De bed & breakfast markt groeit en professionaliseert zienderogen. Wist u dat er in 1995 ongeveer 500 B&B’s in Nederland waren, en dat er inmiddels maar liefst 5.500 zijn? Hoog tijd om Hanny Hoedemaker van de marketingorganisatie Bed & Breakfast Nederland (BBN) uitgebreid aan het woord te laten - in hét vakblad voor de hotellerie.
Hoe ontwikkelt de B&B-markt zich?
Hoedemaker: ‘De markt wordt steeds professioneler. Steeds meer bed & breakfast eigenaren streven naar een maximale bezettingsgraad. Nu zitten de weekeinden meestal al wel vol, maar doordeweeks is er nog een slag te maken. We merken dit vooral bij B&B’s die worden gerund door mensen die het alleen voor het inkomen doen, en niet zozeer bij eigenaren die hun bed & breakfast als bijbaan of hobby hebben. De sterkste groei binnen de markt vindt plaats bij de professionelere B&B-ondernemers die een volledig inkomen nastreven. Dit betekent meer concurrentie tussen B&B’s en hotels, want iedereen wil alle dagen van de week vol zitten. Er is onder de bed & breakfasts in Nederland bijna geen sprake van concurrentie op basis van de kamerprijs. We merken wel dat reguliere pensions met meer dan zeven kamers, die niet altijd met de tijd zijn meegegaan, het zwaarder hebben.’
Snap je het geklaag van sommige hoteliers?
‘Ja, natuurlijk. Dat komt, denk ik, omdat hoteliers weinig tot geen kennis hebben van de bed & breakfast markt. Men klaagt vaak over oneerlijke concurrentie, omdat B&B’s niet te maken hebben met regelgeving. Dat is echter onjuist. Op heel veel vlakken moeten hotels en bed & breakfasts zich aan dezelfde regels houden. Vaak wordt door hotelondernemers gedacht dat je zomaar een B&B kunt starten, maar dat is niet zo. In plaats van over en weer te klagen, kan men beter van elkaar leren. Hoteliers kunnen leren van de factoren die een B&B aantrekkelijk maken, zoals het bieden van oprechte gastvrijheid en gratis draadloos internet, in plaats van gasten daar tientallen euro’s voor te laten betalen. Gelukkig zien veel hotels inmiddels wel in dat het bieden van internet een essentiële dienst is.
‘Bed & breakfast houders kunnen van hoteliers leren op het gebied van kostprijsberekening. Als je ziet hoeveel luxe sommige B&B’s bieden, en de hoeveelheid uren die de eigenaren aan hun logeeradres besteden... En dan toch maar vijftig euro voor een kamer vragen; zeker bij hobbymatige bed & breakfasts. Ik merk dat men niet bang is om meer geld te vragen, maar het is gewoon onwetendheid. Men moet meer om zich heen kijken. Wij geven B&B-houders de tip om zorgvuldig hun prijs te bepalen, dat geldt zeker voor de starters. Ik geloof in gezonde marktwerking. Dit komt de innovatiekracht ten goede.’
Wie werken er mee, wie werken er tegen?
‘We merken dat gemeentes graag meer B&B’s willen, maar dat hoteliers soms minder blij zijn. In het begin was er flink wat weerstand van de lobby uit de hotelbranche. De hotellobby wilde vooral strengere regels voor bed & breakfasts. Tussen landelijke en stedelijke gemeentes leek er geen verschil te zijn in de mate van weerstand.’
Onder meer vanwege de weerstand vanuit de hotelsector en de behoefte om de belangen van kleinschalige logiesondernemers te behartigen, heeft een aantal landelijk opererende B&B-organisaties zich verenigd in het Platform Bed & Breakfast. Deze koepel bestaat uit: Hoevelogies Nederland, Neerlands Goed, Karakteristiek Bed & Breakfast de Pronkkamer, Erfgoed Logies Nederland, Bed & Breakfast Nederland en LTO Nederland (de organisatie van ondernemers in de groene ruimte). Hoedemaker legt de werking van het samenwerkingsplatform uit: ‘Wij werken nauw samen binnen de bed & breakfast sector. We bepalen de gezamenlijke speerpunten en informeren de overheid over thema's die spelen. We merken dat de overheid het prettig vindt om een aanspreekpunt te hebben in de sector van kleinschalige verblijfsrecreatie.'
Hoe is het met de gemeentelijke wet- en regelgeving gesteld? Welke rol speelt BBN hierbij?
‘Het is in Nederland aan de ene kant lastig, omdat iedere gemeente haar eigen beleid ten aanzien van bed & breakfasts mag opstellen. Aan de andere kant is dit juist fijn. Als we naar België kijken, waar de overheid op centraal niveau regelgeving hanteert waar haast niet mee te werken valt, dan ben ik blij dat de gemeentes in Nederland meedenkend en dienstverlenend zijn. Het merendeel van de lokale overheden ziet het nut van deze logiesvorm duidelijk in, omdat het duurzaam is en een impuls geeft aan de economie én de leefbaarheid op het platteland.’
De markt voor B&B’s groeit al zeker tien jaar sterk, de branche is in de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld. Toch bleef lokale wet en regelgeving jarenlang achter. Vind je de overheid in die zin passief?
‘Dat de regelgeving op lokaal niveau pas zo laat op gang is gekomen, heeft te maken met het feit dat er om de vier jaar nieuwe bestemmingsplannen komen. Gemeentes moesten de kleinschalige verblijfsrecreatie zoals B&B's en minicampings eerst planologisch mogelijk maken. De bed & breakfast branche heeft dit niet als nadelig ervaren, want hierdoor heeft de sector veel aan zelfregulering kunnen doen. De ministeries weten ons inmiddels goed te vinden en luisteren goed, daar ben ik erg blij mee. Wij weten wat er speelt binnen de branche en kunnen de overheid goed adviseren.’
Omdat veel gemeentes in het verleden - en sommige nu nog - geen specifiek B&B-beleid hadden, heeft het Platform Bed & Breakfast een beleidsnotitie opgesteld die lokale overheden kunnen gebruiken. Hoeveel gemeentes werken hier inmiddels mee?
‘De notitie is zeer welkom gebleken. Gemeentes kunnen er passages uit gebruiken die op hun situatie van toepassing zijn. Het aantal gemeentes dat niet met onze beleidsnotitie werkt, in welke vorm of variant dan ook, is op twee handen te tellen. Het is niet zo dat alle 430 gemeentes onze notitie één op één hebben overgenomen. Ze kijken veelal naar naburige gemeentes die succes hebben geoogst met hun beleid en nemen dit in een eigen variant deels over.’
Erger jij je wel eens aan instanties?
‘Ik kan slecht tegen bedrijven en organisaties die wet- en regelgeving misbruiken om er zelf beter van te worden. In dit geval wil ik wijzen op de inspectie-instellingen en laboratoria in het kader van legionellapreventie en de misstanden die er rondom de werkwijze van Videma zijn. Zo stuurde Videma een folder van Stichting BREIN naar bed & breakfast houders. Hierin werd gedreigd met een boete van 40.000 euro wanneer er bij controle geen licentie kon worden overlegd. Dat is pure bangmakerij. Wat betreft de legionellapreventie ben ik blij dat we een succes hebben weten te boeken. Nu gelden de verplichtingen alleen nog voor bed & breakfasts die aan zes of meer personen nachtverblijf bieden. Zij moeten een beheersplan en risicoanalyse hebben en twee keer per jaar twee watermonsters laten nemen.’
Wat moet er beter in de wet- en regelgeving?
‘In plaats van de regels absoluut te hanteren (aantal kamers), zou ik ze waar mogelijk liever proportioneel toepassen aan de hand van het vloeroppervlak. Ook zou ik het aantal onnodige regels aan de onderkant van de markt willen beperken of schrappen. Daarvan profiteren niet alleen B&B’s, maar ook de kleinere hotels. In Nederland wordt vooral op lokaal en regionaal niveau gelukkig steeds beter naar de ondernemer geluisterd.’
Wat is je wens op het gebied van wetten en regels?
‘De afschaffing van de verplichte inschrijving bij het bedrijfschap Horeca & Catering en de voor B&B’s zinloze hotelclassificatie. De inschrijfnorm komt uit 1954 en is zeer gedateerd. In de norm staat dat alle logiesadressen met een capaciteit vanaf twee kamers en vanaf vijf bedden zich moeten inschrijven bij het schap. Bed & breakfasts betalen nu mee aan onder meer de hotelclassificatie en benchmarkonderzoeken, maar hier hebben ze zelf geen profijt van. Welke B&B-eigenaar of kleine hotelier heeft behoefte aan een bedrijfsvergelijking? En ooit een B&B gezien met hotelsterren? Voor B&B’s is het niets meer dan een administratieve en financiële last. Naast de administratieve last is er een principieel bezwaar tegen de bijdrage aan het Sociaal Fonds voor de Horeca, aangezien B&B’s geen personeel in dienst hebben.
‘We hebben aan het ministerie van SZW gevraagd om te beslissen over het uitsluiten van B&B’s bij het bedrijfschap Horeca & Catering. De minister heeft hierover advies gevraagd aan de Sociaal Economische Raad (SER). Dit proces loopt inmiddels twee jaar, waarvan één jaar pure vertraging is, omdat men geen beslissing lijkt te kunnen nemen. Het bestaan van de bedrijfs- en productschappen staat al jaren ter discussie. Ik vraag me af waarom we het bedrijfschap Horeca & Catering überhaupt nog in stand zouden moeten houden? Dat de hotelbranche hier zelf nog geen actie tegen heeft ondernomen...’
Wie zijn er in jouw ogen meer innovatief; hoteliers of bed & breakfast houders?
‘Hoteliers en B&B-ondernemers zijn even sterk in het brengen van vernieuwingen. Innovatievermogen hangt vooral af van de ondernemer en is niet aan een bepaalde branche gebonden. Wie er een betere ondernemer is? Ook dat is per individu verschillend en wordt niet door een branche bepaald. We zien binnen de B&B-markt wel een duidelijk verschil in innovatiekracht tussen de B&B’s die een inkomen nastreven en de B&B’s met een hobbymatig karakter. Ik juich professionalisering toe, zolang het niet ten koste gaat van de gastvrijheid.’
Zouden jullie minder zichtbaar zijn geweest wanneer beleidsmakers en brancheverenigingen, zoals Koninklijke Horeca Nederland, jullie meer links hadden laten liggen?
‘Ja, dat denk ik wel. Als men ons had stilgezwegen, dan zouden we waarschijnlijk minder geageerd hebben. Maar de bed & breakfast branche wordt als volwaardig gezien en men laat ons dus niet links liggen.
‘Bed & Breakfast Nederland werkt prima samen met de RECRON. Dit gaat goed omdat we beide een andere basis hebben. KHN roept af en toe wat in de media over de B&B-sector om de eigen achterban tevreden te stemmen. Het directe contact met sectorvoorzitter Frans Hazen en sectormanager Hans van der Kooij is goed, maar de rest van het bestuur kennen we eigenlijk niet goed. Het Platform Bed & Breakfast zou wel eens met het sectorbestuur van de Sector Hotels van KHN om de tafel willen zitten.
‘Samenwerkingsverbanden tussen B&B’s en hotels zijn er voldoende. Vooral op lokaal en regionaal niveau werkt men samen door gasten naar elkaar te verwijzen. En de horeca en recreatiebedrijven in de omgeving van een B&B profiteren van de gasten. Zij trekken er overdag immers op uit om te recreëren, en ‘s avonds eten ze in dat leuke restaurant dat de B&B-houder aanbevolen heeft.’
Wat zou je doen als je morgen een dag lang de voorzitter of sectormanager van de Sector Hotels bij Koninklijke Horeca Nederland zou zijn?
‘Ik zou een stevige communicatieafdeling vormen, en iedereen binnen KHN de opdracht geven om alle externe communicatie via die afdeling te laten lopen. Miscommunicatie wordt zoveel mogelijk beperkt door met één heldere reactie of één advies naar buiten te treden. Om standpunten goed uit de verf te laten komen, zou ik één visie naar buiten uitdragen, in plaats van toe te staan dat leden op eigen gelegenheid hun mening links en rechts in de media ventileren.
‘De manier waarop we communiceren verandert. De tijd dat je als organisatie wild om je heen moest slaan in de media, om zo de massa achter je te krijgen, is voorbij. Het is veel moderner om subtiel, objectief en open te communiceren. Voordat wij met het Platform Bed & Breakfast een beleidsadvies geven, voeren we eerst via de e-mail en internetfora met opinieleiders discussie. Zodra iedereen is gehoord, schaven we aan het advies en geven we het akkoord. Pas daarna treden we met één verhaal naar buiten.’
Het budget van het NBTC was 2010 bijna 50 miljoen. Wat zou jij ermee doen?
‘Ik zou campagnes voor Destinatie Nederland veel meer online inzetten en internationaal samenwerken om zo content te delen. Er zijn grote verschillen tussen zichtbaar zijn op internet met duurzame content en campagnes organiseren. Op internet vindbaar zijn is blijvend, een campagne is maar tijdelijk. Op het internet kun je op de lange termijn een autoriteit worden en bij een campagne zakt de aandacht na afloop van de actieperiode weg; dat is zonde. Dit vraagt om anders denken. Niet denken vanuit het aanbod, maar vanuit de vraag, dus vanuit de gast. Gasten zoeken tegenwoordig online met langere zoektermen dan “vakantie Nederland”. De zoekopdrachten zijn veel gedetailleerder, dus daar moet je op inspelen.’
Een spin-off van jullie site Bedandbreakfast.nl is Bedandbreakfast.eu. Waarom hebben jullie dat gedaan en wat is de ambitie met deze Europese tak?
‘Op de wereldkaart is Nederland maar een klein landje. Je moet groter kunnen denken en samenwerkingsverbanden durven aangaan. Voor ons was Bedandbreakfast.eu een belangrijke stap om zichtbaar te blijven op het internet. Onze ambitie was om de grootste B&B-website van Europa te worden. Met 31.500 adressen hebben we dat inmiddels weten te realiseren. De volgende stap is om in de doellanden te kunnen opereren met kantoren of ambassadeurschappen om de dienstverlening te verbeteren.’
Concluderend mogen we stellen dat de bed & breakfast-markt in Nederland en Europa voor hoteliers een sector is om goed in de gaten te houden en niet te onderschatten.
Over Bed & Breakfast Nederland
Bed & Breakfast Nederland (BBN) is een marketingorganisatie voor bed & breakfast eigenaren in Nederland, waarbij ruim 4.000 bed & breakfast eigenaren zijn aangesloten. De organisatie is opgericht in 1999 met het doel een compleet overzicht te bieden van bed & breakfast accommodaties in Nederland. BBN heeft hiermee aan de vraag beantwoord van B&B-eigenaren om beter vindbaar te zijn op internet.
Online marketing vormt een belangrijke spil tussen eigenaren en bezoekers van B&B’s, en BBN vervult hiermee een belangrijke promotionele rol voor bed & breakfast eigenaren in Nederland. BBN biedt naast de portal www.bedandbreakfast.nl andere marketingmiddelen om bed & breakfast in Nederland te promoten, waaronder het boek 'Bed & Breakfast in Nederland'. BBN heeft met haar promotionele activiteiten een wereldwijd bereik en onderhoudt contacten met diverse marktpartijen in binnen- en buitenland, zoals de overheid, bed & breakfast organisaties uit andere landen en de (internationale) media.
BNN heeft een aantal jaren van sterke groei doorgemaakt, waarin het aantal aangesloten B&B-eigenaren snel toenam. De komende jaren ligt de nadruk op professionalisering en kwaliteit. Daarnaast wil BBN de marketingcommunicatie en dienstverlening uitbreiden.
BBN wil een servicegerichte, vooruitstrevende en kostenefficiënte dienstverlener zijn voor zowel bed & breakfast eigenaren in Nederland als bed & breakfast bezoekers uit binnen- en buitenland.
De bed & breakfast sector in cijfers
Tussen 2000 en 2009 is maar liefst 85% van het huidige aantal B&B’s gestart. Voor 50% van alle B&B-eigenaren is de B&B een nevenactiviteit, voor 16% is het de hoofdactiviteit waaruit een volledig inkomen wordt gehaald. Bijna 75% van de B&B’s in Nederland heeft een jaaropbrengst van 10.000 euro. De sector heeft sinds eind 2006 een eigen classificatiesysteem in de vorm van 1 tot maximaal 5 tulpen. Er zijn in Nederland naar schatting tussen de 5.000 en 5.500 bed & breakfasts die samen goed zijn voor 12.000 kamers en 28.500 bedden. De helft van de bed & breakfasts ligt binnen de bebouwde kom en de andere helft in het buitengebied. Een Nederlands B&B-adres heeft gemiddeld 2,4 gastenkamers en 5,7 slaapplaatsen. Ruim de helft van de beginnende B&B-ondernemers investeert maximaal 10.000 euro.
Sinds het begin van deze eeuw schommelt het jaarlijkse aantal overnachtingen in een B&B tussen de 80 en 85 miljoen. Een Nederlandse B&B was in 2008 gemiddeld 298 dagen per jaar geopend, 32% van de B&B’s geeft aan 365 dagen open te zijn geweest. De gemiddelde kamerprijs in 2008-2009 lag op 65 euro. In 2008 werd een gemiddeld aantal gasten ontvangen van 196 per B&B en het aantal overnachtingen bedroeg gemiddeld 356 (1,8 overnachting per gast). Bij 87% van de B&B’s kan gratis worden geparkeerd. Bron: www.bedandbreakfast.nl en Wegwijs in de Bed & Breakfastsector (2010) NRIT Media en Bed & Breakfast Nederland.
Wie is Hanny Hoedemaker?
Hanny Hoedemaker (1972) is sinds 2006 voorzitter van het Platform Bed & Breakfast Nederland, maar al in 1999 richtte zij de website www.bedandbreakfast.nl op. Hoedemaker is inmiddels twaalf jaar verbonden en betrokken bij de branche. Zij is een no-nonsense type en noemt zichzelf nuchter. Zij houdt ervan om dingen simpel te houden én te maken. Geen dikke rapporten, maar de essentie op één A4-tje. In een snelle wereld moet je snel kunnen reageren en flexibel zijn. Bij BBN hanteert Hoedemaker een werkcultuur op basis van zelfstandigheid, waarbij iedereen zeer gemotiveerd is in het eigen vakgebied en telkens met nieuwe ideeën komt. De licentiekosten voor Videma noemt ze ‘toeslagterrorisme’. Hoedemaker gelooft vanwege horizontale branchevervaging niet in kolomdenken. Zij houdt van op vakantie gaan en dan overnachten in B&B’s. Heeft het liefst verse ingrediënten bij het ontbijt: brood, jus d’orange en een eitje. 'Je moet het brood kunnen ruiken en de sapcentrifuge horen ratelen.' Een ochtendkrant mag ook niet ontbreken. Hoedemaker hekelt bureaucratie, omslachtig taalgebruik en de schouderklopjescultuur in Nederland. Zij doet aan tennis, snowboarden en zeilen. Houdt van gezellig koken en eten met vrienden. Heeft samen met haar man Olaf twee kinderen en werkt daarom heel bewust zoveel mogelijk tijdens schooltijden.
Een B&B runnen is een roeping
Volgens Bed & Breakfast Nederland (BBN) is de grootste meerwaarde van een B&B ten opzichte van hotel de missie van de uitbater. Het is meer dan een gewone baan, het is een roeping. Want als je de omzet deelt door de uren die de B&B-eigenaar erin stopt, dan verdient hij of zij er niet veel aan.
Flexibiliteit en gastvrijheid
Die roeping uit zich in gastvrijheid en flexibiliteit. Hoe laat gasten ook aankomen en hoe vroeg ze ook willen gaan, een bed & breakfast eigenaar zal er niet gauw iets van zeggen. Een uitstekende service is een ander kenmerk. Een krantje bij het met zorg bereide ontbijt, bijvoorbeeld. En als de gasten gebruik willen maken van internet, dan zal een B&B daar geen geld voor vragen. Terwijl een hotel bovenop de kamerprijs vaak nog pakweg 20 euro vraagt voor WiFi.
Betere service
Hoteliers klagen soms dat B&B-eigenaren veel minder hoeven te investeren en aan minder regels hoeven te voldoen, terwijl ze wel gasten 'afpikken'. Maar dit is een misverstand. De financiële en administratieve lasten zijn in het geval van een B&B over minder kamers om te slaan.
Van alles het beste
Nederlandse B&B-eigenaren hebben de lat ongelooflijk hoog gelegd. Geen gewoon bed, maar een Auping- of Hästings; alleen de beste materialen zijn goed genoeg. Een B&B is soms duur, maar dat komt dan omdat het aanbod zo perfect is. Nederlandse bed & breakfast eigenaren zijn perfectionistisch en daar staat een prijs op.
Unieke beleving
Heel belangrijk is de unieke beleving die een bed & breakfast biedt. Een kijkje in het leven van de gastfamilie, dieren voederen op de boerderij, met de eigenaar een ritje door de omgeving maken... Wat mensen zoeken, is authenticiteit, echtheid, een persoonlijke touch, en dat vind je nog bij B&B’s. Bijvoorbeeld: een perfect gerestaureerd negentiende-eeuws herenhuis, klassiek ingericht maar met een mooie, moderne 'snit'. Of een oude hoeve, waar je binnen wordt verrast door een minimalistische Zen-inrichting. Verse aardbeien uit de tuin bij het ontbijt. Dat is echte meerwaarde; authenticiteit die je bij een hotel zelden vindt.
Trends
Bed & breakfasts worden luxer en professioneler, en vormen zo een prima alternatief voor de hotelkamer. In 1995 sliep men bij de helft van de B&B’s nog op de kamer van een studerende zoon of dochter en deelde men de badkamer met de eigenaren. Dat soort bed & breakfasts verdwijnt; de branche wordt professioneler. Mensen laten een deel van hun huis speciaal verbouwen voor de B&B. Of ze kopen nieuwe mooie panden aan en betalen die af met de inkomsten uit de bed & breakfast-functie. Tegenwoordig zijn er ook veel meer mensen fulltime bezig met hun logeeradres, in plaats van dat het een ‘bijbaantje’ is. Er is geen verzadiging aan B&B’s. Gasten zoeken steeds meer naar perfectie, naar meerwaarde. Voor B&B’s die deze meerwaarde bieden, is nog genoeg ruimte.
Zakenreizigers ontdekken B&B
Steeds meer bedrijven boeken bed & breakfasts voor zakenrelaties uit binnen- en buitenland. Dat deze zakenreizigers een beroep doen op B&B’s, wil zeggen dat deze accommodaties dezelfde kwaliteit bieden als een hotel. Zakenreizigers zijn weliswaar praktisch ingesteld, maar ze willen niet het onpersoonlijke van een hotel. Dus voor hen is een B&B ideaal.
Foto: Photodette
HM302011
