Warme temperaturen stimulans voor horeca

In 2015 zullen de marktsectoren voor het tweede jaar op rij groeien. De industrie en transport sloegen door de exportgroei al eerder het groeipad
in. Nu vertonen ook binnenlands georiënteerde sectoren plusjes. Meer vertrouwen bij consumenten en producenten, de aantrekkende woningmarkt en langzaam herstel op de arbeidsmarkt zorgen voor deze omslag. Zorg en overheid krimpen als enige sectoren nog wel door een sterke focus op uitgavenbeperkingen.

*Groei industrie neemt af*
De matige economische situatie in Europa en de ongunstige concurrentiepositie vanwege de relatief hoge energieprijzen, zet in de industrie de raffinagesector en de petrochemie onder druk. Raffinaderijen kampen met overcapaciteit als gevolg van onder andere buitenlandse concurrentie. In de transportsector daalde de overslag in de haven van Rotterdam in de eerste drie kwartalen van dit jaar met 11% door minder overslag van minerale olie. Wel worden er meer containers overgeslagen. Het vervoer door de lucht laat flinke groei zien doordat o.a. de machine-industrie goed draait. Ook het wegtransport zit weer duidelijk in de lift door de aantrekkende binnenlandse vraag. Logistieke dienstverleners profiteren van de ontwikkeling van e-commerce. Deze partijen worden veel vaker ingeschakeld door retailers of fabrikanten om de opslag en levering te doen.

*Margeslijtage in de groothandel*
Door de bovengenoemde concurrentie van logistieke dienstverleners kampt de traditionele groothandel sinds enkele jaren met margeslijtage. Groothandels in agrarische producten en voedingsmiddelen hebben daarbij te maken met prijsdalingen. In de agrarische sector blijft het door de lage prijzen bij de pluimveehouderij tobben. Akkerbouw, zuivel en sierteelt kennen daarentegen een goed uitvoerjaar. Melkveehouders profiteren juist van gedaalde voerkosten en een nieuwe piek in de melkprijzen. Groothandels in non-food consumentenproducten en bouwmaterialengroothandels laten na flinke omzetkrimp weer herstel zien.

*Voorzichtige kentering in detailhandel*
Voor het eerst sinds 2011 steeg in de periode mei t/m augustus de binnenlandse consumptie weer eens vier maanden op rij. Geholpen door het betere consumentenvertrouwen is er een voorzichtige kentering in de verkoopvolumes in de detailhandel. *De beduidend warmere temperatuur in 2014 zorgt voor een stimulans in de horeca en recreatie. Vooral de grote steden trokken meer buitenlandse bezoekers waardoor het aantal hotelovernachtingen opliep.*

*Zakelijke dienstverlening*
De zakelijke dienstverlening deint vaak mee op de golven van de Nederlandse economie. Deelsectoren als notarissen, managementadviesbureaus, de architecten- en ingenieursbranche en reclame en design profiteren van het economisch herstel. Ook de uitzendbranche laat een sterk herstel zien vanwege de aangetrokken vraag naar zowel technisch, industrieel als administratief personeel. Beveiliging, schoonmaak en reisbureaus kampen nog wel met structurele ontwikkelingen, zoals minder kantoormeters en respectievelijk minder vakanties die druk op de omzet zetten.

*Orderboeken bouw beter gevuld*
Ondanks een terugval van het bouwvolume in het 2e kwartaal, na 4 kwartalen van groei, raken de orderboeken weer beter gevuld. Bouwondernemers worden optimistischer al liet oktober wel een daling zien ten opzichte van september. De renovatiesector profiteert nog van het verlaagde btw-tarief tot halverwege 2015. Het lijkt er echter wel op dat het effect van de lagere btw al grotendeels is uitgewerkt. ING Economisch Bureau verwacht dat de bouwproductie dit jaar en volgend jaar met 2,5% groeit.