Wethouder Klaas Verschuure, wethouder Economische Zaken en Ruimtelijke Ontwikkeling in Gemeente Utrecht, licht toe waarom de stad Utrecht een 'hotelstop' hanteert. Tot 1 januari 2023 worden er (in principe) namelijk geen hotels meer bijgebouwd.
In welke gevallen is bouw van hotels nog wel mogelijk binnen de geldende kaders?
“Onlangs hebben we de Utrechtse hotelmarkt tegen het licht laten houden. Mede op basis daarvan hebben we het hotelbeleid geactualiseerd. Voor de reguliere hotelmarkt worden momenteel plannen uitgewerkt voor ongeveer 1.500 tot 1.800 nieuwe hotelkamers. Daarna willen we een pas op de plaats maken tot 1 januari 2023. Dit betekent dat als we nu bestemmingsplanwijzigingen ontvangen, we in principe geen nieuwe hotels meer toestaan, mits het gaat om bijzondere concepthotels (tot 50 kamers) of hotels voor specifieke doelgroepen. Uitbreidingen van bestaande hotels met een kwaliteitsdoel zijn ook nog mogelijk. De Utrechtse hotelmarkt kan hiermee op adem komen en absorptievermogen tonen. In 2022 kunnen we bekijken wat de effecten zijn van de capaciteitsverruiming op de bestaande hotels.”
Is het ombouwen van kerken tot hotels een dergelijke uitzondering? Denk aan het pas geopende BUNK Hotel in Utrecht.
“Soms zit er nogal wat tijd tussen het verlenen van een vergunning en de daadwerkelijke bouw of verbouwing en opening van een hotel. Het dit jaar geopende BUNK Hotel is vergund onder de ‘oude ‘ voorwaarden die golden vóór de actualisatie van het hotelbeleid. Het initiatief voldoet aan die voorwaarden: zo gaat het om een monumentaal pand, het hotelconcept is uniek, het heeft een unieke inrichting en het is gericht op nieuwe doelgroepen en verblijfstoeristen van onze stad.”
Is er, net zoals in Amsterdam, sprake van een bepaald gebied waar een dergelijke ‘hotelstop’ geldt? Rotsoord krijgt immers een groot hotel, en dit ligt tegen het centrum aan.
“De situatie op de hotelmarkt in Amsterdam is niet te vergelijken met Utrecht. De hotelstop in Amsterdam wordt ingegeven door over-toerisme. In Utrecht doen we een ‘pas op de plaats ‘ om de hotelmarkt op adem te laten komen. Er is dus ook geen sprake van een bepaald gebied waar een hotelstop geldt.”
Welke gebieden/wijken van de stad bieden mogelijkheden voor hotelontwikkeling?
“De mogelijkheden zijn niet gebieds- of wijkgebonden; het gaat om bijzondere concepten of doelgroephotels. Op basis van het recente marktonderzoek scherpen we de vermelde criteria nader aan en sturen we op een onderscheidende, kwalitatieve ontwikkeling. We willen voor bijzondere concepthotels met maximaal 50 kamers en bijzondere doelgroephotels een uitzondering kunnen maken (‘nee, tenzij’), omdat deze in Utrecht beperkt aanwezig zijn en een unieke toevoeging op het bestaande aanbod kunnen vormen.”
De verwachting is dat er tot en met 2021 in totaal 15 tot 21 hotels bij komen in Utrecht. Bijna een verdubbeling van het huidige aantal kamers. Het zijn dus met name grote hotels. Hoe lang lagen deze plannen er al en is er een overzicht van alle realisaties en de bijbehorende locaties?
“Er komen zowel kleinere als grotere hotels bij, variërend van bijvoorbeeld kleine 1- of 2-kamerhotels in de werfkelders aan de Oudegracht tot boutiquehotels in het centrum. Sommige plannen zijn inderdaad al heel lang bekend, maar zijn door uiteenlopende redenen (o.a. de financiële crisis) nog niet gerealiseerd.”
Op welke manier wil/gaat de gemeente toerisme en zakelijk bezoek aan de stad Utrecht stimuleren?
“Utrecht is populair. Dat is te zien aan het aantal mensen dat onze stad bezoekt. We hebben er voor gekozen om niet in te zetten op grootschalig toerisme, maar toerisme dat past bij het karakter van de stad. We willen de verblijfsduur van bezoekers verlengen; we stimuleren daarom vooral het meerdaags bezoek aan de stad en hebben daarbij oog voor de spreiding van bezoek. Spreiding over de stad, maar ook om het aanbod uit te breiden, door samenwerking met andere gemeenten in de regio. Utrecht richt zich op ‘kwaliteitstoerisme’."
Welke eisen worden er (aanvullend) gesteld aan verhuur van woonruimte via Airbnb nu en in de nabije toekomst? En welke regels gelden er voor B&B’s? In Amsterdam bleek de gemeente te laat met het opstellen en implementeren van passende regelgeving. Is strengere regelgeving noodzakelijk i.v.m. de woningschaarste?
“De gemeenteraad heeft in 2018 besloten dat in Utrecht ook een registratieplicht voor vakantieverhuur wordt ingevoerd. Hierover zijn we in gesprek met de G4, het Ministerie van BZK en de platforms. De situatie m.b.t. vakantieverhuur in Amsterdam is anders dan die in Utrecht. Toch zien we in Utrecht de laatste jaren ook een groei van vakantieverhuur en met name een groei van de intensiteit daarvan (toename van het aantal woningen dat zeer vaak verhuurd wordt). Om deze reden vinden wij regelgeving noodzakelijk. Niet alleen voor het creëren van een gelijk speelveld voor de hotelsector, maar ook om de schaarse Utrechtse woningvoorraad te beschermen. In woningen moet vooral gewoond worden.”
[De voorwaarden waaronder de gemeente vakantieverhuur (o.a. via Airbnb) en B&B's toestaat staan vermeld op https://www.utrecht.nl/wonen-en-leven/wonen/tijdelijke-verhuur-van-uw-woning/]
Steeds meer winkelpanden staan leeg in Utrecht (ondanks de woningnood). Biedt dit kansen voor hotelondernemers?
“Utrecht liet in 2018, net als het jaar daarvoor, een afname zien van de winkelleegstand: van 4,7% in 2017 naar 4,4% in 2018. Landelijk nam de leegstand ook af van 7% naar 6,7%. In het centrum van Utrecht blijft het leegstandpercentage met 3,5% stabiel. Het cijfer komt opnieuw lager uit dan de veelal gehanteerde frictieleegstand van 5%. Daarnaast maken we zoals gezegd een pas op de plaats voor nieuwe hotelontwikkelingen. Als er wordt voldaan aan de uitzonderingsvoorwaarden zijn er nog wel mogelijkheden voor nieuwe initiatieven. Dat zou eventueel ook in een voormalig winkelpand kunnen zijn.”
Wat is uw visie op het Utrechtse hotellandschap voor de komende twintig jaar? In deze periode komen er immers naar verwachting 100.000 inwoners bij en er worden ook veel kantoren gebouwd.
“Laten we de feiten en verwachtingen op een rij zetten. Utrecht telt nu ruim 350 duizend inwoners. We verwachten de komende vijf jaar te groeien met 50 duizend inwoners tot 400 duizend Utrechters. De sterkste groei vindt daarna plaats tussen 2022 en 2025: dan komen er 40 duizend inwoners bij. Ons bevolkingsaantal groeit hard en tegelijkertijd is Utrecht populair bij bezoekers van buiten onze stad. Als wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling ben ik enerzijds verantwoordelijk voor het bouwen van voldoende woningen. Tegelijkertijd ga ik over het toerisme als wethouder Economische Zaken. We willen in Utrecht de balans goed bewaren: enerzijds een stad om prettig te wonen, anderzijds een stad die leuk is om te bezoeken. Dat hoeft elkaar niet te bijten. Gelukkig kijken we ook verder dan onze gemeentegrenzen en werken we samen met steden en dorpen in de regio Utrecht. Dat zal in de toekomst alleen maar belangrijker worden.”
Wordt horeca (en hotels) ook meegenomen in ontwikkelplannen voor nieuwe wijken?
“Ons horeca- en hotelbeleid geldt zeker ook voor nieuwe wijken. Zo wordt in Leidsche Rijn het Marriott Aloft gerealiseerd, dat naar verwachting in 2020 wordt geopend.”
