De Nederlandse hotellerie heeft zwaar te lijden onder de economische crisis. Uit het HOSTA 2009 rapport van adviesbureau Horwath HTL blijkt dat zowel de bezettingsgraden als de gemiddelde kamerprijzen van de hotels zijn gedaald. Verwacht wordt dat de resultaten in 2009 nog lager zullen uitkomen dan in 2008.
Het onderzoek is door Horwath HTL uitgevoerd onder 288 drie-, vier- en vijfsterren hotels in Nederland. Uit het onderzoek blijkt dat de gemiddelde bezettingsgraad is gedaald van 72,5 procent tot 68,1 procent, een daling van 4,4 procentpunten. Door de sterke daling van de bezettingsgraad is een einde gekomen aan de herstelperiode voor de Nederlandse hotellerie. Het is de sterkste daling sinds 2003; de bezettingsgraad ligt nu onder het niveau van 2005.
De gemiddelde kamerprijs daalde met 4,5 procent, van 110 euro tot 105 euro. Het is voor het eerst sinds 2004 dat de gemiddelde kamerprijzen in de Nederlandse hotels zijn gedaald. Door de daling van zowel bezettingsgraad als gemiddelde kamerprijs is ook de RevPAR, de opbrengst per beschikbare kamer, sterk gedaald. De RevPAR daalde van 80 euro tot 72 euro, een daling van 10 procent en de sterkste daling sinds het crisisjaar 2003.
*Vijfsterrenhotels hardst geraakt*
De bezettingsgraad daalde het hardst in de vijfsterrenhotels. De bezetting van de luxe hotels daalde van 74,8 procent tot 68,0 procent. In tegenstelling tot de vier- en driesterrenhotels, die in 2008 voor het eerst met een daling in de bezetting te maken kregen, is de crisis voor de vijfsterrenhotels al in 2007 begonnen. In 2006 lag de bezettingsgraad van de vijfsterrenhotels nog op 77,1 procent. In twee jaar tijd is de bezettingsgraad derhalve met 9 procentpunten gedaald. Hoewel de gemiddelde kamerprijs in de vijfsterrenhotels nog iets is gestegen, van 178 euro tot 180 euro, is de RevPAR gedaald van 133 euro in 2007 tot 122 euro in 2008.
De oorzaak voor de sterke daling van de vijfsterrenmarkt hangt samen met de economische crisis. Sinds de kredietcrisis en de staatshulp die zowel in de VS als in Nederland is verleend aan met name bankbedrijven, wordt zeer kritisch gekeken naar de uitgaven van bedrijven. De berichten over feestelijke uitjes van bedrijven als Fortis en AIG in luxe vijfsterrenhotels hebben hieraan bijgedragen. Luxe hotels hebben hierdoor een imago-probleem, zeker voor het bedrijfsleven. Veel bedrijven staan verblijven in vijfsterrenhotels niet meer toe. Als gevolg hiervan hebben onder meer het Sheraton Amsterdam Airport en NH Amsterdam Centre besloten de vijfde ster te laten vervallen en voortaan als viersterrenhotel verder te gaan.
*Kamerprijzen in Amsterdam hard onderuit*
De Amsterdamse hotelmarkt is sterk afhankelijk van de internationale bedrijven en daarmee extra gevoelig voor de economische crisis. De bezettingsgraad in Amsterdam daalde van 81,4 procent tot 74,9 procent, terwijl de gemiddelde kamerprijs daalde van 140 euro tot 125 euro. De RevPAR daalde hierdoor van 114 euro tot 94 euro. Dit is een daling van ruim 17,5 procent. De laatste keer dat de RevPAR in Amsterdam zo sterk daalde was tijdens de recessie van 1993, ruim 15 jaar geleden.
Buiten de regio Amsterdam is de bezettingsgraad eveneens gedaald, van 67,3 procent tot 64,0 procent. De gemiddelde kamerprijzen zijn hier nog wel iets gestegen, van 90 euro tot 91 euro, waardoor de RevPAR slechts met 3,3 procent is gedaald, van 60 euro tot 58 euro.
*Winst eveneens gedaald*
Door de daling van de bezettingsgraad en kamerprijzen is ook de winstgevendheid van de hotels gedaald. Het bedrijfsresultaat van de drie-, vier- en vijfsterrenhotels lag in 2008 op 34,9 procent van de totale omzet. In 2007 was dit nog 35,9 procent. Met name de loonkosten zijn, in verhouding tot de omzet, gestegen. De loonkosten, de grootste kostenpost voor de hotellerie, zijn toegenomen van 29 procent van de omzet tot 32 procent van de omzet. De stijging van de loonkosten geldt zowel voor de kamerafdelingen als voor de Food & Beverage afdelingen van de hotels. Het aantal werknemers was in 2008 met 0,43 FTE per kamer hoger dan in 2007, toen het op 0,40 FTE per kamer lag. Mogelijk is dit nog een nawerking van herstel in 2007, toen de bezettingsgraden stegen en meer personeel werd aangenomen.
*Maatregelen*
Hoteliers geven aan strenge maatregelen te treffen om de gevolgen van de economische crisis tegen te gaan. Er wordt meer ingezet op sales en marketing, en veel hotels geven aan de prijzen te hebben verlaagd. Ook aan de kostenkant zijn maatregelen getroffen, ook voor wat betreft het personeel. Openstaande vacatures worden voorlopig niet vervuld, en jaarcontracten worden opgezegd.
*Prognoses*
De hoteliers hebben goede hoop op een herstel van de economie: 79 procent van de ondervraagden geeft aan te verwachten dat het economisch herstel in 2010 zijn intrede zal doen. Omdat de hotelmarkt sterk volgend is aan de economie, verwacht 61 procent dat ook hier in 2010 het begin van het herstel zal zijn te zien. Circa 25 procent van de hoteliers verwacht echter dat het herstel voor de hotels pas in 2011 zal inzetten.
De ervaring leert dat de daling van de hotelmarkt sneller gaat dan vervolgens het herstel. Vooral wanneer de kamerprijs sterk is gedaald, vaak als gevolg van prijsdumpen, duurt het enige jaren voordat deze weer enigszins terug op niveau is. Slechts 10 procent van de hoteliers verwacht daarom dat de hotelmarkt in 2010 ook al weer volledig hersteld zal zijn. Circa 45 procent van de hoteliers verwacht dat dit in 2011 zal zijn, en 33 procent dat dit pas in 2012 wordt bereikt. Voor 12 procent van de hoteliers geldt zelfs dat zij het herstel pas in 2013 of 2014 zien.
Voor 2009 wordt daarom verwacht dat de gemiddelde kamerbezetting verder zal dalen: van 68,1 procent tot 62,2 procent. Ook de gemiddelde kamerprijs zal in 2009 met 3,8 procent dalen tot 101 euro, waardoor de RevPAR met 12,5 procent daalt tot 63 euro. Voor 2010 wordt wel voorzichtig gehoopt op een herstel van de bezettingsgraad tot 65,7 procent, maar wordt rekening gehouden met een verdere daling van de kamerprijs tot 99 euro. De RevPAR zou dan wel licht stijgen tot 65 euro.
Onderstaande tabel geeft een totaaloverzicht van bezettingsgraden en kamerprijzen per regio.
"Lees het volledige HOSTA Rapport 2009 in Hospitality Management":http://www.hospitality-management.nl/nieuws/hosta-2009-hotelmarkt-zwaar-geraakt-door-crises/
~Hospitality Management, Natalja Elings~
"*Stuur door...*":mailto:?SUBJECT=Lees%20dit%20bericht%20van%20Hotellerie.nl%20op%20Hospitality%20Management&BODY=De%20afzender%20van%20deze%20e-mail%20wil%20u%20graag%20attenderen%20op%20het%20volgende%20nieuwsitem%20op%20Hospitality%20Management.nl%0A%0Ahttp://www.hospitality-management.nl/nieuws/hosta-2009-hotelmarkt-zwaar-geraakt-door-crisis/
HOSTA 2009: 'Sterkste daling sinds 2003'
9 september 2009