De redactie van Hotel & Design ging naar Maastricht voor het verhaal achter Zenden. Door een grootscheepse verbouwing is het hotel met inpandig zwembad getransformeerd tot een prijswaardig designhotel. Met nog hamerende en zagende verbouwers heeft Zenden de eerste nominatie voor bijzonder design en vermelding in een toonaangevend interieurmagazine al op zak.
Design is eigenlijk altijd tot zijn recht gekomen in de Sint Bernardusstraat op de nummers 5 en 7. Oud-judoka en sportcommentator bij Studio Sport Pierre Zenden woonde samen met zijn vrouw Catharina boven de sportschool die hij na afronding van de CIOS-opleiding startte. “Het was de eerste en enige loft-woning in Maastricht. Vrienden verklaarden ons destijds voor gek om zo te gaan wonen”, vertelt Pierre Zenden. “We hebben er vanaf november 1962 negen jaar onafgebroken gewoond. Mijn vrouw, die etaleur van beroep is, en ik hadden in die tijd al veel interesse in designmeubels.” In het uitgegeven boekje ter ere van het 45-jarig jubileum van de sportschool Pierre Zenden, nu twee jaar geleden, komt duidelijk de voorliefde voor design bij de familie Zenden naar voren. Op foto’s zijn onder meer Artifort-banken en stoelen te zien. “Design is bij ons altijd onderwerp van gesprek geweest”, vertelt Pierre Zenden.
Sterrenchefs als buurmannen
Een hotel van deze tijd omschrijft Martijn Zenden, hotelier en zoon van Pierre en Catharina Zenden, als designhotel met uitgebreide wellnessfaciliteiten. “Hotel & Swimclub, dat zie je in Amerika wel eens en het klinkt ook goed.” Deze benaming past ook goed bij het hotel van de familie Zenden, maar het is niet alleen maar zwemmen bij Zenden (zie kader). In de volgend jaar nog te verbouwen sportruimte worden yoga, aerobics en sinds kort ook het populaire zumba gegeven.
Het hotel is puur een leisurehotel. Pierre Zenden: “De congresmarkt in Maastricht ligt momenteel helemaal op zijn gat, dus dat wij vanaf de start al focusten op wellness pakt nu goed uit. We willen een boetiekgevoel neerzetten en kennen onze gasten dan ook bij naam. Daarbij willen we tegelijkertijd modern en tijdloos zijn.”
Als architect nam Zenden het bureau van Wiel Arets Architects in de arm. “Zij luisterden goed naar wat wij wilden, namelijk meer transparantie en een lichtere inrichting. Architect Wiel Arets kon onze ideeën verbeteren en in positieve zin zijn stempel drukken op de plannen. Het loont de moeite als je een goede architect betrekt bij een verbouwproject, de meerwaarde hiervan merk je echt”, zegt Martijn Zenden.
F&B heeft het hotel in de vorm van een bargedeelte en er is een ontbijtruimte voor de hotelgasten. Pierre: “We houden totaal niet van doodstille hotels. Bij ons is er altijd wel wat te doen of te zien, er is altijd wel reuring.” Zo kunnen de ontbijtende gasten in het hotel via een prachtige Japanse binnentuin ‘de yogagroep van half negen’ zien en vice versa. Behalve ontbijtgelegenheid en een minibar op de kamer is er expliciet gekozen om verder geen F&B-activiteiten te realiseren. Zenden’s ‘buurmannen’ zijn sterrenchefs
Toine Hermsen en Bart Ausems, patron cuisinier van Tout a Fait. Wie bereid is drie passen verder te lopen treft aan de andere kant van de Maas restaurant Beluga van Hans van Wolde. Pierre Zenden: “Daar willen we niet tegen opboksen.”
Dat er tot een metamorfose is overgegaan, kwam volgens de heren Zenden omdat het hotel nog geen samenhangend geheel was. Nu is er wel een duidelijke stijl te herkennen. Zenden huist in twee historische panden, met predikaat Rijksmonument, dus geen enkele muur of balk is recht. De kamers zijn hierdoor ook allemaal uniek, maar hebben wel dezelfde details, strakke lijnen en designelementen. Zoals de televisie die is weggewerkt achter een spiegel, een idee van Martijn, waskommen, kranen en sanitair van Alessi, Il bagno dOt een serie ontworpen door Wiel Arets, en Japanse roosters in de doucheruimtes. Waar mogelijk staan de baden vrij geplaatst in de kamers. De familie Zenden heeft veel samengewerkt met partners en toeleveranciers. “Heel leuk om te vertellen is dat men bij Auping speciale bedden voor onze kamers heeft gemaakt met de stoffen die Vitra gebruikte om de stoelen te bekleden”, vertelt een enthousiaste Pierre Zenden.
Aan de nu nog lege wanden komt over een tijdje Japanse fotokunst te hangen. Door Pierre Zenden’s verleden als judoka is er een sterke band met het land van de rijzende zon. “Op de wanden komen foto’s van het formaat polaroid met beelden uit Japan die zijn gemaakt door Wiel Arets”, vertelt Martijn Zenden. “Maar we gaan nu niet alles weer volproppen, we zijn van de kunst van het weglaten”, valt Pierre Zenden zijn zoon bij.
Zo’n twee maanden geleden, werden de eerste opgeleverde hotelkamers in gebruik genomen. “De ruimtes en kamers kloppen bij ons”, zegt Martijn Zenden. Op het moment zijn vier van de negen kamers die het hotel telt helemaal af. Aan vijf wordt nog gewerkt. Voor het einde van het jaar moeten alle werkzaamheden achter de rug zijn. “We hadden gedacht om zes maanden te verbouwen, dat werd anderhalf jaar”, zegt Martijn Zenden. “Een grootscheepse verbouwing is heel intensief en er komen altijd problemen op je af. We hebben onder andere een flinke tegenslag gehad vanwege een lekkage in de kelder.”
Zenden als merk
De plannen van Zenden reiken verder dan alleen het hotel. Op vijftig meter afstand in een naburig gelegen pand worden momenteel een aantal hotelappartementen gerealiseerd. “Elke ruimte heeft een eigen keukentje en patio, uitzicht over de Maas of Onze Lieve Vrouwe kerk en het kenmerkende interieurontwerp en de kenmerkende elementen uit het hotel. We proberen van Zenden echt een ‘brand’ te maken”, vertelt Martijn Zenden die zijn achtergrond in de marketing heeft.
Wat zou de familie anders doen bij een volgende verbouwing? Pierre Zenden: “We zouden veel sneller een bouwbegeleider in de arm nemen. Vanaf het begin alles laten controleren en vastleggen. Advocaat en tevens goede vriend van mij, Joseph Goumans, hebben we halverwege bij het project betrokken. Hij kon met een helikopterview het proces verder begeleiden.” De familie Zenden was zeker niet uit op juridisch getouwtrek, maar dat de verbouwing vanuit een andere visie kon worden belicht en dat alles contractueel werd dichtgetimmerd bleek belangrijk.
De gouden tip die Martijn Zenden alle hoteliers in Nederland met verbouwplannen mee wil geven is om goed op de lopende verzekeringen te letten. “Als je groeit of uitbreidt, let er dan op dat ook je verzekeringen meegroeien.” Helaas bleek dat wij onderverzekerd waren toen de lekkage een verzekeringskwestie werd.
Charme versus veiligheid
De besluiteloosheid van de gemeente en de verstrengeling van diverse regulerende partijen zorgden voor de nodige frustratie. Martijn Zenden vertelt: “De gemeente deed erg lang over het afgeven van de vergunningen. Ik begrijp dat aan de ene kant wel, want de panden zijn twee rijksmonumenten. Aan de andere kant schiet de regelgeving wel erg ver door. In totaal hebben we anderhalve ton aan brandveiligheid vertimmert. Van de brandweer en gemeente moesten we bovendien een overdrukinstallatie aanleggen. Dat betekende een kostenpost van zo’n 50.000 euro en dat sommige plafonds noodgedwongen moesten worden verlaagd. Halverwege het aanleggen kwam iemand inspecteren en zei: ‘dit is geen doen zo, laat maar zitten’.”
Ook waren er de nodige tegenstrijdigheden tussen brandweer en welstandscommissie. Als voorbeeld noemt Martijn de trap naar de verdiepingen met kamers. De welstandscommissie zag de 300 jaar oude trap liefst in bestaande toestand behouden, maar omdat de treden door de eeuwen heen waren uitgesleten moest er van de brandweer een stalen constructie over de traptreden worden geplaatst, uit veiligheidsoverwegingen.
Aan hoteliers met verbouwplannen wil Martijn Zenden meegeven vooral anders te zijn dan de rest. “Durf je te onderscheiden, dat werkt echt. Werk goed samen met je architect. De hotelier kent de routing, de architect werkt aan het plaatje. Werk dat samen goed uit. Wees niet bang om in te grijpen tijdens bouwwerkzaamheden. Onderaannemers weten vaak niet wat er tussen jou, de architect en de hoofdaannemer is besproken. Hou een stevige vinger aan de pols. Communicatie is daarin erg belangrijk. En hou de eisen en voorschriften wat betreft wet- en regelgeving goed in de gaten.”
Hoe heeft iedereen het binnen de familie ervaren? Pierre Zenden heeft in de afgelopen decennia een mooie basis neergezet. Nu kan zoon Martijn het geheel aanvullen en verder uitontwikkelingen. Zoals het geheel is ingevuld is het een mooi voorbeeld van een modern familiebedrijf anno 2009. Toch is het allemaal best heftig geweest vertellen de heren. Zowel zakelijk als privé loopt er nu meer dan voorheen door elkaar. “Het is ook zeven dagen per week hard werken, maar als je dat dan maar met plezier doet”, zegt Pierre Zenden. Martijn vult aan: “Het was even schakelen van de eerste naar de vijfde versnelling, maar de vele positieve reacties en complimenten werken stimulerend. Daar krijg je energie van.” Pierre: “Het is ook de manier van hoe we service verlenen aan mensen. We lopen even hard voor een kop koffie als voor een hotelkamer. Daar zijn we heel principieel in.” Wat dat betreft is het bij Zenden alleen de verpakking die nu is veranderd, de benadering en inzet zijn al decennia lang hetzelfde.
Zwemmen bij Zenden
Een bijzonder kenmerk aan het hotel in de twee panden is het zwembad in een gewelfde kelder. In de oude wijnkelder daterend uit 1300 heeft Pierre Zenden nog geholpen met het uitgraven. Alles moest met de hand. Zenden is nu het enige hotel in de binnenstad van Maastricht met inpandig zwembad. “Een paar jaar geleden stond de teller van het aantal kinderen en volwassen die hier hebben leren zwemmen op 25.000. Bij ons kunnen mensen in één week hun zwemdiploma halen. We brachten ze vroeger onder in hotels in de buurt, zoals het Beaumont hotel”, vertelt Pierre Zenden. Later werden er vijf kamers gerealiseerd, zodat de cursisten inpandig konden worden ondergebracht.
De visie van architect Wiel Arets
“Zenden is een begrip. Het is een zakelijk goed gerund bedrijf, waarbij de leden van de familie sterke banden hebben met de sport en het ondernemerschap. Vanwege de combinatie hotel, zwemmen en sporten was de metamorfose een zeer interessante combinatie. Mensen die aan de voorzijde voorbij lopen moeten in één oogopslag kunnen zien wat er zich binnen afspeelt. Zo kan men door een ruitje in het zwembad kijken, via een ander venster zien mensen de receptie van het hotel, door weer een ander raam zie je dat er wordt gesport, en door de ramen op de eerste etage kun je het interieur van een hotelkamer zien. De kamers stralen ‘thuis komen en thuis zijn’ uit.
Als ik het weer zou doen, zou ik niets anders doen. Het was een natuurlijk proces dat is ontstaan en zich verder heeft uitontwikkeld vanuit de conceptfase. Een voorbeeld dat ik daarbij kan geven zijn de vele gesprekken die ik met Pierre Zenden voerde over Japan. Hij heeft er zijn sportgeschiedenis als judoka liggen, ik verblijf een gedeelte van het jaar in Japan en heb er een eigen huis. Door te praten kwamen we gaandeweg op het idee om foto’s die ik in Japan maakte aan de muren van de hotelkamers te hangen. De boom in de binnentuin is een Japanse esdoorn. De kleur daarvan is dezelfde als de bekleding van de stoelen en het bed. De boom bloeit het hele jaar door en geeft zo twaalf maanden per jaar een warm gevoel af. Ook dit ontstaat gedurende het project.
Ik wil hoteliers met verbouwplannen dan ook adviseren om een goede architect in de arm te nemen. Kies er eentje die bij je past en die een goede gesprekspartner is. Je moet samen een uniek verhaal kunnen vertellen aan je klanten. Dat geldt in mijn ogen vooral voor de kleinere niet-zakelijke hotels. Zelf slaap ik drie nachten per week in een hotel, omdat ik voor mijn werk veel reis. Ik zoek dan ook altijd naar hotels die een eigen verhaal uitdragen.
Zet samen met je architect een eerlijk en echt gevoel in het hotelproject neer. Zo wilde ik bij Zenden geen borden met ‘hotel’, ‘zwembad’, of ‘sportschool’ aan de gevel, maar ZENDEN omdat dit een veelomvattend begrip is. Vroeger reisde men van hotel naar hotel. Men logeerde dan vaak bij de mensen thuis. Bij een familie in huis. Die beleving komt weer terug. Hoteliers moeten zich bedenken dat ze, ook al is het maar voor een nachtje, een levenslange relatie met gasten aangaan. En of een hotel nu vier, veertig of tachtig kamers heeft, dat maakt niet uit. De ervaring en het verhaal moeten na vijf, tien en vijftig jaar nog steeds te proeven zijn. Dan heb je het goed gedaan.”
Hotel Zenden in Maastricht werd eind oktober genomineerd voor The Great Indoors Award 2009. In de categorie Relax & Consume gaat het designhotel van de hand van Wiel Arets Architects eind november de strijd aan met onder andere het Mondrian South Beach hotel in Miami, ontworpen door Marcel Wanders. “De ‘concurrentie’ is indrukwekkend, als je ziet wat er voor prestigieuze projecten de overige genomineerden zijn,” zegt Martijn Zenden. Zenden is de enige genomineerde uit Nederland. “Daar zijn we best trots op,” aldus de hotelier.
HM302009
