Het samenwerkingsverband Relais & Chateaux is ontstaan uit een fusie van de Franse groepen Relais de Campagne, Relais Gourmands en Chateaux & Hotels. Hospitality Management sprak over de waarde van het lidmaatschap met Paul Stevens van hotel-restaurant Prinses Juliana in Valkenburg en met Peter Ritzen van Kasteel Wittem in Wittem.
Vierhonderd en tien kastelen, landhuizen, molens en andere prestigieuze optrekjes telt Relais & Chateaux in 1996. De naam Relais Gourmands staat klein in het logo vermeld. Het waren eens de eethuizen die met twee of meer sterren vermeld stonden in de Michelin-gids. Ze staan er nog steeds in, maar maken nu deel uit van Relais & Chateaux. Net zoals zes van de acht Nederlandse leden ook deelgenoot zijn van Alliance Gastronomique Néerlandaise. De twee andere leden waren dat ook, maar zij maken nu deel uit van Les Patrons Cuisiniers, een afsplitsing van de alliantie.
Relais & Chateaux is een wereldwijde organisatie met reserveringsnummers in vijf werelddelen. Australië vormt nog een leemte in de één miljoen gidsen, die belangrijke klantenwervers zijn. Maar nog belangrijker is de doorverwijzing door collega's, vooral voor het thuisland van Relais & Chateaux.
Profileren
'Wij sturen meer Nederlanders door naar Frankrijk dan andersom. Wij reserveren erg vaak kamers in Frankrijk.' Het is een uitspraak van Paul Stevens, directeur/eigenaar van hotel-restaurant Prinses Juliana in Valkenburg. Dat bedrijf is lid sinds 1981. 'Ik verzamel alle culinaire en gastvrijheidsgidsen,' zegt hij. 'In Frankrijk is Relais & Chateaux beslist toonaangevend.'
Het is een feit dat de Franse president Mitterand tijdens de Eurotop alleen in een hotel van deze Franse keten wilde logeren. Hij was de enige die geen genoegen nam met het geplande verblijf in een hotel van de Nederlandse Golden Tulip groep. Alleen voor de Franse president werd daarom een zware delegatie beveiligers gestationeerd in en rond het Valkenburgse hotel.
Stevens' bedrijf staat ook met twee sterren vermeld in de Michelin-gids. 'Daar ben ik natuurlijk erg blij mee', zegt hij, 'maar het is toch een restaurant-gids en bovendien niet overal verkrijgbaar. Wij zijn lid geworden van Relais & Chateaux om ons hotel te profileren in het buitenland. Heel veel mensen reizen op de Relais & Chateaux-gids.'
Kasteel Wittem is zelfs nog een jaar langer lid van dit samenwerkingsverband. Peter Ritzen: 'Je onderscheidt je bedrijf van anderen door het lidmaatschap. Het is ook een vakkundige organisatie, met eigen reserveringskantoren. Je kunt Relais & Chateaux ook boeken bij reisbureaus en zelfs via Internet.'
Hij vindt de Relais & Chateaux-organisatie hechter dan bijvoorbeeld 'Leading Hotels in the World'. Ritzen: 'Dat is meer een marketing instrument. Relais & Chateaux werkt ook meer achter de schermen, door de organisatie van workshops voor de leden en voor de pers. En het is een soort kwaliteitsaanduiding. In de zaken zelf staat de persoonlijke service centraal.'
Kleur
Wie lid wil worden van Relais & Chateaux moet beschikken over een persoonsgebonden bedrijf met maximaal negentig kamers. Van belang zijn verder de vijf Franse C's: caractère, courtoisie, calme, charme en cuisine. De hotelfaciliteiten zijn onderverdeeld in vijf categorieën, aangegeven door de kleur van de lelie: groen, blauw, geel, goud of paars. De laatste kleur duidt een locatie in een stadscentrum aan. Een bijzondere keuken wordt aangegeven met een kokslogo.
De kleuren van de Nederlandse leden variëren van groen (Hostellerie Van Gaalen) tot goud (Hotel de Arendshoeve en Landgoed Lauswolt). Ritzen: 'Je kunt zelf je categorie bepalen, binnen de gestelde eisen. Je kunt natuurlijk allemaal goud opgeven, maar daarmee wek je wel erg hoge verwachtingen. Bovendien is de doelgroep voor die hoogste categorie niet de grootste.'
Stevens, die als delegé de belangen van de Nederlandse leden behartigt: 'We hebben onder elkaar een bijzonder vriendschappelijke sfeer. Zelf logeer ik bij voorkeur in hotels van ons verband. De ontvangst is doorgaans voortreffelijk en erg persoonlijk. We zijn één familie, maar wel wat erg groot. Het is wel belangrijk dat je regelmatig de vergaderingen bezoekt, zodat je de collega's waarnaar je vaak doorverwijst ook kent.'
Leden van Relais & Chateaux mogen geen lid zijn van andere gelijksoortige hotelgroepen. Stevens: 'Je moet dus altijd een keuze maken. Het lidmaatschap van de Alliance Gastronomique Néerlandaise mag wel; dat is supplementair. Met de Alliance kopen we gezamenlijk in en voeren ook samen acties. Door de activiteiten met die club timmeren we als Relais & Chateaux in Nederland wat minder aan de weg.'
Goede naam
Potentiële nieuwe leden kunnen zichzelf aanmelden bij het hoofdkantoor in Frankrijk. Dat vraagt in Nederland advies bij de delegé, die overlegt met de collega-leden en indien nodig op inspectie gaat. Eén van de voorwaarden is dat de zaak al een aantal jaren bestaat onder dezelfde directie; een andere is, dat het bedrijf een goede naam heeft.
Stevens: 'We letten ook hier op de kwaliteit en we overleggen goed. We stellen ook zelf wel eens iemand voor om lid te worden.' In 1997 zal het aantal leden teruglopen naar zeven. Jules van Gaalen van Hostellerie van Gaalen trekt zich terug.
Bij accoord dient een entreegeld te worden betaald van 50.000 Franse Francs (circa fl 16.000); in twee termijnen overigens. De jaarlijkse contributie loopt uiteen van FFr. 30.000 (fl 10.000) tot het viervoudige daarvan, afhankelijk van de gekozen gradering en de grootte van de zaak.
De vraag of deze bedragen worden terugverdiend ligt voor de hand. Ritzen: 'Het is natuurlijk ook een soort erkenning. De netto opbrengst is nooit exact na te gaan. Het is wel zo dat we redelijk veel Franse gasten hebben, die, naar ik aanneem, grotendeels dankzij de gids komen. Buitenlanders kennen onze zaken immers doorgaans niet; Nederlanders vaak wel. Daarnaast hebben we nogal wat Duitse, Zwitserse, Amerikaanse en Italiaanse gasten. Wij verwijzen hier in Zuid-Limburg vaak naar elkaar door. 'Ritzen is ook benaderd door de Duitse groep Gast im Schloss/European Castles. 'Maar ik kan geen lid zijn van twee samenwerkingsverbanden. Relais & Chateaux is wereldwijd bekender.'
Auteur: Bert Salden
HM30JAAR HM301996
