De horeca mag weer (beperkt) open. De uitzichtloze situatie zonder perspectief heeft plaatsgemaakt voor de stip op de horizon. Voorzichtig optimisme heerst. De hotellerie kruipt uit zijn schulp en pakt de handschoen op. In de derde aflevering van het ‘Rondetafelgesprek, hoteliers in crisistijd’, bespreken Bastiaan Klomp (Thermae 2000), Erwin Rozendal (Villa Beukenhof) en Marco Lemmers (Conscious Hotels) de uitdagingen binnen de hotellerie onder leiding van tafelheer Sander Allegro (QL Hotels).
De persconferentie van afgelopen woensdag biedt meer perspectief. Nodig perspectief. De hotellerie ging gebukt onder de uitzichtloze situatie. De leisuremarkt komt weer langzaam op gang. Het herstel van de zakelijke markt zal nog op zich laten wachten en het internationale verkeer zal als laatste tekenen van herstel laten zien. Dat is de verwachting van de vier heren (Marijke Schreiner, CEO Stayokay Hostels kon helaas niet aanwezig zijnen en werd node gemist.)
“Het anker is los, de vraag is hoe we gaan varen en hoe ondiep het water is onderweg”, vertelt Erwin Rozendal vanuit Villa Beukenhof. “Grote vraag is hoe 1 september eruitziet. Dan wordt bepaald of grote partijen weer mogen. We zullen zo snel mogelijk naar een 'break-even-economie' moeten. Voor nu zie ik in de reserveringen dat kleine partijen en evenementen weer langzaam op gang komen. Haken en ogen zitten daar nog wel aan. Ik heb naast het restaurant en hotelsuites een aantal zalen met eigen ingangen waar de anderhalve meter afstand gewaarborgd kan worden. Hoe wordt dat meegerekend?”
Dat de persconferentie van woensdag vragen oplevert is duidelijk. Maar de geboden perspectieven geven de hoteliers ruimte om creatief om te gaan met de geboden mogelijkheden. Het ‘spoorboekje’ van Rutte is volgens Marco Lemmers de stip op de horizon die de mensen lucht geeft. “KHN zet zich hard in om extra steunpakketten vrij te maken bij het kabinet. Verlenging van de NOW-regeling en de Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) zijn voor mijn onderneming mooie faciliteiten om gebruik van te kunnen maken. Met de restaurants kunnen we aan de slag. De vraag voor onze hotels is hoe lang de internationale gast nog wegblijft.”
Buurlanden
Hoewel Thermea 2000 een regionale functie heeft, is die regionale functie wel internationaal. Gasten van Brussel, Düsseldorf, Köln en Den Bosch zoeken het wellnessresort op de Cauberg in het Limburgse Valkenburg op. Bastiaan Klomp houdt, naast de Nederlandse ontwikkelingen, de versoepelingen van de maatregelen in buurlanden Duitsland en België nauwlettend in de gaten. “Voor België geldt op dit moment dat de sauna’s vanaf 7 juni weer open mogen. Bij ons mag dat pas 1 september. Als de Belgische sauna’s eerder open mogen dan de Nederlandse sauna’s wordt het wel spannend. Thermae 2000 is gelukkig meer dan alleen saunabedrijf. We zijn een wellnessresort; masseurs mogen weer aan het werk, onze schoonheidsspecialisten mogen weer aan de gang, de baden mogen weer open. Daar zien we kansen. Op 20 mei willen we open voor hotelgasten en op 1 juni ook voor niet-hotelgasten.”
De Amsterdamse hotelmarkt krijgt waarschijnlijk de zwaarste klappen te voorduren. Het wegblijven van de internationale toerist en het voorlopige verbod op evenementen maken de hoofdstad minder aantrekkelijk, zowel voor de zakelijke als de leisuremarkt. “Als je kijkt naar voorspellingen van McKinsey betekent het dat wij minstens een jaar, maar misschien wel twee of drie jaar onderweg zijn naar volledig herstel. Dat is lang. We hebben de scenario’s van McKinsey vertaald naar eigen verwachtingen. Het betekent dat wij verwachten dat we volgend jaar slechts de helft van onze kameromzet kunnen realiseren. Dat wordt een enorme uitdaging. De NOW-regeling helpt ons nu deze periode door. Ik denk dat het kabinet bezig is de grootste brandhaarden te blussen, maar dat er volgend jaar nog werk aan de winkel is, is zeker. Ik verwacht pas een gezond overlevingsjaar na 2021. Dat zal nog een hersteljaar zijn.”
Kamerprijs dumpen
Emotionele rakkers noemen de hoteliers zichzelf. Blijdschap heerst na de woorden van Rutte dat ‘veel weer mag’. Het wordt omarmd door de hotellerie en de opluchting is groot. Gevaar is het dumpen van kamerprijzen en daardoor anoniem worden in de OTA-structuur. Marco Lemmers stelt zichzelf de vraag of er solidariteit gevraagd kan worden van de gast, zijn antwoord is ja. “Een goed, sympathiek marketingverhaal is daarbij van groot belang. Het dumpen van je prijzen is dom. Er heerst sympathie voor de horeca en men heeft door dat er grote klappen binnen onze sector vallen. Dat gevoel gaat weer wegebben, maar daar kunnen we nu een halfjaar ‘gebruik’ van maken.”
In deel 1 van deze ‘rondetafelreeks’ noemde Bastiaan Klomp de houding van en de samenwerking met OTA’s een gemiste kans. Dat was voordat Booking.com staatssteun aanvroeg. Die aanvraag van staatssteun schoot bij veel hoteliers in het verkeerde keelgat. Is het denkbaar dat door deze crisis de macht van de OTA’s af zal nemen? Mede ook omdat tijdens het reserveringstraject hotel en gast met elkaar in gesprek moeten om eventuele gezondheidsklachten te melden? “Misschien is deze crisis een aanleiding voor de OTA’s om ons in contact te laten komen met onze gasten. Ook de OTA’s hebben het ontzettend moeilijk. De focus zal hopelijk verschuiven naar een versterkende samenwerking. OTA’s moeten ons niet alleen zien als een verdienmodel. Ik vind het niet fair dat wij geen contact mogen hebben met onze gasten. Nu vanuit de overheid de boodschap is dat gasten en hotel met elkaar in contact moeten komen om verwachtingen en gezondheidsklachten te overleggen, hoop ik dat OTA’s ons tegemoet komen.”
Marco Lemmers keek altijd met een positief gevoel naar een partij als Booking.com, maar daar is deels verandering in gekomen. “Booking.com heeft samen met de hotellerie een markt gecreëerd waar hotelkamers op een laagdrempelige toegankelijke manier worden aangeboden, dat vind ik erg positief. Waar ik moeite mee heb is dat Booking.com staatssteun heeft aangevraagd. Als je je aandeelhouders veel uitkeert en dat je daarna om hulp vraagt. Als ik bij de bank een noodfinancieringsfaciliteit aanvraag, mag ik mezelf geen dividend uitkeren om vervolgens bij de bank aan te kloppen. Mijn bank zal zeggen: ‘je kwalificeert jezelf niet voor noodkrediet’. En terecht. Zo hoort het te zijn. OTA’s zullen echter groot blijven. Gasten zijn het gewend. Wel verwacht ik dat er meer directe boekingen zullen komen. Als er aan het eind 10 procent meer directe boekingen zijn, is dat winst.”
Erwin Rozendal ziet dat marktinstrumenten als Booking.com en Social Deal inmiddels zo groot zijn dat de consument uiteindelijk weer de weg naar de OTA’s gaat vinden. “En je wilt er als hotel of restaurant ook gewoon op staan. Hoteliers kunnen zich verenigen maar uiteindelijk ben je net zo sterk als je zwakste schakel. We houden dat niet vol. Een lege kamer kost meer. Er kan wat gesleuteld worden aan de percentages aan commissies die we afdragen, maar zonder OTA gaat het niet. Die kamer moet vol.”
Blijvende veranderingen
Met de blik op de verdere toekomst vraagt tafelheer Sander Allegro tot slot hoe de wereld er na het coronatijdperk uitziet en wat de hotellerie daarvan gaat merken. “Ik denk op zakelijk gebied dat er wel redelijk veel gaat veranderen. Het rapport van McKinsey gaf aan dat de zakelijke markt tien procent gaat krimpen. Dat ben je permanent kwijt. Zakelijk reizen is niet meer noodzakelijk. Kansen liggen in leisure. Alles wat ‘experience’ is krijg je niet door een camera, daar moet je voor bij elkaar komen. Grote conferenties zijn denk ik alleen mogelijk als de kans op een ziekte verdwenen is. De mens zal daartoe wel behoefte hebben. Misschien over vijf jaar.”
Mensen zullen de teruggekeerde vrijheid meer gaan waarderen en daar gebruik van maken, is de verwachting van Bastiaan Klomp. “Het opgejaagde gevoel van vóór de crisis is aan het verdwijnen. Dat vind ik een mooie ontwikkeling. Genieten wordt bewuster genieten. Een goede ontwikkeling van de leisuremarkt. Nederlanders zijn vrij nuchter en zullen de draad vrij snel weer oppakken. Internationaal gezien voorzie ik dat het optimisme zich trager zal ontwikkelen. Dat heeft gevolgen voor de zakelijke markt. Er zal een meer lokale economie ontstaan en dat is voor hotels een probleem.”
Erwin Rozendal is benieuwd wat er met de prijzen gaat gebeuren. “Het gevaar van de horeca is de marges weggeven. Kamerprijzen dumpen en tafels met korting verkopen. In de anderhalvemetereconomie zijn er minder tafels in het restaurant. In twee shifts werken door een dubbele bezetting te realiseren en zodoende aan je niveau komen is een optie. Verder kijk ik naar wat de vliegticketprijzen gaan doen. Gaat de vliegtuigmaatschappij ook de linker en de rechterstoel op jou verhalen omdat er niemand naast je mag zitten, maar ze wel die kosten draaien? Is interessant en zal van grote invloed zijn op het internationale verkeer.”
---------------------------------------------------------------------------------------
Het zijn roerige tijden voor de hotellerie. In eerdere rondetafelgesprekken bespraken deze hoteliers, plus Marijke Schreiner (CEO Stayokay), de stand van zaken binnen de hotellerie. Van de start van de intilligente lockdown tot het voorzichtige optimisme nu. Lees hier deel 1 en hier deel 2.
