Een lesboek voor restaurant- en serveertechnieken uit de jaren tachtig definieert het hotel als volgt: ‘In deze inrichting, die de gast logies verstrekt tegen betaling, verhuurt de exploitant kamers met of zonder ontbijt.’ De ontwikkelingen binnen de hotellerie, en met name de opkomst van wellness in hotels, maken duidelijk dat deze definitie uit vervlogen tijden stamt.
Hotels met (ver)bouwplannen blijven wellness in hun projecten opnemen. Het lijkt erop dat de opkomst van wellness in de hotelsector voorlopig nog niet is uitgewoed. De hotelier die een kleine acht jaar geleden zijn hotel verbouwde met het fysieke welzijn van zijn gasten in het achterhoofd, behoorde tot een minderheid van vijf procent. Dit percentage is inmiddels opgelopen tot rond de twintig procent. Er kan daarom eigenlijk niet meer gesproken kan worden van een trend; wellness is een vast onderdeel binnen de hotellerie geworden. Her en der gaan inmiddels wel stemmen die kritische vragen stellen bij deze ontwikkeling. Moeten hoteliers zich niet gewoon richten op hun kernactiviteit? Dat is nog altijd het exploiteren van kamers en zalen.
Ontwikkelingen
Er zijn een aantal aanhoudende maatschappelijke ontwikkelingen die debet zijn aan deze aanhoudende vraag naar wellness. Ten eerste neemt onder consumenten de werkdruk en sociale druk toe, waardoor men kritischer en veeleisender is geworden. Er is een vorm van 'consumentisme' ontstaan die zich kenmerkt door een sterke hang naar luxueuze en intensieve activiteiten. Men heeft bij steeds minder beschikbare vrije tijd meer behoefte gekregen aan kwaliteitstijd. Door de toegenomen welvaart worden de kosten van activiteiten en producten steeds minder belangrijk.
Naast de economisch maatschappelijke ontwikkelingen zijn er - deels hieraan gerelateerd - nog twee demografische trends aanwezig die de vraag naar wellness voortduwen. Ten eerste wordt de groep tweeverdieners met een hoog bestedingspatroon groter. Zij willen kwaliteit en zijn bereid daarvoor te betalen. Een tweede ontwikkeling in de demografie van Nederland is dat de samenleving steeds verder vergrijst.
Bij dit alles zijn de bezoekers van wellnessfaciliteiten in te delen in twee groepen, te weten de gasten die voor ontspanning en schoonheidsbehandelingen komen, en de gezondheidsgasten. Deze laatste groep bezoekt een wellnesslocatie in eerste instantie ter verbetering van de gezondheid.
Wellness en fitness
Fitness is het geheel van sporten en activiteiten die bedreven worden in sportscholen en fitnesscentra. Het uiteindelijke doel van fitness is gericht op algehele conditieverbetering, vetverbranding en afslanken, of op de versterking van spiermassa. De apparaten waarmee men in fitnesscentra en sportscholen oefent, zijn erop gericht om specifieke spiergroepen te gebruiken en blessures te voorkomen. Deze apparaten zijn specifiek voor fitness ontwikkeld en heten daarom fitnessapparaten of -toestellen. Voorbeelden hiervan zijn de crosstrainer, de hometrainer en de trilplaat.
Met wellness wordt een gezonde balans tussen lichaam en geest bedoeld, waardoor een gevoel van algeheel welbehagen kan ontstaan. Wellness betekent ook ‘zich gezond voelen’. Het begrip kan worden omschreven als een gemoedstoestand waarin gezondheid en geluk met elkaar gecombineerd zijn. Factoren die bijdragen aan gezondheid en geluk, dragen dus bij aan wellness. Wellness heeft in veel gevallen een luxeaspect en komt veel voor in rijkere samenlevingen. Dit komt omdat wellness pas nagestreefd wordt nadat aan basisbehoeften als voedsel, huisvesting en medische zorg is voldaan.
Interhiva levert al meer dan dertig jaar wellnessproducten aan particulieren en professionele ondernemers. Op tal van plaatsen in Nederland zijn sauna's, fitnessclubs en grote beautycentra te vinden die door de afdeling Projecten van Interhiva zijn ontworpen en geïnstalleerd. Interhiva Projecten ontwerpt, bouwt of richt zwembaden, sauna's, whirlpools, stoomcabines, dompelbaden, kruidenbaden en zonnestudio's in. Daarnaast levert het bedrijf service op de exploitatie van een wellnesslocatie.
Sales director Jacques Schemmekes ziet fitness als ontspanning door inspanning en wellness als een vorm van sociale en luxe ontspanning. De laatste jaren ziet Schemmekes dat de investeringen die door hotels gedaan worden op het gebied van ontspanning, sterk aan het toenemen zijn. 'Men legt een nieuwe sauna aan, of een zwembad en neemt vaak als referentiekader de grote Duitse en Oostenrijkse hotels,’ aldus Schemmekes.
De wellnesstrend is in deze landen namelijk al heel lang gaande. Wellness is in wezen uitgevonden in Duitsland. (Ook fitness.) Hoteliers in Nederland willen hun gasten nu ook meer bieden dan alleen maar een overnachting tegen betaling. Volgens Schemmekes kan men al lang niet meer spreken van een trend: wellness hoort gewoon bij de hotellerie.
Een opmerkelijke ontwikkeling die samenhangt met het toegenomen aantal wellnessfaciliteiten in hotels, is de opkomst van het internet. Schellekens: 'Waar vroeger mensen op aanraden van anderen een hotel boekten, kijkt, vergelijkt en boekt men nu een hotel merendeels via het internet.’
Voorheen ging men op zoek naar een goed hotel om te overnachten. Tegenwoordig wordt een hotel eerder geboekt op basis van de aanwezige faciliteiten. Hotelgasten willen dus meer faciliteiten tot hun beschikking hebben; het blijft daarna wel de vraag of ze uiteindelijk van die faciliteiten, zoals wellness, gebruik gaan maken. Dat er behoefte bestaat aan meer wellnessaanbod, staat buiten kijf. Interhiva heeft het aantal hotels in de klantenportefeuille gestaag zien groeien. Het is volgens Schemmekes niet zo dat andere klantengroepen verdwenen zijn; er komen gewoon meer hoteliers bij.
Operationele kaders
Hoteliers die plannen hebben om zich op wellness te storten, moeten rekening houden met veel extra wet- en regelgeving. Afhankelijk van wat voor soort wellnessactiviteiten er in of bij het hotel komen, moet de hotelier onder meer rekening houden met de drank- en horecawet, APV, exploitatievergunning, hygiënecode horeca, arbowet, tijdelijke regeling legionellapreventie, leefmilieuvergunning, bouwverordening, besluit veiligheid attractie- en speeltoestellen en besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen.
Ook zal er goed opgeleid en deskundig personeel aangetrokken moeten worden. Hoewel er geen diploma’s vereist zijn om een wellnessfaciliteit te exploiteren, verwachten de gasten wel deskundigheid van het personeel.
Naast goed opgeleid personeel kunt u er nog voor kiezen om uw wellnessfaciliteit erkenning te geven door het aan te melden bij een keurmerk. In Nederland bestaat de Stichting Landelijke ErkeningsRegeling Fitness (LERF, www.lerf.nl). Internationale gasten zullen zich wellicht meer aangetrokken voelen wanneer uw wellnessfaciliteiten aangesloten zijn bij de International Health Racquet and Sportclub Aasociation (IHRSA, www.ihrsa.org).
Het aantal hotels in Nederland dat wellnessprogramma’s aanbiedt, neemt dus sterk toe. Van de vele soorten arrangementen scoort het beautyarrangement, waarbij het feitelijke wellnessprogramma al dan niet in het hotel wordt aangeboden, momenteel het hoogst. Denkt u nog na over het aanbieden van een wellnessprogramma of wilt u weten wat er in de wellnessbranche leeft, kijk dan op www.arrangementen.info of www.beautyweekend.nl. Voor het aanleggen en inrichten van wellnessfaciliteiten kunt u te rade gaan bij een van de bedrijven in het kader.
Handige adressen:
Technogym, www.technogym.nl
Interhiva, www.interhiva.nl
Babor Cosmetics, www.babor-shop.nl
Bonhof Groep, www.bonhoefgroep.nl
ADA Cosmetics, www.ada-cosmetics.com
Liberty Wellness, www.libertywellness.nl
Verschillende typen wellnesscentra / spa’s:
Club spa’s: fitness als primair doel, variatie in professionele behandelingen
City hotel en Urban spa’s: gelegen in stedelijke hotels. Voor hotelgasten en niet-hotelgasten.
Dagspa: dagprogramma’s en uur-tot-uur behandelingen zoals massages.
Destination spa: gasten reizen voor hun gezondheid naar een specifieke spa. Vaak all-inclusive programma.
Medische spa: nadruk op preventieve gezondheidsproblemen en cosmetische behandelingen.
HM302008
