze ontwikkeling en ziet ook voor de toekomst nog ruimte voor extra horeca. Maar in steeds meer binnensteden ontstaat overaanbod van horeca, vooral doordat in veel leegstaande winkelpanden horeca wordt aangeboden. In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen roept KHN provincies daarom op om regie te pakken en wildgroei van horeca tegen te gaan.
KHN onderzocht in samenwerking met Locatus de groei van het aantal horecazaken en de gevolgen daarvan. Daaruit blijkt dat er in de afgelopen tien jaar ruim 5000 horecalocaties bij zijn gekomen, waaronder lunchrooms, eetcafés, restaurants, hotels en fastfoodzaken. Dat komt onder andere doordat gemeenten leegstaande winkelpanden vaak direct vullen met horeca. De groei van de horeca is vooral te merken in binnensteden. Gemiddeld nam het aantal horecapanden in de 17 grote winkelsteden met 21 procent toe. Grote stijgers zijn: Eindhoven (+34%), Den Haag (+40%) en Rotterdam (+50%).
Zwakkere binnensteden
Het gevolg is dat er in een aantal gebieden van Nederland een overaanbod van horeca ontstaat. KHN-voorzitter Robèr Willemsen: “Te vaak wordt horeca door gemeenten gezien als wondermiddel voor een leegstaand winkelpand of als snelle bijverdienste voor teruglopende detailhandelsomzetten. Het gevolg is dat er in sommige binnensteden een overkill aan horeca ontstaat. Dit leidt niet tot sterkere, maar juist tot zwakkere binnensteden. Want de totale omzet van die stad moet door meer horecaondernemers worden verdeeld. Mensen gaan immers niet twee keer lunchen of uit eten op één dag. Het is dan ook wachten op de volgende economische tegenwind om de gaten in de winkelstraat weer te zien ontstaan.”
Gemeenten al aan de slag
In een aantal gemeenten wordt de discussie over de groei van horeca al gevoerd. Zo wordt in Utrecht, Rotterdam en Apeldoorn geprobeerd om overaanbod te voorkomen. Robèr Willemsen vraagt provincies in aanloop naar de verkiezingen om stelling te nemen en te werken aan krachtige binnensteden en horecagebieden: “Er is nog ruimte voor groei in de horeca. Maar dan moeten we wel goed nadenken over de plekken waar dit kan. De provincie kan zorgen voor regionale horecavisies en het organiseren van goede provinciale horeca-koopstromenonderzoeken. Hierbij moet niet alleen gekeken worden naar reguliere horeca, maar ook naar de wildgroei van particuliere aanbieders, zoals de verhuur van woningen via Airbnb.”
Provinciale regie in het buitengebied
De opkomst van de horeca binnen de provinciale economie is niet alleen merkbaar in binnensteden. Ook in dorpen groeide horeca volop. Ook hier heeft de provincie volgens KHN een belangrijke rol. Robèr Willemsen: “Ook buiten de grote steden is het van belang dat de provincie samen met regiogemeenten werkt aan gezonde horecalocaties en sterke en aantrekkelijke dorpskernen. Daarnaast zijn er steeds meer horecabedrijven in de buitengebieden, zoals een boerenbedrijf met een theetuin als nevenactiviteit. Juist op die locaties is de provincie aan zet om er voor te zorgen dat gemeenten tot gezamenlijk beleid komen. En dat oneerlijk concurreren met bestaande horecabedrijven wordt voorkomen.”