In Zierikzee kun je wel een Kaiserbroodje krijgen, maar - zo leert althans een korte wandeling door het centrum - geen Big Mac. Velen zullen dat toejuichen. Het kleine stadje op Schouwen-Duiveland oogt oudtijds, lieflijk en vriendelijk; een prima plaats voor tortelduifjes, maar natuurlijk ook voor watersporters en rustzoekers. Zo'n drie kilometer ten noorden van Zierikzee, te midden van weids, plat akkerland, ligt het dorpje Schuddebeurs; daar werd vroeger tol geheven, vandaar de naam. Tegenwoordig is Schuddebeurs - beter gezegd, het hotel daar - een Wohlfühl-Ort. Tegenwoordig? Hostellerie Schuddebeurs is al heel lang aangesloten bij de Duitse 'Kooperation' Romantik, en directeur Luit Ezinga piekert er niet over om daarin iets te veranderen.
Het woord romantiek heeft in Nederland jarenlang een ietwat oubollige bijklank gehad, maar die tijd is voorbij: de jeugd is weer behoorlijk fijnbesnaard, teder en trouwlustig. Jongeren kiezen dus in groten getale voor de Wohlfühl-Orte van Romantik Hotels & Restaurants; dat heeft recent onderzoek uitgewezen. Wie denkt dat vooral veertigers en vijftigers zich aangetrokken voelen tot de formule van Romantik, verkijkt zich deerlijk op het 'sex-appeal' van historische gebouwen, persoonlijke gastvrijheid, een stijlvolle atmosfeer en zintuiglijk genot in een goed restaurant. Daarmee hebben we de criteria voor toetreding al zo goed als besproken: Romantik-hotels zijn allemaal gevestigd in karakteristieke panden met een historische achtergrond, zij worden allemaal geleid door de eigenaar zelf, en de gastronomische kwaliteit moet van een hoog niveau zijn. Bovendien mag zich geen ander hotel van de Romantik-coöperatie binnen een omtrek van dertig kilometer bevinden.
Bolwerk
Over de genoemde dertig kilometer hoeft Luit Ezinga zich geen zorgen te maken op dat Zeeuwse eiland; over de rest trouwens ook niet. Hostellerie Schuddebeurs is niet voor niets al circa twintig jaar lid. Romantik bestaat inmiddels ruim dertig jaar: in 1972 werd de coöperatie gesticht door acht Duitse hoteliers die zich zorgen maakten over een 'machtsovername' van de grote hotelketens die Europa kort tevoren waren binnengestormd. In wezen een verdedigingsbolwerk dus, met een 'zoete' naam. Anno 2004 telt de coöperatie circa 190 hotels in 12 landen.
Nederland kan bogen op twee Romantik-hotels: Schuddebeurs en Hof van Holland in Noordwijk. Luit Ezinga spreekt met liefde in zijn stem over Romantik, maar de redenen voor zijn lidmaatschap/deelname zijn tevens nuchter volgens de beste vaderlandse traditie: 'Ik heb nagedacht over hoe ik voor mijn kleine hotel - Schuddebeurs heeft 22 kamers - op de Duitse markt voldoende aandacht kan krijgen. Romantik is daarvoor ideaal, want deze coöperatie geeft een prachtige gids uit en is present op de belangrijke beurzen. Twee advertenties in een Duitse krant zouden mij al meer kosten dan ik aan contributie kwijt ben. Via hun gids lig ik in 89 Duitse hotelkamers... Bovendien gunt Romantik de hoteliers een hoge mate van vrijheid. Het is immers geen groep of keten.'
Dat laatste betekent dat zich weliswaar in Frankfurt een hoofdkantoor bevindt, maar dat Duitsland, Frankrijk en Zwitserland een eigen 'sturend comité' hebben; Oostenrijk, Zweden Italië en de Benelux (in België staan vijf, in Luxemburg staat één Romantik-hotel) zijn voorzien van een landsvertegenwoordiger. Voor de Benelux is dat de eigenaar van Romantik Pandhotel in Brugge.
Inge Struckmeier, Geschäftsführerin van Romantik, heeft blijmoedig de lange reis van Frankfurt naar Schuddebeurs ondernomen op verzoek van Hospitality Management; misschien omdat Nederland nog maar twee Romantik-hotels telt, maar waarschijnlijk gewoon omdat het bij haar Duitse hoffelijkheid en inzet past. Voor een verklaring van het geringe aantal Romantik-hotels in de noordelijke Nederlanden verwijst zij naar de opbouw van de coöperatie: 'Wij wensen ons wel meer hotels in Nederland, maar het werven van nieuwe leden is "Ländersache", een zaak van het land zelf. De Benelux is verantwoordelijk voor de groei van Romantik in de Benelux; wij zijn er slechts voor de marketing en het bieden van allerlei voorzieningen. Uit de cijfers blijkt dat wij ons goed van die taak kwijten: menig hotel krijgt 25 procent van zijn gasten via Romantik; enkele hoteliers spreken zelfs van 70 procent. Romantik heeft echter niemand aan het hoofd staan die zegt: "Morgen gaan we allemaal die kant op." Over alles moet gestemd worden en over allles moet consensus bereikt worden; daardoor gaan veel dingen wat traag, maar het zorgt wel voor een heel stevig fundament. Romantik is economisch gezien een zeer gezonde en stabiele firma.'
En die firma heeft onlangs besloten om de zaken toch niet langer op zijn beloop te laten: er worden nu wel degelijk initiatieven ontplooid om Nederlandse hotels te 'verleiden'.
Es hat geklappt
Het winnen van hotels voor een groep, keten of samenwerkingsverband... Romantik is vast de enige die bedoeld: het winnen van hoteliers. Volgens Inge Struckmeier vormt de persoonlijkheid van de hotelier de belangrijkste factor in de formule van Romantik. 'De persoon moet passen. Alle andere punten kunnen voortreffelijk zijn, maar als de eigenaar van het hotel, die in een Romantik-hotel ook de gastheer is, niet warmbloedig, gedreven en charmant is, dan heeft de Romantik-filosofie geen betekenis. Het gevoel moet kloppen.'
In Zwitserland heeft een hotel zich vijf jaar lang 'beworben' (een mooier woord dan gesolliciteerd). 'Endlich hat es geklappt.' Niet het hoofdkantoor in Frankfurt was weerspannig, maar de Zwitserse Romantik-autoriteit. Kortom: alleen een handtekening zetten is niet voldoende.
In 2001 heeft Romantik een omvangrijke enquête gehouden onder de gasten; een opvallende uitkomst was, dat bijna een derde van het gastenbestand bestond uit dertigers. De veertigers pikten 23 procent van de bedden in. De belangrijkste reden waarom zij allen voor Romantik kozen, was de sfeer. Deze 'Umfrage' heeft geleid tot een strak beeldmerk, een eigentijds p.r.-beleid en een vlot imago; allemaal afgestemd op de jonger-dan-verwachte doelgroep. Vervolgens werd een 'Markenkernanalyse' gemaakt. Struckmeier: 'De kern van Romantik bleek grotendeels te bestaan uit welbevinden en "richtig durchatmen" (lekker diep ademhalen). Daaruit zijn onze kernbegrippen tevoorschijn gekomen: stijlvolle levenswijze, krachtige rust, ontspannen activiteit en eerlijke gevoelens.' - In de zomer van 2005 wordt opnieuw een grootscheeps onderzoek gedaan naar de wensen van de gasten.
Het beeld dat Romantik vrijwel uitsluitend particuliere gasten (stelletjes, echtparen, toeristen op zoek naar couleur locale, sportievelingen) een sfeervol onderdak verleent, behoeft ook bijstelling. Luit Ezinga herbergt zakenmensen die overdag in Rotterdam moeten zijn; zo'n drie kwartier rijden van Schuddebeurs. En vergadert wordt er ook; in alle rust en beslotenheid. Romantik hotels vind je trouwens overal: in stadskernen, aan het water, in de bergen...
De grote diversiteit binnen de Romantik-familie (ook al zijn het heel duidelijk verwante hotels) rechtvaardigt een lijvige gids. Op 480 pagina's, rijkelijk voorzien van foto's, vindt de lezer een schat aan informatie. Naast dat handzame boekwerkje, waar circa 300.000 exemplaren van verspreid worden, heeft Romantik nog twee soortgelijke, maar dunnere gidsen: Romantik Kurzurlaub, waarin de hotels hun arrangementen etaleren, en Romantik Wellness, waarin de echte wellnesshotels 'een boekje open doen'.
Eetcultuur
Het gemiddelde aantal hotelkamers van Romantik-hotels bedraagt 35; dat is wellicht aardig om te weten, maar werkelijk belangrijk is, dat al die hotels een goed restaurant hebben. 'Ganz nach Gusto', 'Feinstes aus Küche und Keller'. Waar een echte eetcultuur bestaat, vindt men hotels die trots de Romantik-filosofie uitdragen. Aan de spreiding van Romantik-hotels door een land kan men zien waar de regionale keuken hoog gehouden wordt, waar ouderwetse Gastfreundschaft bij de lokale tradities hoort.
Sauerbraten en Hasenpfeffer, maar ook Haringcocktail uit Hamburg, Biefstuk Bismarck, het gevulde gehakt uit Sauerland, Bratwurst met zure roomsaus uit Bonn, Beierse Hampastei, Spinaziestrudel... En we weten allemaal: Fleisch ist das beste Gemüse. Bestaat de Nederlandse keuken? Nee. Maar de paar regionale gerechten die we hebben staan - mede door toedoen van een paar sterrenkoks - weer enigszins in de belangstelling. Hoe het ook zij, de weg naar Romantik ligt open voor hotels die zich willen onderscheiden met een aantrekkelijk culinair product.
Bij de lange en gekoesterde traditie van gastronomie en gastheerschap van Romantik past uitermate goed een eigen classificatiesysteem. Hotels worden voorzien van een gele sleutel (veel luxe en hoge doelstellingen met betrekking tot stijl, sfeer en genieten); een blauwe sleutel (hotels met veel comfort die in bezienswaardige plaatsen gevestigd zijn) of een groene sleutel (gezellige hotels in een bekoorlijke omgeving). Om een indruk te geven: Hof van Holland en Schuddebeurs hebben allebei een blauwe sleutel. Het koksmutsje wordt toegekend aan hotelrestaurants die kunnen bogen op goede beoordelingen door onafhankelijke gidsen: een Michelinster, een Varta-muts, drie Aral-lepeltjes, twee Gambero Rosso-vorkjes... Ook voor de aangesloten wellnesshotels heeft Romantik classificatiecriteria en bijbehorende symbolen.
Onbetreden paden
Die classificatie is een erkenning van de diversiteit binnen de coöperatie. Inge Struckmeier: 'Wij willen en wij kunnen niet 190 hotels onder één hoed krijgen. Een vereniging is ook geen geneesmiddel waarmee je ondernemingen gezond kunt krijgen. Wanneer een hotel iets voor de coöperatie doet, kan de coöperatie iets voor dat hotel doen. Het is geven en nemen. Na het lid worden van Romantik is niet plotseling alles anders; dan zit het huis niet plotseling vol. Zo werkt dat niet. Maar een hotelier die zijn vak verstaat en bereid is hard te werken, zal ook binnen de coöperatie succesvol zijn. Romantik is een "Dachmarke" dat kwaliteit belooft aan de gasten; het geeft de gasten zekerheid.'
'Het lidmaatschap betekent overigens niet alleen voor de gasten een "wohlbefinden",' vult Ezinga aan. Hoteliers voelen zich prettig bij Romantik. Voor mij is natuurlijk de Duitse markt belangrijk, maar Romantik past ook gewoon goed bij een bedrijf als Schuddebeurs. Dat is een gevoel. Daarbij richten we ons op dezelfde doelgroepen. Vrijwel al onze Duitse gasten kennen Romantik en hebben in Romantik-hotels goede ervaringen opgedaan.'
Dat zal in de toekomst niet veranderen. Volgens Inge Struckmeier is het verschijnsel wellness een trend die zal overgaan in iets veel duurzamers: gedegen aandacht voor gezondheid en welzijn, waarin tijd en energie vrijmaken voor jezelf prioriteit geniet. De Romantik-hotels zijn, dankzij hun bescheiden grootte en vaak idyllische ligging, uitermate geschikt voor geestelijke ontspanning. 'Het zou goed zijn als onze hotels in die markt nog onbetreden paden gaan bewandelen. Er zijn tegenwoordig veel vaders die alleen hun kinderen opvoeden, dus denk aan zoiets als vader-zoon-vakanties; aan vrouwen die alleen op reis gaan; aan zeer vitale ouderen... Er liggen nog zo veel kansen in het verschiet.'
Quality Lodgings
Luit Ezinga is, behalve directeur van Hostellerie Schuddebeurs, voorzitter van de Raad van Advies van Quality Lodgings, een samenwerkingverband van twintig Nederlandse hotels; allemaal klein, onafhankelijk en landelijk gelegen. Uit de brochure: De combinatie van kwaliteit, kleinschaligheid, slapen, eten, drinken en natuur maakt Quality Lodgings tot een unieke verzameling van gastvrije adressen. Dat klinkt aardig 'Romantik'. Vandaar dat Ezinga een aantal van zijn QL-collega's en nog wat anderen heeft uitgenodigd om half maart bij hem in Schuddebeurs een presentatie bij te wonen over Romantik. Hij loopt warm voor deze Europese coöperatie; op de kaart van Nederland zullen ongetwijfeld gele, blauwe en groene sleuteltjes gaan verschijnen.
HM302005
