Kenmerkend voor het midden- en kleinbedrijf is, dat veel ondernemers en hun meewerkende partners als zelfstandigen hun inkomen uit de nettowinst moeten halen. De beschikbare cijfers in de winst- en verliesrekeningen geven het bedrijfsresultaat vóór aftrek van het inkomen van de zelfstandigen. Het inkomen is vaak de sluitpost. Wanneer het bedrijfsresultaat een periode tegenvalt, of wanneer een kleine investering om extra middelen vraagt, zullen de zelfstandigen genoegen nemen met een laag inkomen, in de verwachting dat zij daarvoor in de toekomst gecompenseerd zullen worden. Helaas blijft bij veel kleine ondernemingen het resultaat op de lange termijn laag. Ondernemers verdienen vaak minder dan hun personeel.
Ruimte in winst voor het inkomen van zelfstandigen
Alhoewel er geen gegevens zijn over het inkomen dat zelfstandigen zichzelf toerekenen, is wel aan te geven hoeveel ruimte er is in het netto bedrijfsresultaat voor ondernemersinkomen en belastingen.
Het gemiddelde winstniveau per bedrijf kunnen we afzetten tegen het aantal zelfstandigen dat hieruit een inkomen moet betrekken. Over 2000 zijn nog veel jaarcijfers niet ingeleverd, maar over 1999 kunnen we de spreiding van de winstgevendheid in kaart brengen.
Het CBS is gevraagd alle horecawaarnemingen in klassen in te delen naar hoogte van de netto winst in guldens. Voor een goede vergelijking zijn de bedrijven tevens ingedeeld naar het aantal zelfstandigen dat inkomen uit de winst moet krijgen.
- Onder de BV’s of NV's waarvan de directeuren op de loonlijst staan (0 zelfstandigen), maakten 1.900 geen winst. (= 23%)
- Voor eenmanszaken mag een winstniveau van tenminste fl 50.000 als grens getrokken worden om voldoende inkomen te genereren voor één zelfstandige ondernemer. 7.500 Eenmanszaken (= 68%) voldoen hier niet aan.
- Voor bedrijven met twee meewerkende zelfstandigen (bijv. VOF’s) moet een hogere grens voor de winst getrokken worden. 9.400 Bedrijven hebben een winst van minder dan fl 75.000. (= 53%)
Opgeteld komen we tot 18.800 horecabedrijven met een te lage netto winst voor een redelijk ondernemersinkomen en continuïteit. Dat is 53% van alle ondernemingen! Over 1998 was dat nog 56%. Er is dus sprake van een kleine verbetering.
Hotels
De gemiddelde winstgevendheid in de hotelsector wordt voornamelijk bepaald door de resultaten van grootschalige BV’s en NV's. Circa 1000 hotels zonder zelfstandigen draaien gemiddeld 4,6 miljoen gulden omzet en maken gemiddeld 5 ton winst; dat is 11% op hun omzet. Deze hotels hoeven in hun winst geen ruimte te maken voor het inkomen van zelfstandigen. Wel moeten ze enige winst maken om een continuïteitsreserve op te bouwen en om de aandeelhouders tevreden te houden. Binnen deze groep heeft ruim 40% een winstniveau van meer dan een ton. Daartegenover kent bijna een kwart een negatief resultaat.
De kleinschalige hotels, waar zelfstandige ondernemers hun inkomen uit de winst betrekken, nemen samen 14% van de sectoromzet voor hun rekening. In circa 900 hotels werken twee of meer zelfstandigen binnen het bedrijf mee. Gemiddeld is er fl 100.000 aan winst om een ondernemerspaar te belonen. De spreiding rond dit gemiddelde is echter groot: 18% heeft een winstniveau beneden fl 25.000; 36% zit boven fl 100.000.
Restaurants
Net als de hotelsector kent de restaurantsector een groot aantal BV’s en NV's die flink winst maken. 19% Van de 3000 restaurants, waar het directieloon al in de kosten is verwerkt, heeft een netto resultaat van meer dan fl 100.000. Een grotere groep (33%) heeft echter een negatief resultaat. Gemiddeld is het winstniveau van de BV’s en NV's per saldo positief; het ligt op 4% van de omzet.
Ruim 2000 restaurants zijn eenmanszaken, waarbij in de winst ruimte moet zitten voor het ondernemersinkomen. 60% Van deze bedrijven komt niet boven fl 50.000 winst.
Bij het grootste deel van de restaurants (4700) werkt naast de ondernemer ook een partner en eventueel een ander gezinslid mee buiten de loonlijst. 34% Van deze bedrijven haalt nog geen fl 50.000,- winst om ondernemer en gezin te belonen. Anderzijds zit 31% veel royaler, met een winst van meer dan fl 100.000.
Verblijfsrecreatie
In de sector van bungalows en campings wordt 80% van de omzet gemaakt door BV’s en NV’s. De 700 bedrijven met de directie op de loonlijst maken gemiddeld ruim 2 miljoen gulden omzet en fl 80.000 winst. 24% Van deze bedrijven draait verlies; 21% heeft een winst van meer dan een ton.
Bij de 800 eenmanszaken is deze sector blijft er onder de streep weinig over. Bijna 30% draait verlies en 52% haalt een winst van minder dan fl 25.000. Het gemiddelde omzetniveau van fl 100.000 wijst erop dat het bedrijf vaak geen fulltime inzet van de ondernemer vraagt, dus dat er wellicht neveninkomsten zijn.
Het meest voorkomend zijn bedrijven waar een ondernemer samen met meewerkende partners inkomen uit de winst moet krijgen. Ruim de helft van 1300 van deze bedrijven haalt minder dan fl 50.000 winst. 21% Behoort tot de positieve uitschieters met een winst van meer dan fl 100.000.
HM302001
