Netcongestie is een groot probleem voor ondernemers die een bedrijf willen starten of uitbreiding op de agenda hebben staan. Vanwege capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnetwerk zijn er lange wachtlijsten voor bedrijven die een nieuwe, of zwaardere, aansluiting willen en verbetering is op korte termijn niet in zicht. Ondernemers zullen daardoor geduld moeten hebben, of het probleem op een creatieve manier zien te omzeilen zoals hotel The Florian twee jaar geleden deed.
De huidige situatie kent twee voorname oorzaken. Ten eerste is er tegenwoordig een veel grotere vraag naar stroom dan in de afgelopen decennia het geval was. Mensen rijden in elektrische auto’s, koken elektrisch en hebben over het algemeen veel meer elektrische apparaten in huis. De afname van elektriciteit is daardoor toegenomen en het Nederlandse stroomnet is hier simpelweg niet op berekend. Veel van de huidige elektriciteitsnetten gingen zo’n honderd jaar geleden de grond in en zorgen voor een logistiek knelpunt in de keten. De tweede oorzaak van de verstopping op de energiemarkt komt voort uit de goede bedoeling om zo veel mogelijk, en zo snel mogelijk, te verduurzamen. Als maatschappij willen we minder afhankelijk worden van vervuilende fossiele brandstoffen als steenkool en gas en zo veel mogelijk overstappen op hernieuwbare bronnen als zon en wind. De stroom die wordt opgewekt via onder meer windmolens en zonnepanelen heeft echter een grilliger karakter dan de stroom die uit een energiecentrale komt: soms schijnt de zon niet, of waait het weer harder dan op andere momenten. Deze grilligheid, en het feit dat het elektriciteitsnetwerk erop ingericht is om stroom te ontvangen van één centrale locatie en niet decentraal van verschillende locaties als velden met zonnepanelen en windmolenparken, zorgen mede voor de netcongestie. Het issue is momenteel niet dat er te weinig stroom wordt opgewekt, maar dat er te weinig netcapaciteit is om stroom op piekmomenten op de juiste plek te krijgen.
Hier zal de komende jaren weinig verandering in komen. Netbeheerders werken eraan om de capaciteit te vergroten, maar een oplossing voor dit probleem is er op korte termijn niet: “Er is geen quick win. We investeren maximaal in de netten, binnen nu en 2050 zal een op de drie straten open moeten omdat de kabels daar verzwaard worden”, legt Theo Scholte van Netbeheer Nederland, de brancheorganisatie van energienetbeheerders, uit. “We doen het maximale, maar de vraag groeit sneller dan dat wij kunnen bijbouwen. Dat maakt dat er nu zoveel bedrijven moeten wachten, volgens de meest recente cijfers staan er in het land zo’n zesduizend ondernemers op de wachtlijst voor de afname van elektriciteit.” Uitbreiding van de capaciteit zal de komende jaren dus niet voor een snelle oplossing zorgen, maar dat betekent niet dat er helemaal niets mogelijk is: “We moeten niet met z’n allen gaan zitten wachten tot het net verzwaard is. Er zijn wel degelijk dingen die we nu al met elkaar kunnen doen. Op het moment dat we de netten beter en slimmer gaan gebruiken, kunnen wij wel nieuwe partijen toelaten op het net of openstaande aansluitingen versneld verzwaren. Dat betekent dat we aan bedrijven kunnen vragen om de spits te mijden en processen eventueel in de tijd te verplaatsen. Het gebruik en de teruglevering moeten we veel meer gaan spreiden, zodat we de netten optimaal kunnen gebruiken en we de pieken breder maken en afvlakken. Als we dat met elkaar doen, is er heel veel mogelijk. Het is daarom belangrijk dat netbeheerders en bijvoorbeeld hoteliers met elkaar in gesprek gaan over de mogelijkheden.”
Een van de ondernemers die een oplossing heeft gevonden voor het probleem is hotelier Tony Chu. Zijn hotel The Florian bevindt zich onder de rook van Schiphol in een kantoorpand uit de jaren negentig. Tijdens de verbouwing in 2020 kreeg Chu al bericht van netbeheerder Liander dat de vastgelegde capaciteit werd overschreden. Op dat moment was dat nog geen reden tot zorg, aangezien er voor de werkzaamheden verschillende grote machines werden gebruikt die veel stroom vroegen. Samen met zijn elektricien sloeg Chu echter aan het rekenen en hieruit kwam naar voren dat het hotel tijdens normale bedrijfsvoering op bepaalde momenten ook meer stroom nodig heeft dan contractueel met de netbeheerder is afgesproken. The Florian heeft, net zoals de meeste hotels, te maken met twee piekmomenten: ’s ochtends wanneer gasten opstaan, douchen, hun haar föhnen en ontbijten. Dan gaan zakelijke gasten richting hun congressen of kantoor en de recreatieve gasten Amsterdam in of een andere activiteit ondernemen. ’s Avonds volgt de tweede piek wanneer de keuken diners gaat voorbereiden en serveren en gasten op hun kamer de tv aanzetten of een laptop opladen. Gedurende de dag blijft The Florian netjes binnen de met Liander afgesproken capaciteit, maar het zijn deze twee pieken die ervoor hadden kunnen zorgen dat het hotel maar op halve capaciteit had kunnen draaien.
Op zoek naar oplossingen leek Chu in eerste instantie veroordeeld te zijn tot zaken als gasgeneratoren en dieselaggregaten. Vanuit onder meer duurzaamheidsoogpunt was dit echter niet wenselijk en uiteindelijk koos The Florian voor een combinatie van een grote accu in de kelder en zonnepanelen op het dak: “Het werd een totaalplaatje, waarbij we aan de ene kant stroom opwekken en dat wat we opgewekt hebben ook opslaan. Het accusysteem wordt tijdens zonuren opgeladen door de zonnepanelen en tijdens momenten dat er geen zon is vanuit het net. Dat bij elkaar zetten we dan in tijdens de piekmomenten. Achter het systeem zit slimme software die herkent hoeveel er wordt gebruikt in het hotel en als het nodig is springt het zelf bij. Dat kunnen we zelf instellen: onze grens qua netstroom ligt op 137 kilowatt, dus zodra we de 120 kilowatt overschrijden treedt het accusysteem in werking.” Met nieuwe dakbedekking, de zonnepanelen en de accu vergde de aanschaf van het systeem een flinke investering op een onverwacht moment. Zonder deze oplossing had The Florian echter maar een deel van haar kamers kunnen verhuren en inmiddels werkt Chu eraan om ook laadpalen voor elektrische voertuigen aan het systeem te koppelen: “Het kwam niet zo geweldig uit natuurlijk. Je hebt een bepaald budget in gedachten voor de bouw en dan krijg je er een probleem bij dat er aan het begin niet direct leek te zijn. In ons geval viel het nog mee omdat het alleen om de pieken ging en we geen heel groot tekort moesten opvangen. Dit systeem is ook ideaal om op grotere schaal toe te passen, al nemen de kosten dan ook toe.”
Blijf op de hoogte!
Twee keer per week het actuele en relevante hotelnieuws in je mailbox? Schrijf je hier in voor onze digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
